Dân sinh
Fica
DTiNewsQuảng Nam:
Mùa Tết, làng nghề tách vỏ hến tất bật đỏ lửa, "đảo nước"
(Dân trí) - Những ngày này, người dân làng nghề làm hến truyền thống ở Quảng Nam tất bật đỏ lửa nấu nước, tách ruột hến để kịp cung ứng cho thị trường mùa Tết.
"Bến Hến" là tên gọi ví von của làng Tân Phú (TP Tam Kỳ, Quảng Nam). Hàng mấy trăm năm qua, nghề "đảo nước", tách ruột hến vẫn được gìn giữ và phát triển như một nghề truyền thống của làng.
Từ mờ sáng, đàn ông trong làng lái thuyền máy đi cào hến dưới sông. Hến vừa cào dưới sông lên được sàng, lọc vỏ rong rêu, đá sỏi và chà rửa sạch sẽ trước khi lên bờ. Sản lượng hến cào được thường tính theo ang, mỗi ang 8 kg
Hến tập kết về các lò chế biến. Hầu như lò nào cũng có mấy mươi năm đỏ lửa với 5-6 lao động thường xuyên.
Gần Tết cũng là thời điểm các lò tách ruột hến ở Tân Phú liên tục nấu, lọc hến để có sản phẩm cung cấp ra thị trường. Hến được người dân xem như là "lộc trời" mà dòng sông Trường Giang ban tặng làng Tân Phú.
Nghề tách ruột hến ở ngôi làng hàng trăm năm tuổi tất bật vào mùa Tết
Hến được các lò thu mua từ các thợ cào với giá từ 40.000 - 50.000 đồng/ang. Một tấn hến sau khi nấu cho khoảng 80 kg ruột. Mỗi ngày lò của bà tách được từ 300-400 ang hến, thành phẩm bán ra từ 60.000 - 70.000 đồng/kg tùy loại hến lớn, nhỏ.
Có thâm niên hơn 20 năm làm nghề tách ruột hến, bà Trần Thị Nga (60 tuổi) cho biết, hến sống trong bùn đất chứa nhiều chất bẩn, để lấy ruột và làm sạch trải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên thợ phải xịt nước rửa sạch hến rồi cho vào nồi nấu.
Hến được cho vào nồi gang to chứa được hơn 100 kg. Trong thời gian luộc, thợ nấu hến phải đảo liên tục trong vòng 10 phút để vỏ hến mở, bung ra. Khi hến đạt độ chín thì thợ nấu dùng vợt vớt hến ra khỏi nồi để thợ đãi tiếp tục tách ruột hến.
"Nghề làm hến không khó nhưng không phải ai cũng làm được. Những người như tôi luôn làm việc trong môi trường khói, lửa, hơi nước bốc nghi ngút nên phải đeo khẩu trang thường xuyên. Một ngày chịu khó làm thì tôi có thể thu nhập được hơn 300.000 đồng", bà Nga cho hay.
Sau khi luộc, người thợ đổ hến vào rổ, cho vào chậu nước đảo đi, đảo lại nhiều lần. Quá trình đảo, ruột hến nhẹ nên nổi lên trên và được người thợ hất ra ngoài, còn vỏ nặng nên nằm lại phía trong rổ.
Muốn đãi được hến đòi hỏi người phụ nữ phải chịu khó, tỉ mẩn, khéo léo để đảo nhịp nhàng, tránh làm hến bị dập nát. Thường tiếp xúc với hến, mẻ chai, vật sắc nhọn nên thợ đãi hến phải đeo găng cao su bảo vệ.
Ruột hến mới tách vẫn chứa nhiều chất bẩn. Để loại bỏ, người thợ cho vào chậu nước muối đảo nhiều lần, đến khi hến sạch hẳn, màu trong đẹp mắt là đã đạt yêu cầu.
Hến nơi đây không chỉ bán tại địa phương mà cả ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi, TP HCM… Để bảo quản được hến tươi, ngon khi vận chuyển đến các nơi xa, ruột hến sẽ được trộn với muối. Cứ 10 kg ruột hến trộn với 2 kg muối.
"Khi mới làm nghề này, tôi cũng thấy có nhiều vất vả, nhưng lâu rồi thành quen. Với nghề nấu hến này, chúng tôi cũng phải chăm chú làm cho sạch sẽ thì sản phẩm mới bán được. Giá ruột hến được bán lẻ ngoài chợ từ 80.000 -100.000 đồng/kg", bà Hựu nói.
Ruột hến chứa nhiều vitamin B12 và sắt nên có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon, mát, bổ dưỡng như: Xào xúc bánh đa, nấu lẩu, cháo, cơm hến... Sản phẩm đặc biệt đắt hàng, nhất là vào những ngày cận Tết.
