Fica
DTiNews
Nội vụ & Xã hộiLương hưu lợi gấp nhiều lần, lao động rút BHXH một lần giảm mạnh
(Dân trí) - Từ khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực, người lao động nhận ra lương hưu mang lại lợi ích gấp nhiều lần so với số tiền rút BHXH một lần.
Người rút BHXH một lần giảm mạnh
Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, ngay từ khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực (ngày 1/7), toàn hệ thống BHXH đã khẩn trương triển khai đồng bộ các quy định mới. Các chính sách mới được điều chỉnh theo hướng hạn chế người lao động rút BHXH một lần, khuyến khích chờ nhận lương hưu đã phát huy hiệu quả cao.
Tính đến hết tháng 9/2025, cả nước có gần 19,9 triệu người tham gia BHXH, tăng gần 800 nghìn người so với cùng kỳ năm 2024; bảo hiểm thất nghiệp đạt hơn 16 triệu người tham gia, tăng gần 700 nghìn người. Những con số trên thể hiện niềm tin và sự gắn bó ngày càng lớn của người dân với chính sách an sinh.
Đặc biệt, thống kê của ngành BHXH cho thấy số người rút BHXH một lần tại thời điểm trên giảm 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu như trước đây, nhiều lao động chọn rút BHXH một lần khi gặp khó khăn thì nay họ cân nhắc kỹ hơn, lựa chọn ở lại hệ thống BHXH để nhận các quyền lợi lớn hơn, bảo đảm lợi ích lâu dài.
Lương hưu là chế độ an sinh tốt nhất dành cho người lao động (Ảnh minh họa: Sơn Nguyễn).
Theo BHXH Việt Nam, với chính sách hiện hành thì những người tham gia BHXH trước ngày 1/7 duy trì tham gia hệ thống sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn so với những người rút BHXH một lần, sau đó đóng lại BHXH.
Đồng thời, khi hưởng BHXH một lần, các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với tham gia đến khi đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Cụ thể, nếu tham gia BHXH cho đến khi đủ điều kiện hưởng lương hưu, người lao động sẽ được hưởng đầy đủ các quyền lợi như: Có lương hưu hằng tháng và tăng định kỳ; được cấp thẻ BHYT miễn phí với quyền lợi chi trả 95% chi phí khám chữa bệnh; khi qua đời thì thân nhân được hưởng chế độ tử tuất gồm: Mai táng phí, trợ cấp tuất hằng tháng hoặc tuất một lần.
Trong khi đó, nếu người lao động nhận BHXH một lần thì chỉ được hưởng số tiền cố định một lần duy nhất. Số tiền này còn ít hơn nhiều so với số tiền mà người lao động và doanh nghiệp đã đóng vào quỹ Hưu trí - Tử tuất.
Cụ thể, mỗi tháng, người lao động đóng BHXH bằng 8% mức lương cơ bản vào quỹ Hưu trí - Tử tuất, người sử dụng lao động đóng 14%, tổng cộng là 22%. Như vậy, mỗi năm, người lao động và người sử dụng lao động đóng vào quỹ Hưu trí - Tử tuất bằng 2,64 tháng lương cơ bản.
Khi rút BHXH một lần, người lao động chỉ được nhận số tiền tương ứng 1,5 tháng lương cho những năm đóng BHXH trước năm 2014 và 2 tháng lương cho những năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi. Chỉ tính về số tiền đóng - hưởng đã thiệt thòi (mỗi năm mất từ 0,64 đến 1,14 tháng lương).
Thiệt thòi khi rút BHXH một lần
Tháng 5/2024, BHXH Việt Nam đã có bảng so sánh quyền lợi của người lao động chọn rút BHXH một lần với người chọn chế độ hưu trí.
BHXH Việt Nam giả định trường hợp người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH (từ năm 2003 đến năm 2022), bao gồm 11 năm trước năm 2014 và 9 năm từ năm 2014 trở đi; mức bình quân tháng đóng BHXH là 6 triệu đồng/tháng.
So sánh số liệu thì người rút BHXH một lần chịu rất nhiều thiệt thòi (Ảnh minh họa: AI).
Khi chọn rút BHXH một lần, người lao động được nhận 1,5 lần mức bình quân tháng đóng BHXH cho mỗi năm tham gia BHXH trước năm 2014 (11 năm), 2 lần mức bình quân cho mỗi năm tham gia BHXH từ năm 2014 trở đi (9 năm). Như vậy, người lao động được nhận: 6 triệu đồng x (1,5x11 + 2x9) = 207 triệu đồng.
Trong khi đó, lao động nam nghỉ hưu trong năm 2024 là 61 tuổi thì trung bình sẽ được hưởng lương hưu khoảng 10,1 năm, tương đương 121 tháng (vì tuổi thọ trung bình của nam giới hiện là 71,1 tuổi).
Như vậy, tổng số tiền mà lao động nam lựa chọn hưởng lương hưu được hưởng (121 tháng lương hưu, mai táng phí và tử tuất khi qua đời) là 367.501.500 đồng, cao hơn so với rút BHXH một lần là 160.501.500 đồng.
Đối với lao động nữ, khi nghỉ hưu trong năm 2024 là 56 tuổi 4 tháng thì sẽ được hưởng lương hưu khoảng 20 năm 2 tháng, tương đương 242 tháng (vì hiện tuổi thọ trung bình của nữ giới là 76,5 tuổi).
Như vậy, tổng số tiền mà lao động nữ lựa chọn hưởng lương hưu được hưởng (242 tháng lương hưu, mai táng phí và tử tuất khi qua đời) là 862.437.000 đồng, cao hơn so với rút BHXH một lần là 655.437.000 đồng.
Tuy nhiên, bảng so sánh trên được thực hiện vào tháng 5/2024, chưa tính đến mức tăng lương cơ sở từ ngày 1/7/2024.
Khi tính theo mức lương cơ sở mới áp dụng từ ngày 1/7/2024, quyền lợi đầu tiên mà người chọn hưởng lương hưu được tăng thêm là trợ cấp mai táng phí. Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, mai táng phí là 23,4 triệu đồng, tăng 5,4 triệu đồng so với mức cũ.
Thứ hai, lương cơ sở tăng 30% dẫn đến chi phí mua thẻ BHYT theo diện hộ gia đình cũng tăng thêm 30%. Mức tăng này khiến số tiền mà người lao động chọn rút BHXH một lần phải chi để mua BHYT tăng lên đáng kể cho đến khi qua đời. Trong khi đó, người hưởng lương hưu thì được miễn phí trọn đời.
