"Hại động cơ, chỉ có Việt Nam dùng" và những hiểu nhầm về xăng sinh học E10

Bộ Công Thương đang chuẩn bị cho việc triển khai lộ trình mới về sử dụng xăng sinh học tại Việt Nam, với mục tiêu chuyển sang sử dụng xăng sinh học E10 trên toàn quốc. Bộ này đang tham mưu để trình Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến thực hiện từ ngày 1/1/2026.

E10 là loại nhiên liệu sinh học bao gồm 90% xăng không chì thông thường và 10% ethanol; tên gọi E10 cũng từ đó mà ra.

Tương tự, E5 được pha chế từ 95% xăng A92 kết hợp với 5% ethanol khan.

Tuy nhiên, nếu như có thể sử dụng E5 cho mọi xe chạy xăng mà không cần chỉnh sửa gì, vì nó có tính chất tương tự như xăng A92 và A95, thì với xăng E10 không đơn giản như vậy.

Xăng E10 có tỷ lệ ethanol cao hơn, nên khiến nhiều người có tâm lý e ngại, không muốn sử dụng, thậm chí có những quan niệm chưa đúng về loại nhiên liệu này. Hãy cùng hoá giải những hiểu nhầm phổ biến về xăng sinh học E10.

1. Xăng E10 gây hại cho động cơ?

Hiểu nhầm này xuất phát từ việc xăng sinh học E10 có tính hút ẩm và ăn mòn cao hơn, có thể gây gỉ sét hoặc ăn mòn các bộ phận bằng kim loại, nhựa, các gioăng cao su. Để tương thích với xăng sinh học, xe phải được trang bị các hệ thống đường ống, vật liệu đáp ứng được các điều kiện an toàn.

Trên thực tế, hầu hết xe sản xuất từ năm 2011 trở đi, đặc biệt là những xe có hệ thống phun xăng điện tử, đã được thiết kế tương thích với xăng E10, không cần điều chỉnh gì. 

Tuy nhiên, đối với những phương tiện đời cũ, đặc biệt là xe sử dụng chế hòa khí, người sử dụng cần cẩn trọng.

Để tránh những hậu quả tốn kém và yên tâm sử dụng, bạn hãy kiểm tra thông tin nhiên liệu trong sách hướng dẫn sử dụng xe, nhãn dán ở mặt trong của nắp bình xăng, hoặc liên hệ với hãng xe. 

Nếu nhà sản xuất khẳng định rằng xe của bạn tương thích với xăng E10, bạn có thể yên tâm sử dụng mà không lo hại động cơ. 

2. Chỉ có Việt Nam mới dùng xăng E10?

Hiện tại, xăng pha ethanol được sử dụng ở hơn 64 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Tại nhiều quốc gia, xăng E10 được xem là bước đệm quan trọng trong tiến trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng sạch hơn. Mỹ, Anh, EU, Thái Lan, Brazil... đều đã sử dụng phổ biến xăng E10 trong nhiều năm qua.

Theo hãng tin Reuters, Brazil là nước đi đầu với chương trình quốc gia về pha xăng pha ethanol từ năm 1975, sử dụng ethanol sản xuất từ mía để pha vào xăng với tỷ lệ 20%, thậm chí có thể lên đến 85% dùng trong ngành vận tải. Từ tháng 8, Brazil sẽ nâng tỷ lệ ethanol pha vào xăng từ 27% (E27) lên 30% (E30) bắt buộc sử dụng trên toàn quốc, theo hãng tin Reuters.

Trong khi đó, Mỹ bắt đầu thử nghiệm sử dụng xăng pha cồn từ những năm 1976, sau đợt khủng hoảng năng lượng năm 1973. 

Tại khu vực Đông Nam Á, Thái Lan và Philippines là hai nước tiên phong trong sử dụng xăng pha ethanol, với tỷ lệ phổ biến là 10-15%. 

3. Xăng E10 là nhiên liệu "bẩn"?

Hiểu nhầm này một phần xuất phát từ quan niệm E10 là xăng bị "pha loãng". Tuy nhiên, trên thực tế, ethanol chứa khoảng 35% oxy, nên việc bổ sung oxy vào xăng giúp quá trình cháy trong động cơ diễn ra triệt để hơn, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm thiểu phát thải các chất độc hại trong khí thải động cơ (CO và HC).

Lý do thứ hai là nhiều người nhầm lẫn ethanol với methanol, hoặc cho rằng cả hai giống nhau, không có gì khác biệt.

Trên thực tế, cả hai đều là cồn công nghiệp, nhưng ethanol được sản xuất từ nguyên liệu là tinh bột và đường, còn methanol là loại dung môi công nghiệp dùng để hòa tan các chất vô cơ, hữu cơ…, và điều chế các loại hóa chất công nghiệp khác.

Methanol thường được sản xuất từ các loại vật liệu có chứa cellulose, có thể gây ngộ độc cho con người, thậm chí dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng. Các hãng xe thông thường đều có khuyến cáo không sử dụng xăng có chứa methanol vì có thể làm giảm khả năng vận hành của xe, làm hư hỏng hệ thống nhiên liệu, hệ thống điều khiển động cơ và hệ thống khí xả.

Chỉ các xe đua đặc biệt mới sử dụng methanol, do loại nhiên liệu này có chỉ số octan cao hơn xăng, cho phép tăng tỷ số nén và công suất động cơ. Nhưng do "lợi bất cập hại", các nước tiên tiến trên thế giới như Mỹ đều có quy định và quản lý rất chặt hàm lượng methanol trong xăng, nhiều bang thậm chí không cho phép có sự hiện diện của chất này trong xăng.