WTO: Thuế quan của Mỹ với Trung Quốc vi phạm quy tắc thương mại quốc tế

Một hội đồng gồm ba chuyên gia thương mại đã đưa ra phán quyết sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương áp đặt thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá hơn 350 tỷ USD nhằm đáp trả các hành vi thương mại không công bằng của Bắc Kinh.

Mặc dù phán quyết ủng hộ Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại, nhưng nó có thể có ít tác dụng ràng buộc. Vào tháng 12, Tổng thống Trump đã chặn tất cả các cuộc hẹn mới đến tòa án giải quyết tranh chấp của WTO khiến cho phán quyết trở nên vô nghĩa.

Terry Haines thuộc công ty phân tích Pangea Policy có trụ sở tại Washington đã gọi phán quyết này là “vô nghĩa”. 

James Bacchus của Đại học Central Florida, người từng hai lần là chánh án Cơ quan Phúc thẩm WTO, cho biết: “Phán quyết của ban hội thẩm là đúng. Nhưng, trong trường hợp không có Cơ quan Phúc thẩm, Mỹ có thể dễ dàng kháng cáo phán quyết này vô hiệu và các thành viên của WTO sẽ không thể thông qua báo cáo của ban hội thẩm ”.

Claire Reade, cựu trợ lý đại diện thương mại Hoa Kỳ, tại Arnold & Porter Daye Scholer đồng ý rằng phán quyết của ban hội thẩm sẽ có một chút hiệu lực tối thiểu.

Bà nói: “Quyết định này sẽ tạo ra một điểm nói chuyện pháp lý cho Trung Quốc nhưng dường như không có nhiều tác động thực tế. Với việc Mỹ bị lôi kéo vào các cuộc bầu cử, tôi nghĩ Tổng thống Trump có thể tập trung vào sự ổn định của thị trường chứng khoán, điều này sẽ ngăn cản một hành động có khả năng gây rối loạn như rút khỏi WTO”.

Trung Quốc đã yêu cầu WTO điều tra vào tháng 4/2018, và hai lần yêu cầu bổ sung sau đó khi Mỹ tăng thuế đối với nhiều hàng hóa Trung Quốc hơn.

Đáp lại, Mỹ nói rằng, các chính sách của Trung Quốc ủng hộ các “hành vi trộm cắp và chiếm đoạt công nghệ, sở hữu trí tuệ và bí mật thương mại của Mỹ”. Mỹ lập luận rằng việc áp thuế là “các biện pháp cần thiết để bảo vệ nước Mỹ”.

Các chuyên gia thương mại nhận thấy rằng, về cơ bản, Mỹ đã không giải thích việc thuế quan bổ sung là một ngoại lệ chính đáng theo một điều khoản của WTO cho phép các nước thực hiện các hành động thương mại khẩn cấp “để bảo vệ quốc gia”.

Tổng thống Trump đã nhiều lần chỉ trích tổ chức thương mại này, cho rằng tổ chức này đối xử không công bằng với Mỹ. Nhưng trong một cuộc họp báo vào ngày 7/9, ông ấy nói rằng WTO gần đây “rất tốt với chúng tôi, tôi phải nói điều đó - thật tuyệt vời”.

Ông nói: “Chúng tôi chưa từng giành được bất cứ điều gì tại WTO. Bây giờ, đột nhiên, chúng tôi đang thắng rất nhiều. Chúng tôi vừa giành được 7 tỷ USD. Và họ đang nói chuyện với chúng tôi với thái độ khác nhiều so với trước đây”.

Khi được hỏi về các quyết định của WTO vào thứ Ba, Tổng thống Trump nói rằng, ông không đồng tình với tổ chức này và sẽ xem xét vấn đề.

Đại diện của thương mại Mỹ, Robert Lighthizer, cho biết, trước đó trong ngày rằng phán quyết là bằng chứng về sự kém hiệu quả của WTO.

“Báo cáo của ban hội thẩm này xác nhận những gì chính quyền Tổng thống Trump đã nói trong 4 năm qua: WTO hoàn toàn không đủ khả năng để ngăn chặn các hoạt động đánh cắp công nghệ của Trung Quốc”, Lighthizer cho biết trong một tuyên bố.

“Mỹ phải được phép tự vệ trước các hành vi thương mại không công bằng, và chính quyền Tổng thống Trump sẽ không để Trung Quốc sử dụng WTO để lợi dụng những công nhân, doanh nghiệp, nông dân và chủ trang trại của Mỹ”, ông nói

Lighthizer nói thêm rằng phán quyết cũng sẽ không ảnh hưởng đến thỏa thuận thương mại giai đoạn một.