Trăm tấn tôm hùm bông ế hàng: Dân "gồng" nợ, chờ thời

Tôm hùm bông hiện chiếm khoảng 20% sản lượng tôm hùm được thả nuôi tại các tỉnh Nam Trung bộ, mỗi vụ cho ra khoảng 600 tấn tôm thương phẩm.

2 tháng nay, đầu ra của tôm hùm bông ở Nam Trung bộ gặp khó khăn vì phía Trung Quốc ngừng thu mua.

Dù người nuôi tôm hùm bông phải bỏ chi phí, thời gian gấp đôi so với tôm hùm xanh nhưng giá bán loại hải sản này hiện chỉ ở mức khoảng 1,2 triệu đồng/kg (tôm loại 1), "ngang ngửa" giá tôm hùm xanh (1,1 triệu đồng/kg).

Vay mượn để lo thức ăn nuôi tôm

Vịnh Vân Phong (Khánh Hòa) được xem là thủ phủ tôm hùm của tỉnh Khánh Hòa với 35.000 lồng nuôi, trong đó hơn một nửa là tôm hùm bông.

Hợp tác xã (HTX) Nuôi trồng thủy sản du lịch Vân Phong (thị trấn Vạn Giã, huyện Vạn Ninh) với 32 xã viên đang tồn khoảng 100 tấn tôm hùm bông đúng kỳ xuất bán, trọng lượng trung bình 0,7-1 kg/con.

"Người nuôi vô cùng khó khăn, nợ mới chồng nợ cũ vì chi phí thức ăn phát sinh khi hàng không bán được. Mong sao nhà nước có chính sách giải quyết bài toán khó cho dân", ông Võ Văn Thái, Giám đốc HTX nuôi trồng thủy sản Vân Phong nói.

Ông Trần Văn Thơm, Phó Giám đốc HTX Tôm hùm Sông Cầu (Phú Yên), cũng cho biết, đầu ra cho tôm hùm bông hiện vô cùng khó khăn. Hiện HTX thu mua cho các hộ nuôi với giá 1,2 triệu đồng/kg, cao hơn tôm hùm xanh chỉ 100.000 đồng/kg.

"Nuôi tôm hùm bông tốn chi phí, thời gian gấp đôi tôm xanh, nên với giá như hiện tại, bà con thua lỗ, khó khăn dữ lắm! Mỗi hộ nuôi muốn bán vài tạ để cầm chừng, lo tiền xoay xở thức ăn, duy trì lồng tôm thôi", ông Thơm cho hay.

Cũng theo Phó Giám đốc HTX Tôm hùm Sông Cầu, với sức tiêu thụ ở nhà hàng, khách sạn trong nước "nhỏ giọt", đầu ra của cả trăm tấn tôm hùm bông còn gian truân.

Từng bước làm chủ giống tôm hùm

Theo Bộ NN&PTNT, nguyên nhân khiến tôm hùm bông ế hàng là do tháng 5 vừa qua, Trung Quốc cập nhật danh mục các loài động vật hoang dã cần được bảo vệ và tôm hùm bông nằm trong danh sách này.

Đến tháng 8, việc xuất khẩu tôm hùm bông qua Trung Quốc bị ngưng trệ do hải quan các cửa khẩu kiểm soát chặt tôm hùm bông khai thác tự nhiên nhập khẩu.

Cụ thể, Trung Quốc không nhập khẩu tôm hùm bông khai thác tự nhiên, chỉ nhập khẩu tôm hùm bông nuôi có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Trong đó, con giống được khai thác từ tự nhiên đưa vào nuôi cũng bị xem là sản phẩm tôm hùm tự nhiên.

Do đó, trong thời gian tới, muốn xuất khẩu chính ngạch được, một trong các điều kiện tiên quyết với người nuôi là phải chứng minh được nguồn giống của sản phẩm nuôi.

Theo ông Lê Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa, vấn đề làm chủ con giống hiện khó khăn tại các vùng nuôi. Các nhà lồng nuôi tôm vẫn chủ yếu nhờ vào nguồn tôm bột khai thác từ tự nhiên.

"Hiện nay, trong nước chưa chủ động được việc sản xuất con giống tôm hùm nên giống tôm hùm chủ yếu phải nhập khẩu. Tuy nhiên, quá trình bảo quản, vận chuyển từ nước xuất khẩu con giống về Việt Nam làm cho tôm hùm giống hao hụt rất lớn, làm giảm tỷ lệ sống khi thả nuôi", Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa thông tin.

Tại Hội nghị thực trạng cung ứng con giống, thức ăn, vật tư nghề nuôi biển; truy xuất nguồn gốc sản phẩm và giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi biển Việt Nam do Bộ NN&PTNT tổ chức vừa qua, ông Võ Văn Nha, Phó viện trưởng Viện Nuôi trồng thủy sản 3 (Bộ NN&PTNT), thông báo tin vui khi kết quả nghiên cứu trong việc sản xuất con tôm hùm giống trong nước đã có bước tiến triển lớn.

"Tính tới tháng 11 năm nay, nhóm nghiên cứu của Viện đã tạo ra ấu trùng tôm hùm bông đến giai đoạn thứ 9, sau hơn 120 ngày nuôi. Theo các tài liệu từ trước đến nay, ngay cả của Australia, ấu trùng này cũng cần đến ngày thứ 150 mới thành tôm hùm bông trắng", ông Nha thông tin.

Phó viện trưởng Viện Nuôi trồng thủy sản 3 cho biết thêm, tỷ lệ sống hiện tại của ấu trùng là 0,5%, trong khi điều kiện đề tài là 0,001%.

"Đây là tín hiệu đáng mừng khi trên thế giới, chưa có nước nào sản xuất thành công giống tôm hùm bông thương phẩm", ông Nha chia sẻ.

Theo ông Nha, để trở thành con giống tôm hùm bông thương phẩm, ấu trùng sẽ phải đến giai đoạn 12. "Chúng tôi hy vọng trong một năm tới, xử lý được các vấn đề thức ăn, môi trường, việc này sẽ thành công", Phó viện trưởng Viện Nuôi trồng thủy sản 3 nói.