Công ty không đóng bảo hiểm xã hội, “chờ có tiền nộp sau”

Anh Minh làm việc tại một công ty may. Mấy tháng gần đây, công ty của anh không đóng bảo hiểm xã hội cho nhân viên.

Tại chương trình đối thoại cùng Bảo hiểm xã hội TPHCM, anh Minh hỏi: “Công ty nói “chờ có tiền sẽ nộp sau”. Như vậy là chậm đóng hay trốn đóng?”.

Bà Lê Thị Mỹ Hạnh, Phó trưởng phòng Kiểm tra Bảo hiểm xã hội TPHCM, cho biết: “Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7 quy định hành vi chậm đóng, trốn đóng tại Điều 38 và Điều 39”.

Theo đó, Điều 38 đã nêu khái niệm chậm đóng bảo hiểm xã hội có 2 trường hợp.

Thứ nhất là chậm đóng về phương thức đóng, tức là chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng theo hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội đã đăng ký, kể từ sau ngày đóng bảo hiểm xã hội chậm nhất. Ngày đóng bảo hiểm xã hội chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo phải đóng.

Thứ hai là chậm đóng về đối tượng đóng, tức là không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia bảo hiểm xã hội trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày hết thời hạn đăng ký tham gia. Ngày hết thời hạn đăng ký là sau 30 ngày kể từ ngày người lao động được xác định thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội.

Điều 39 đã nêu khái niệm về trốn đóng bảo hiểm xã hội có 3 trường hợp.

Thứ nhất là trốn đóng về phương thức đóng, tức là không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký bảo hiểm xã hội sau 60 ngày, kể từ ngày đóng bảo hiểm xã hội chậm nhất, đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc và không có lý do chính đáng.

Thứ hai là trốn đóng về đối tượng đóng, tức là không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia bảo hiểm xã hội sau 60 ngày, kể từ ngày hết thời hạn và không có lý do chính đáng.

Thứ ba là trốn đóng về mức đóng, tức là đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp hơn quy định và không có lý do chính đáng.

Như vậy, căn cứ vào các quy định trên và tình hình chấp hành pháp luật bảo hiểm xã hội thực tế của doanh nghiệp để xác định doanh nghiệp chậm đóng hay trốn đóng.

Hành vi chưa đóng số tiền phải đóng theo hồ sơ tham gia bảo hiểm xã hội đã đăng ký, kể từ sau ngày đóng bảo hiểm xã hội chậm nhất thì là chậm đóng bảo hiểm xã hội.

Thời điểm hành vi chậm đóng bảo hiểm xã hội được xem là trốn đóng khi đủ các yếu tố sau: Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 60 ngày kể từ ngày đóng chậm nhất; đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định nhưng doanh nghiệp không đóng.

Tuy nhiên, có 4 trường hợp doanh nghiệp rơi vào tình trạng trên nhưng không bị coi là trốn đóng.

Thứ nhất là xảy ra bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thứ hai là xảy ra dịch bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.

Thứ ba là có tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.

Thứ tư là xảy ra các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.