Tết sắp tới, người làm đũa tất bật vào vụ

Nghề sản xuất ra những đôi đũa sử dụng 1 lần chủ yếu phát triển ở những địa phương miền núi trồng nhiều cây luồng. Các cơ sở sản xuất đũa dùng 1 lần thường là các lán trại tạm, gần sông hoặc hồ nước để thuận tiện cho việc vận chuyển luồng từ nơi thu hoạch đến nơi sản xuất.

Để chế biến cây luồng thành những đôi đũa sử dụng 1 lần phải qua nhiều công đoạn, người làm nghề này cũng mất nhiều công sức. Tuy nhiên, do có sự hỗ trợ của máy móc nên thời gian làm ra những chiếc đũa ngày càng được rút ngắn, con người cũng bớt vất vả hơn trước kia. Ban đầu, từng cây luồng dài trên 5m được đưa vào máy cắt bỏ mắt, lấy từng khúc luồng dài vừa tầm một chiếc đũa.

Người điều khiển máy cắt phải chọn lựa từng khúc luồng đẹp, không bị sâu đục thân... Làm công đoạn cắt luồng đòi hỏi người làm phải có sức khỏe, chịu được tiếng ồn và bụi từ việc cưa cắt luồng. Anh Nam (36 tuổi), ở Mai Châu, Hòa Bình chia sẻ: "Mỗi ngày làm cũng được công từ 200 - 300 nghìn, ở miền núi chẳng có việc gì làm, đi làm đũa còn có thêm thu nhập mà lại cao hơn các nghề khác nhiều.

Không chỉ nam giới làm công việc nặng nhọc này mà nhiều phụ nữ cũng tham gia sản xuất. Thường, những phụ nữ làm các công đoạn đỡ nặng nhọc và vất vả hơn như chẻ ống luồng, xe đũa... Công ngày của họ cũng không thua kém những người đàn ông là mấy. "Ngày thường làm chậm việc lắm vì người dân ít dùng đũa này, chỉ khi nào có đám mới dùng. Ngày tết nhu cầu tăng cao nên chúng tôi làm từ sáng đến tối không hết việc", chị Vi Thị Hương tâm sự.

Những thân cây luồng sau khi được cắt khúc, bổ đôi được xếp ngay ngắn chuẩn bị đưa vào máy tiện thành những đôi đũa. Loại đũa dùng 1 lần không những rẻ mà còn rất tiện lợi cho người sử dụng nên nhu cầu của người dân ngày một tăng cao. Vì thế, mỗi cơ sở sản xuất loại đũa này ngày càng có thu nhập cao, có này thu nhập cả chục triệu đồng.

Để làm ra đôi đũa, những người công nhân phải phối hợp nhịp nhàng. Hấu hết họ là người dân địa phương, đây là việc làm phụ nên cũng không chú trọng đến bảo hộ lao động.

Một phụ nữ quấn luôn chiếc bao bì làm tạp dề để tránh bụi, phế liệu thừa từ việc tiện đũa bay vào người. Để chịu được công việc nặng nhọc đòi hỏi sức khỏe, chịu được tiếng ồn này nhiều phụ nữ phải đeo tai phone nghe nhạc khi làm việc. "Những ngày giáp tết chúng tôi làm việc từ sáng đến tối, chỉ nghỉ ăn cơm trưa ít phút thôi. Chạy đua với thời gian nhưng vẫn không đủ đũa cung ứng ra thị trường", chị Lan làm trong 1 xưởng làm đũa ở huyện Mai Châu, Hòa Bình cho hay.

Mỗi ngày, một xưởng sản xuất đũa sử dụng 1 lần làm ra hàng nghìn đôi đũa. Tại những xưởng làm đũa ban đầu này chỉ làm đến công đoạn tạo ra những chiếc đũa từ thân cây rồi bó thành từng bó lớn. Còn lại chuyển bán cho những người chuyên buôn bán về xử lý vệ sinh, đóng gói rồi bán ra thị trường.

Phế thải từ việc làm đũa thường rất nhiều nên phải được quyét dọn, thu gom thường xuyên. Vì thế, tại các xưởng sản xuất đũa luôn có một đến 2 người làm công việc này. Vào dịp cuối năm, mỗi lao động cũng kiếm cả chục triệu đồng trong tháng sản xuất đũa bán phục vụ mùa Tết.

Từng bó đũa lớn vừa ra lò được bó chặt, xếp thành từng hàng. Khi đủ số lượng lớn, các thương lái ở miền xuôi sẽ lên mua và chuyển về bằng ô tô. Loại đũa này để có thời gian lâu không bị mối mọt còn phải được xử lý để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Vào dịp cuối năm, công việc nhiều, những công nhân làm đũa chạy đua với thời gian.

Họ làm từ sáng đến tối, lúc nào cũng tất bật với công việc.

Hàng vạn đôi đũa được làm ra nhưng cũng không đủ so với nhu cầu dùng ngày một tăng cao ở các tỉnh dưới đồng bằng. Đũa 1 lần thường được dùng trong các dịp lễ hội, cưới hỏi...

Các mắt luồng sau khi được cắt bỏ sẽ được đem chất thành từng đống, sử dụng vào mục đích khác.

Nhu cầu dùng đũa sử dụng 1 lần tăng cao đồng nghĩa với việc những cây luồng được xử lý, cắt bỏ mắt ngày càng nhiều hơn, vì thế những mắt cây luồng được loại bỏ nhiều đến mức phải dùng máy xúc để gạt thành từng đống mới sắp xếp được diện tích của từng xưởng sản xuất.

Nghề làm ra những đôi đũa sử dụng 1 lần rất cực nhọc nhưng nhiều người vì cuộc sống mưu sinh vẫn đang chạy đua với thời gian, làm quên ngày đêm khi vụ Tết đến.