Cán bộ địa phương phản ánh thực tế công việc mới với lãnh đạo Bộ Nội vụ

Bộ Nội vụ tổ chức chương trình tập huấn nghiệp vụ mới thuộc lĩnh vực nội vụ dành cho cán bộ, công chức, viên chức cấp xã trong hai ngày 20 và 21/11, với sự tham dự của 200 đại biểu đến từ 14 tỉnh, thành phố phía Bắc. 

Chương trình nhằm giúp các đơn vị cập nhật nội dung, kỹ năng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang vận hành trên phạm vi cả nước.

Khai mạc sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long gợi mở các vấn đề trọng tâm để học viên thảo luận. Ông nêu 4 nhóm nội dung tập trung trao đổi là tổ chức chính quyền địa phương; phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền khi vận hành mô hình 2 cấp; sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập theo mô hình 2 cấp và xác định vị trí việc làm công chức cấp xã. Cùng với đó là nhóm nội dung về cán bộ, công chức, công vụ và quản lý hội, quỹ xã hội, quỹ từ thiện.

Thay đổi mạnh về chức năng, nhiệm vụ của cấp xã

Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhiệm vụ của cấp xã thay đổi đáng kể. Cấp xã không chỉ thực hiện chức năng truyền thống mà còn tiếp nhận nhiệm vụ từ cấp huyện và các phần việc được phân cấp, phân quyền từ tỉnh, Trung ương theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Ông cho rằng điều này đòi hỏi từng địa phương phải làm rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể đến từng phòng, ban. “Ở Bộ Nội vụ, một nhiệm vụ có thể liên quan đến 4 vụ, nhưng ở cấp xã việc tương tự chỉ có một chuyên viên đảm nhiệm. Nếu chức năng, nhiệm vụ không được xác định rõ, rất khó để cán bộ hoàn thành yêu cầu”, Thứ trưởng nói.

Ông yêu cầu trao đổi sâu về quy trình thực hiện nhiệm vụ, nhất là khi địa phương được giao thẩm quyền và ban hành thủ tục hành chính. Việc phân cấp không chỉ là giao quyền mà còn liên quan đến việc hướng dẫn, tổ chức thực hiện và kiểm soát nhiệm vụ.

“Địa phương được giao thẩm quyền phải ban hành quy định thủ tục hành chính. Do đó, cần hướng dẫn rõ nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã”, Thứ trưởng Trương Hải Long nói.

Về nội dung công chức, viên chức, lãnh đạo Bộ Nội vụ cho biết cấp xã đang gặp tình trạng thừa thiếu cán bộ cục bộ. Sau ngày 1/7, công việc lớn nhưng cấp xã, phường tổ chức lại chỉ gồm hai phòng chuyên môn và một văn phòng, là thách thức với cán bộ phụ trách. Việc bố trí nhân sự theo vị trí việc làm tới đây phải được thực hiện khoa học, phù hợp thực tế.

Khó khăn thực tế khi vận hành bộ máy mới

Tại sự kiện, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hải Phòng Trần Thu Hương đánh giá lớp tập huấn có ý nghĩa quan trọng, nhất là khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã vận hành đủ lâu để nhìn rõ điểm cần điều chỉnh.

Theo bà Hương, Hải Phòng hiện có quy mô dân số và diện tích tăng gấp đôi so với trước ngày 1/7, với 114 đơn vị hành chính cấp xã, phường, đặc khu. Quá trình chuyển giao nhiệm vụ từ mô hình cũ sang mô hình mới đã bộc lộ những khó khăn, vướng mắc. Một số nhiệm vụ còn tồn tại từ trước khi chuyển đổi mô hình nay được giao cho cấp xã mới nhưng chưa có hướng dẫn chi tiết.

Bà cho rằng công tác cán bộ là yếu tố đặc biệt quan trọng trong quá trình chuyển đổi. Trước ngày 1/7, thành phố phải hoàn thiện toàn bộ quyết định về nhân sự để bộ máy chính quyền mới có thể vận hành thống nhất, đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị. Sau thời điểm đó, các đơn vị đã nỗ lực triển khai nhưng vẫn cần bổ sung kiến thức, cập nhật nghiệp vụ để giảm vướng mắc.

“Chúng ta có nhiều văn bản hướng dẫn nhưng quá trình vận hành vẫn phát sinh bất cập. Với lĩnh vực công chức, viên chức mà tôi phụ trách, các nhiệm vụ mới cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cục, vụ của Bộ Nội vụ và các bộ, ngành khác để tháo gỡ”, bà Hương nói.

Bà kỳ vọng khóa tập huấn sẽ giúp đại biểu chia sẻ kinh nghiệm hay và bàn kỹ về giải pháp gỡ khó, từ đó vận hành tốt hơn mô hình chính quyền 2 cấp tại địa phương.

Trình bày chuyên đề về tổ chức chính quyền địa phương, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương Nguyễn Ánh Dương tập trung vào hệ thống văn bản của Đảng và Nhà nước về lĩnh vực này và các nội dung nghiệp vụ liên quan.

Theo ông Dương, nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã trong mô hình mới tăng nhiều so với trước. Riêng Chủ tịch UBND cấp xã có 17 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Các nhiệm vụ bao gồm tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; phát triển các ngành, lĩnh vực; thúc đẩy kinh tế tư nhân, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; và quản lý nhà nước trên hầu hết lĩnh vực như đất đai, tài nguyên, nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, giáo dục, y tế, văn hóa, lao động, tư pháp, xã hội, du lịch, thể thao.

Ông Dương đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ của Chủ tịch UBND cấp xã trong xử lý tình huống khẩn cấp, yêu cầu chỉ đạo kịp thời các tình huống thiên tai, dịch bệnh, thảm họa trên địa bàn. Đây là trách nhiệm lớn đòi hỏi năng lực điều hành và sự phối hợp nhanh chóng giữa các bộ phận trong chính quyền cấp xã.

Trong phần thảo luận, các đại biểu tập trung trao đổi về quy trình triển khai nhiệm vụ trong mô hình mới, cách thức xác định vị trí việc làm và phân định rõ chức năng từng bộ phận. Nhiều câu hỏi liên quan đến thẩm quyền ban hành thủ tục hành chính khi thực hiện phân cấp, phân quyền cũng được đặt ra với báo cáo viên.