Hành trình đưa 12 người lính trở về sau hàng chục năm nằm lại giữa rừng sâu

Trở về trong vòng tay đồng đội

Sáng 23/7, trong không khí trang nghiêm tại Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Đường 9 (Quảng Trị), 12 hài cốt liệt sỹ vừa được tìm thấy trong rừng tràm thôn Bản Chùa, xã Hiếu Giang đã được truy điệu, an táng trong vòng tay đồng đội, giữa niềm xúc động và lòng tri ân sâu sắc của hàng trăm người tham dự.

Buổi lễ do Sư đoàn 968 (Quân khu 4) phối hợp với chính quyền tỉnh Quảng Trị tổ chức. Theo thông tin từ Sư đoàn 968, các hài cốt được tìm thấy ở độ sâu khoảng 1,2m, cách nhau 2-3m, bọc trong tăng võng kèm theo các di vật như dép cao su, cúc áo, ví cá nhân, thắt lưng bộ đội, dây thông tin, 3 lọ thủy tinh.

Khu vực phát hiện hài cốt liệt sỹ nghi vấn là nơi từng an táng các chiến sỹ thuộc Sư đoàn 324 và Sư đoàn 320. Cách khu vực này khoảng 200m, những năm 1998-1999, lực lượng quy tập từng phát hiện và cất bốc được 45 hài cốt liệt sỹ.

Tại lễ truy điệu, các đại biểu, lực lượng vũ trang và người dân đã dành phút mặc niệm, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với các anh hùng liệt sỹ. Những nén hương, đóa hoa, ánh mắt rưng rưng và cái cúi đầu lặng lẽ… tất cả hòa vào không gian tưởng niệm đầy xúc động, như lời tiễn biệt thiêng liêng gửi đến những người đã ngã xuống vì độc lập Tổ quốc.

Trình bày điếu văn, ông Lê Đức Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị bày tỏ lòng biết ơn và tri ân sâu sắc đối với các anh hùng, liệt sỹ. Ông Tiến nhấn mạnh, để giành lại độc lập, thống nhất đất nước và xây dựng Tổ quốc hôm nay, hàng vạn người con đã ngã xuống, để lại tuổi xuân giữa chiến trường, máu xương hòa vào lòng đất mẹ.

“Hôm nay các anh đã về trong vòng tay đồng đội, trong tình yêu thương và lòng biết ơn vô hạn của nhân dân. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng mỗi hài cốt liệt sỹ được tìm thấy và quy tập như nhắc nhở chúng ta về sự kiên cường, dũng cảm của các thế hệ cha ông”, ông Tiến xúc động.

Có mặt tại Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Đường 9 từ sớm, anh Trần Thanh Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Đoàn phường Đông Hà, tỉnh Quảng Trị không giấu được sự xúc động khi được trực tiếp tham dự buổi lễ truy điệu trang nghiêm và đầy ý nghĩa.

Anh Bình cho biết, là thế hệ trẻ hôm nay, anh luôn khắc ghi công lao to lớn của các anh hùng liệt sỹ. Nhờ sự hy sinh ấy, đất nước mới có được hòa bình, cuộc sống hôm nay mới nhiều đổi thay.

Theo anh Bình, với lòng biết ơn sâu sắc, đoàn viên thanh niên địa phương luôn nỗ lực học tập, rèn luyện, sống có lý tưởng, trách nhiệm để tiếp bước cha anh, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.

"Những việc làm cụ thể như chăm sóc nghĩa trang liệt sỹ, tham gia hoạt động đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ gia đình thương binh liệt sỹ… chính là cách để thế hệ trẻ thể hiện sự tri ân với những anh hùng của dân tộc”, anh Bình nói.

Hành trình lặng thầm tìm dấu chân người lính

Để có được khoảnh khắc trang nghiêm, tiễn đưa các anh về yên nghỉ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Đường 9 là cả một hành trình gian nan, âm thầm nhưng đầy ý nghĩa của những người lính thời bình - những người đang làm công việc đi tìm đồng đội, tìm lại ký ức bị vùi sâu giữa núi rừng.

Trong đợt quy tập mùa khô 2024-2025, bắt đầu từ ngày 17/6, với tất cả tấm lòng và tinh thần trách nhiệm cao nhất, Đội quy tập hài cốt liệt sỹ Sư đoàn 968 đã băng qua rừng tràm rậm rạp, vượt đồi dốc hiểm trở của xã Hiếu Giang để tìm kiếm, quy tập các hài cốt liệt sỹ.

Trung tá Lê Trường Giang, Chính trị viên Đội Quy tập hài cốt liệt sỹ Sư đoàn 968, cho biết hành trình tìm kiếm và quy tập hài cốt các liệt sỹ là một công việc thiêng liêng, nhưng cũng đầy gian nan và thử thách.

Theo Trung tá Giang, khu vực phát hiện 12 hài cốt nằm sâu trong vùng rừng núi, cách trung tâm xã Hiếu Giang hơn 10km, địa hình hiểm trở. Qua thời gian, phần lớn thông tin về nơi chôn cất các liệt sỹ đã thất lạc, thiếu chính xác hoặc bị mai một. Nhiều khu vực từng là chiến trường nay đã bị rừng cây, đồi núi phủ kín, khiến việc xác định vị trí mộ vô cùng khó khăn.

“Với sự nỗ lực, kiên trì, nhờ những nhân chứng lịch sử, tài liệu quan trọng mà chúng tôi đã tìm được vị trí của các anh. Khi xác định được vị trí, cán bộ chiến sỹ trong đội quy tập khoanh vùng, khảo sát, đào bới để kiểm tra dấu tích mộ. Công việc này đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và thường diễn ra trong điều kiện địa hình phức tạp, thời tiết khắc nghiệt”, Trung tá Giang nói.

Những năm qua, Sư đoàn 968 luôn phối hợp chặt chẽ với các địa phương, tích cực thu thập thông tin từ người dân, cựu chiến binh và các nguồn lưu trữ để tìm kiếm các khu vực nghi là nơi chôn cất liệt sỹ.

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những cuộc tìm kiếm của Sư đoàn 968 và các đơn vị quy tập hài cốt liệt sỹ vẫn tiếp diễn. Đưa hài cốt các liệt sỹ trở về không chỉ là công việc của những người lính mà là nghĩa cử của cả một dân tộc luôn khắc ghi đạo lý "Uống nước nhớ nguồn".