Dùng dây an toàn cho trẻ em sai cách có thể gây thêm chấn thương

Chức năng của dây an toàn là ngăn người ngồi trên ghế bị văng khỏi xe khi xảy ra va chạm. Khi có lực tác động, dây sẽ siết chặt và giữ cơ thể hành khách ở đúng vị trí. Tuy nhiên, hiệu quả này chỉ đạt được khi sử dụng dây an toàn đúng cách, và người ngồi đủ chiều cao để phù hợp với thiết kế của dây.

Dây an toàn sẵn có trên ô tô là trang bị dành cho người lớn, không thể bảo vệ trẻ em trong nhiều trường hợp. Trẻ dưới 10-12 tuổi thường không đủ chiều cao để sử dụng dây an toàn người lớn một cách an toàn. Đó cũng là lý do luật pháp Việt Nam và nhiều nước khác đều có quy định về độ tuổi và chiều cao tối thiểu của trẻ có thể sử dụng dây an toàn sẵn có trên ô tô, thường là từ 10 tuổi và cao trên 1,35m.

Giới hạn này được xác định sau nhiều nghiên cứu và thử nghiệm an toàn. Khi trẻ chưa đủ chiều cao, dây chéo thường vắt ngang cổ hoặc mặt trẻ thay vì nằm giữa xương đòn, nên khi xe phanh gấp hoặc có va chạm, lực siết của dây có thể gây thương tổn vùng cổ, khí quản, xương hàm và thậm chí cả đốt sống cổ.

Bên cạnh đó, với phần dây vắt qua mặt và cổ, trẻ thường sẽ thấy khó chịu và luồn dây ra sau lưng, hoặc kẹp xuống dưới nách, để dây khỏi chèn vào mặt và cổ. Khi trẻ làm như vậy, dây an toàn mất tác dụng giữ trẻ sát lưng ghế.

Trong khi đó, với trẻ chưa đủ chiều cao, phần dây ngang có xu hướng nằm vắt ngang qua bụng, thay vì ôm lấy vùng xương chậu như thiết kế. Khi xảy ra tai nạn, lực siết của dây ngang có thể làm tổn thương các cơ quan nội tạng ở vùng bụng.

Bên cạnh đó, khi dây an toàn không có các điểm tỳ phù hợp trên cơ thể (do trẻ chưa đủ cao) thì người ngồi trên ghế có xu hướng trượt xuống dưới dây an toàn.

Có thể thực hiện 5 bước kiểm tra sau đây để xác định xem trẻ có thể dùng dây an toàn sẵn có trên ô tô chưa:

- Lưng tựa sát ghế

- Đầu gối gập tự nhiên qua mép ghế

- Dây đai vai nằm giữa vai và ngực, không chạm cổ hoặc trượt xuống cánh tay

- Dây đai ngang hông nằm thấp qua hông, tiếp xúc đùi, không nằm trên bụng

- Trẻ ngồi thoải mái suốt chuyến đi, không trượt người.

Nếu không đáp ứng đủ 5 điều kiện trên, trẻ chưa thể dùng dây an toàn người lớn. Các điều kiện này thường đạt được khi trẻ cao khoảng 1,45 mét trở lên.

Tuy nhiên, thay vì sử dụng ghế trẻ em hoặc ghế nâng (booster seat) cho đến khi trẻ đủ chiều cao để dùng dây an toàn sẵn có trên xe, không ít người tìm giải pháp thay thế, như bộ điều chỉnh dây an toàn.

Lợi ích duy nhất mà các hình thức điều chỉnh dây an toàn mang lại là sự thoải mái cho trẻ, không bị phần dây chéo cọ vào mặt và cổ gây khó chịu, nhưng lại kéo phần dây đai ngang lên quá cao, dẫn đến nguy cơ tổn thương nội tạng khi xảy ra va chạm.

Do đó, các chuyên gia an toàn khuyến khích sử dụng sản phẩm này; thay vào đó, họ khuyên các bậc phụ huynh lựa chọn một sản phẩm hiệu quả, an toàn, đã được thử nghiệm và được chứng nhận: ghế nâng đúng chuẩn, giúp dây an toàn vào đúng vị trí, phát huy hiệu quả bảo vệ.