Lắp ráp xe hybrid ở Việt Nam: Rót trăm triệu USD, khách hàng hưởng lợi kép

Bên cạnh sự bùng nổ của xe điện, thị trường ô tô Việt Nam còn chứng kiến sự nở rộ của mảng xe hybrid phổ thông trong 5 năm trở lại đây. Dưới 2 tỷ đồng, khách hàng có hơn 25 lựa chọn, bao gồm MHEV (hybrid nhẹ), HEV (hybrid tự sạc) và PHEV (hybrid có cắm sạc).

Tuy vậy, chỉ Kia Sorento HEV/PHEV và Carnival HEV có xuất xứ trong nước, còn lại được nhập khẩu. Tình hình sẽ sớm thay đổi khi ít nhất 3 “gương mặt” tuyên bố lắp ráp xe hybrid tại Việt Nam, mở màn là Honda từ đầu năm 2026.

Cuối tháng 10, Honda xác nhận sẽ khởi động dây chuyền cho CR-V e:HEV theo hình thức CKD tại tỉnh Phú Thọ. Một số tư vấn bán hàng cho biết xe bắt đầu “cập bến” đại lý sau Tết Nguyên đán năm 2026, giá bán được kỳ vọng dễ tiếp cận hơn mức 1,259 tỷ đồng của bản nhập Thái Lan.

Đại diện HVN lý giải đây là một phần trong kế hoạch trình làng loạt xe điện hóa, hướng tới đáp ứng các quy định về khí thải, mức tiêu thụ nhiên liệu dự kiến có hiệu lực từ năm 2027. Hãng cũng muốn đẩy sức bán của CR-V e:HEV lên ngang ngửa các bản thuần xăng.

Như vậy, Honda trở thành thương hiệu Nhật đầu tiên sản xuất xe xăng lai điện trong nước, vượt mặt Toyota. Trước đó 1 tháng, ông Nakano Keita, Tổng giám đốc Toyota Việt Nam, thông báo công ty sẽ đầu tư hơn 360 triệu USD (khoảng 9.500 tỷ đồng) để nâng cấp trụ sở, nhà máy và xây dựng dây chuyền lắp ráp ô tô hybrid ở Phú Thọ.

Thành phẩm dự kiến được xuất xưởng từ năm 2027, nhưng sản phẩm cụ thể còn là ẩn số.

Toyota đang sở hữu danh mục lựa chọn HEV đồ sộ gồm 6 mẫu xe: Yaris Cross, Corolla Altis, Corolla Cross, Innova Cross, Camry và Alphard. Hầu hết trong số này được nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan và Indonesia, được hưởng ưu đãi thuế 0% đối với ô tô từ các quốc gia ASEAN.

Ngoài 2 cái tên thâm niên, “tân binh” Omoda & Jaecoo cũng thể hiện tham vọng lớn với dự án sản xuất ô tô ở Hưng Yên, tổng vốn đầu tư 319 triệu USD (khoảng 8.400 tỷ đồng). Tính đến hiện tại, đây là hãng xe Trung Quốc duy nhất khởi công cơ sở sản xuất tại Việt Nam.

Nhà máy có quy mô hơn 380.000m² và công suất thiết kế 120.000 xe/năm, phục vụ thị trường nội địa và tiến tới xuất khẩu sang các nước trong khu vực. Đáng nói, liên doanh Geleximco (Việt Nam) và Chery (Trung Quốc) sẽ cho ra đời các xe “năng lượng mới” (NEV) tại đây.

Theo kế hoạch, nhà máy sẽ xuất xưởng lô xe đầu tiên vào cuối năm 2026. Công ty từng hé lộ việc mở bán biến thể plug-in hybrid của Jaecoo J8, Omoda C7 trong thời gian tới.

Giới chuyên môn nhận định đây là thời điểm thích hợp để các thương hiệu triển khai lắp ráp xe “lai”. Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), thị trường đã tiêu thụ 9.785 xe hybrid các loại trong 3 quý đầu năm 2025, tăng 73% so với cùng kỳ năm ngoái.

Toyota dẫn đầu với 4.907 xe, theo sau là Honda (1.856 xe) và Suzuki (1.735 xe). Chưa sánh bằng xe xăng/dầu truyền thống lẫn xe điện về thị phần, song kết quả này vẫn là tín hiệu tích cực, cho thấy khách hàng dần đón nhận phương tiện này.

Chuyển sang lắp ráp trong nước, các nhà sản xuất có thể tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm các chi phí liên quan như logistics và dễ kiểm soát nguồn cung theo tình hình thực tế. Đây là những lợi thế quan trọng, góp phần kéo giá bán - vốn là rào cản giữa xe hybrid với số đông người tiêu dùng - đi xuống, đồng thời hạn chế tình trạng “bia kèm lạc” do khan hàng gây ra.

Ngoài ra, theo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), từ ngày 1/1/2026, xe HEV sẽ được áp thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% so với xe xăng/dầu cùng chủng loại. Điều này đồng nghĩa với việc khách hàng có cơ hội tiết kiệm tới hàng trăm triệu đồng, dễ dàng tiếp cận công nghệ động cơ xăng kết hợp điện.

Động lực khác cho xe “lai” là Chính phủ ngày càng thúc đẩy phương tiện xanh, giao thông xanh, xem xét đặt ra “hàng rào” về phát thải. Khi đó, những dòng xe điện hóa hứa hẹn được đón nhận hơn và động thái lắp ráp xe HEV, PHEV trong nước được xem là nước đi đón đầu xu hướng này.

Bên cạnh đó, với dây chuyền nội địa, các thương hiệu có quyền tùy chỉnh cấu hình xe theo thị hiếu tiêu dùng của người Việt, qua đó cải thiện sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

Với riêng Toyota và Honda, nước đi này còn là lời khẳng định về định hướng “xanh hóa” di chuyển với chủ lực là xe hybrid: phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam, hạn chế khí thải mà không phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng, không ảnh hưởng đến thói quen của người dùng.

Nhìn chung, cả hãng xe và người tiêu dùng đều sẽ hưởng lợi không hề nhỏ từ mô hình lắp ráp, sản xuất xe hybrid trong nước. Tất nhiên, quyết định cũng phải xem xét nhiều rủi ro, từ biến động chính sách, chi phí đầu tư cho dây chuyền sản xuất và nhà cung cấp phụ tùng nội địa.