Thương lái ngưng mua 150 tấn tôm hùm bông, người nuôi cay đắng bán lỗ 40%

Vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa trước đây là nơi nuôi tôm hùm bông đứng đầu cả nước, với sản lượng hàng trăm tấn mỗi năm. Tôm hùm được nuôi tại địa phương này chủ yếu để xuất sang thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, sau khi Trung Quốc đưa tôm hùm bông vào danh sách "động vật quý hiếm, nguy cấp" và ngưng nhập khẩu, tôm hùm bông ế ẩm nên người dân chẳng còn mặn mà với loài hải sản cao cấp này.

Ông Võ Văn Thái, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) nuôi trồng thủy sản Vân Phong, cho biết hiện tại người nuôi hầu như không thả mới tôm hùm bông, mà chủ yếu tập trung vào tôm hùm xanh vì loại tôm này Trung Quốc vẫn thu mua ổn định với giá 1,2 triệu đồng/kg.

Nói về 100 tấn tôm hùm bông ế hàng của HTX, ông Thái cho biết, sau sự việc Trung Quốc ngừng thu mua, suốt 5 tháng liền, thương lái thấy tôm hùm bông đều "chê lên, chê xuống". Do đó, người nuôi phải "gồng nợ" để mua thức ăn cho tôm. Đến dịp trước Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, người dân mới "thoát" được hàng.

"Giá bán thời điểm đó là khoảng 1 triệu đồng/kg, giảm khoảng 40% so với cùng kỳ. Dù giá thấp, nhưng người nuôi vẫn chấp nhận bán vì để lại phải chi phí tiền thức ăn, rủi ro tôm chết... lỗ càng nặng hơn. Hầu hết người nuôi tôm hùm bông năm vừa rồi đều lỗ, nuôi ít lỗ vài trăm triệu, nhiều lỗ hàng tỷ đồng", ông Thái thông tin.

Ông T., một thương lái thu mua tôm ở Phú Yên, chia sẻ đợt Tết Nguyên đán vừa qua, nhóm của ông đã hỗ trợ tiêu thụ cho người nuôi ở Khánh Hòa khoảng hơn 120 tấn tôm hùm bông.

"Giá tôm hùm bông lúc đó rẻ hơn tôm hùm xanh, nhưng thịt lại ngon nên khách nội địa tiêu thụ mạnh. Ngoài ra, thương lái cũng tìm đường tiêu thụ tiểu ngạch để giải quyết bớt hàng cho bà con", ông T. nói.

Ông Trần Văn Thơm, Phó Giám đốc HTX tôm hùm Sông Cầu (Phú Yên), cho biết nuôi tôm hùm bông tốn chi phí, thời gian gấp đôi tôm hùm xanh nhưng hiện nay tiêu thụ rất khó, nên người nuôi không còn mặn mà.

Phó Giám đốc HTX Tôm hùm Sông Cầu cho rằng, người nuôi tôm hùm đang rơi vào hoàn cảnh rất khó khăn, do đó kiến nghị các cơ quan chức năng sớm vào cuộc quy hoạch vùng nuôi, cung cấp con giống có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng để từ đó con tôm hùm được xuất khẩu chính ngạch, giá bán mới ổn định, kinh tế người dân phát triển.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nguyên nhân khiến tôm hùm bông ế hàng là do tháng 5/2023, Trung Quốc cập nhật danh mục các loài động vật hoang dã cần được bảo vệ và tôm hùm bông nằm trong danh sách này.

Đến tháng 8/2023, việc xuất khẩu tôm hùm bông qua Trung Quốc bị ngưng trệ do hải quan các cửa khẩu kiểm soát chặt tôm hùm bông khai thác tự nhiên nhập khẩu.

Cụ thể, Trung Quốc không nhập khẩu tôm hùm bông khai thác tự nhiên, chỉ nhập khẩu tôm hùm bông nuôi có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Trong đó, con giống được khai thác từ tự nhiên đưa vào nuôi cũng bị xem là sản phẩm tôm hùm tự nhiên.

Trong khi đó, con giống tôm hùm bông ở các tỉnh Nam Trung Bộ có được đều nhờ đánh bắt tự nhiên nên phía Trung Quốc không thu mua. Từ đó, giá tôm hùm bông giảm khoảng hơn 40%, nhưng vẫn không có người mua.

Tháng 12/2023, Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc hỗ trợ, kết nối tiêu thụ 150 tấn tôm hùm bông ế ở tỉnh này.