Hơn 57.000 tỷ đồng dành cải cách tiền lương, 53.000 tỷ để chi lương mới

Chiều 14/11, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026. 

Bổ sung 53.000 tỷ đồng cho địa phương thực hiện lương cơ sở mới

Nghị quyết xác định rõ việc đảm bảo nguồn lực cho chính sách cải cách tiền lương và các chế độ an sinh là một trong những ưu tiên hàng đầu trong phân bổ ngân sách năm 2026. 

Trong đó, tổng dự toán chi cải cách tiền lương là 57.470 tỷ đồng, nằm trong tổng chi thường xuyên 860.430 tỷ đồng. 

53.554 tỷ đồng được bổ sung cho ngân sách các địa phương nhằm đảm bảo thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng trong cả năm 2026. 

Ngoài ra, Nghị quyết dành 10.000 tỷ đồng chi thường xuyên cho các Chương trình mục tiêu quốc gia; bảo đảm tối thiểu 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; và bố trí nguồn để thực hiện điều chỉnh tiền lương, lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp ưu đãi người có công theo phương án được cấp có thẩm quyền quyết định.

Điều chỉnh cơ chế phân chia nguồn thu và tăng hỗ trợ cho địa phương

Theo Nghị quyết, nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước và thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu vẫn phân chia như cũ; riêng thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thực hiện theo quy định mới tại Luật Ngân sách nhà nước năm 2025.

Trung ương tiếp tục hỗ trợ địa phương thực hiện các chính sách an sinh xã hội theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Các địa phương nhận bổ sung cân đối hoặc có tỷ lệ điều tiết về trung ương được xác định trên cơ sở dự toán năm 2025 sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Để các địa phương có thêm nguồn lực thực hiện nhiệm vụ chi trong năm kéo dài của thời kỳ ổn định, Nghị quyết quy định tăng thêm 3% số bổ sung cân đối so với dự toán 2025; đồng thời tăng 319 tỷ đồng cho Khánh Hòa để thực hiện Nghị quyết 227/2025/QH15 và bổ sung 168 tỷ đồng cho Quảng Ngãi nhằm đảm bảo mặt bằng chi thường xuyên năm 2026 sau khi điều tiết thu tiền thuê đất về ngân sách trung ương.

Đối với các cơ quan trung ương trước đây được hưởng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù theo Nghị quyết 104/2023/QH15 và 142/2024/QH15 nhưng chưa được giao biên chế (trừ BHXH Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước), Nghị quyết cho phép tiếp tục bố trí tiền lương, các khoản đóng góp, thu nhập tăng thêm và kinh phí chi thường xuyên theo định mức đối với số lượng biên chế này, căn cứ Báo cáo 56/BC-CP ngày 16/10/2025.

Nghị quyết dành 15.000 tỷ đồng dự phòng để đảm bảo an toàn, an ninh tài chính quốc gia trong trường hợp kinh tế - xã hội biến động hoặc thu ngân sách không đạt dự toán; đồng thời quy định việc phân bổ theo Luật Ngân sách nhà nước nếu thu đạt và vượt kế hoạch.

Nguồn thu xử phạt vi phạm giao thông đường bộ được phân bổ lại theo hướng: 6.496,1 tỷ đồng (85%) cho Bộ Công an và 1.146,3 tỷ đồng (15%) bổ sung cho địa phương. Với nguồn thu phí sử dụng đường bộ, ngân sách trung ương hưởng 100% và thực hiện bổ sung có mục tiêu 10.494,472 tỷ đồng cho địa phương, gồm 4.677,4 tỷ đồng (35%) cho công tác quản lý, bảo trì đường bộ của địa phương và 5.817,072 tỷ đồng (65%) cho quản lý, bảo trì quốc lộ đã phân cấp.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận về phân bổ ngân sách trung ương năm 2026, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định Chính phủ đã rà soát, cập nhật đầy đủ các kiến nghị và báo cáo Quốc hội.

Bộ trưởng cho biết quá trình xây dựng phương án phân bổ ngân sách được triển khai trên tinh thần thận trọng, bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, đồng thời tính đến các yếu tố biến động của bối cảnh kinh tế - tài chính trong nước và quốc tế.

Theo Bộ trưởng, dự toán ngân sách năm 2026 được thiết kế nhằm đáp ứng những yêu cầu về ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm quốc phòng - an ninh, thực hiện các mục tiêu an sinh xã hội và tiếp tục cải cách tiền lương.

Việc cân đối nguồn lực dựa trên nguyên tắc "ưu tiên nhiệm vụ trọng yếu, cấp bách, bảo đảm tính khả thi", phù hợp với tốc độ phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách 2022-2025 sang năm 2026 nhằm duy trì tính liên tục trong phân cấp ngân sách, đồng thời hỗ trợ các địa phương xử lý nhiệm vụ chi phát sinh trong giai đoạn chuyển tiếp. Các khoản thu, nhiệm vụ chi, cơ chế bổ sung cân đối và bổ sung có mục tiêu đều được xác định theo đúng luật và bám sát thực tiễn từng địa phương.

Ông cho biết Chính phủ đã rà soát kỹ lưỡng các khoản chi chưa phân bổ, dành nguồn dự phòng tài chính hợp lý, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia và tạo dư địa để ứng phó kịp thời trước rủi ro.

"Mục tiêu là phân bổ chặt chẽ, minh bạch, không để thất thoát, lãng phí; đồng thời tạo động lực cho tăng trưởng, phát triển bền vững", Bộ trưởng nhấn mạnh.