Fica
DTiNews
Nội vụ & Xã hộiĐiều kiện mới để lao động tự do được hưởng lương hưu
(Dân trí) - Lao động tự do muốn có lương hưu phải tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện. So với trước đây, điều kiện hưởng lương hưu đối với nhóm này có sự thay đổi quan trọng.
Điều kiện hưởng lương hưu đối với lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện có sự thay đổi lớn so với quy định cũ (Ảnh minh họa: BHXH TPHCM).
Một trong những điều chỉnh quan trọng nhất của Luật BHXH hiện hành là giảm thời gian tối thiểu tham gia BHXH từ 20 năm xuống còn 15 năm để được hưởng lương hưu.
Với người tham gia BHXH tự nguyện, điều kiện về tuổi nghỉ hưu cũng có sự thay đổi. Do đó, điều kiện hưởng lương hưu của người tham gia BHXH tự nguyện được chia thành 2 trường hợp.
Trường hợp thứ nhất là những người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu (quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động) và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.
Trường hợp thứ hai là những người đã tham gia BHXH tự nguyện trước ngày 1/1/2021 và có đủ 20 năm đóng BHXH tự nguyện trở lên thì được hưởng lương hưu khi đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ (tức là thấp hơn tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động).
Theo BHXH Việt Nam, quy định mới này tạo sự linh hoạt, người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn thời điểm hưởng lương hưu theo điều kiện nhóm 1 hoặc nhóm 2.
Nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu, người tham gia BHXH tự nguyện có thể nộp hồ sơ hưởng chế độ theo quy trình do Bộ Nội vụ ban hành. Cụ thể như sau:
Ngoài điều kiện hưởng lương hưu, Luật BHXH hiện hành còn tăng thêm nhiều quyền lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện.
Đáng kể nhất là khoản tiền hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện của Nhà nước tăng lên rất cao so với quy định cũ.
Theo Điều 5 Nghị định số 159/2025/NĐ-CP, người tham gia BHXH tự nguyện được nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Mức hỗ trợ bằng 20% đến 50% mức đóng, tùy theo đối tượng tham gia.
Ngoài ra, Luật BHXH hiện hành còn bổ sung thêm chế độ thai sản dành cho người tham gia BHXH tự nguyện.
Theo đó, người lao động có thời gian đóng BHXH tự nguyện (hoặc vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện) từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì được hưởng trợ cấp thai sản. Mức trợ cấp thai sản là 2 triệu đồng cho mỗi con được sinh ra.
Điều đặc biệt là khoản trợ cấp này hoàn toàn do ngân sách nhà nước bảo đảm, người tham gia BHXH tự nguyện không phải đóng thêm chi phí.
