Trung Quốc lại lao đao vì một cuộc khủng hoảng điện mới

Việc phân bổ nguồn điện ở các khu vực của Trung Quốc bao gồm các khu vực của vùng Dương Tử làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng điện giống như năm ngoái. Điều này làm ảnh hưởng đến nhiều trung tâm sản xuất chính của Trung Quốc.

Tại Thượng Hải, chính quyền thành phố tắt đèn chiếu sáng tại khu vực ven sông nổi tiếng, đó là khu vực Bến Thượng Hải, vào 2 ngày 22/8 và 23/8 nhằm tiết kiệm điện.

Song các nhà phân tích cho biết, cuộc khủng hoảng điện lần này không giống với cuộc khủng hoảng năm ngoái. Theo chuyên gia, các vấn đề về điện năm nay phần lớn liên quan đến thời tiết và tình hình sẽ tốt hơn sau khi đợt nắng nóng giảm. Trong khi đó, còn cuộc khủng hoảng năm ngoái gây ra bởi các vấn đề kết cấu lâu dài trong nguồn cung cấp điện.

"Kể từ khi Trung Quốc trải qua cuộc khủng hoảng điện trên quy mô toàn quốc vào năm ngoái, nhiều người lo ngại rằng điều đó có thể xảy ra trong năm nay. Theo quan điểm của chúng tôi, cơ hội là thấp, bởi vì nguyên nhân và quy mô của hai cuộc khủng hoảng không giống nhau", ông Harry Hu, Trưởng nhóm Kinh tế Trung Quốc của Macquarie, cho biết trong một ghi chú vào cuối tuần trước.

Các khu vực sông Dương Tử và tỉnh Tứ Xuyên phía tây nam Trung Quốc đang phải chống chọi với đợt nắng nóng kỷ lục trong bối cảnh hạn hán nghiêm trọng. Nhiệt độ cao đe dọa sự phát triển của cây trồng và gia súc.

Lượng mưa đổ vào sông Dương Tử - đặc biệt là đập Tam Hiệp -  giảm, mực nước trong các hồ chứa thủy điện đang xuống thấp, ảnh hưởng đến sản xuất điện.

Tứ Xuyên phải cắt nguồn cung cấp điện cho các nhà máy để nhường cho nhu cầu sử dụng điện của hộ gia đình. Điều này làm gợi nhớ đến cuộc khủng hoảng trên toàn quốc vào tháng 9 và tháng 10 năm ngoái. Thời điểm đó, các gia đình và doanh nghiệp buộc phải cắt, giảm sử dụng điện, trong khi các tiện ích công cộng như đèn giao thông bị tắt để tiết kiệm năng lượng.

Tuy vậy, ông Hu cho biết có sự khác biệt giữa hai cuộc khủng hoảng. Theo ông, cuộc khủng hoảng năm nay là kết quả của hai yếu tố: thời tiết nắng nóng bất thường và lượng mưa thấp. Thực tế, đợt nắng nóng năm nay cũng kéo dài hơn - trong 64 ngày, và là đợt dài nhất kể từ năm 1961, theo số liệu từ Cục Khí tượng Trung Quốc.

Fitch Ratings cho biết mức sử dụng điện dân dụng trong tháng 7 cao hơn 26,8% so với năm ngoái.

Năm ngoái, các nhà máy phát điện đã cắt giảm sản lượng do giá than quá cao và họ không thể bù đắp bằng doanh thu bán điện cố định. Ngoài ra, các chính quyền cấp tỉnh khi đó cũng điều chỉnh việc sử dụng điện năng nhằm đạt được mục tiêu phát thải  hàng năm.

"Chúng tôi dự đoán việc phân bổ điện năng theo vùng sẽ không kéo dài quá mùa hè, vì nhiệt độ sẽ giảm xuống", Phó giám đốc Diana Xia của Fitch Ratings cho biết trong một ghi chú vào ngày 22/8. "Chúng tôi vẫn duy trì giả định rằng mức tiêu thụ điện năng của Trung Quốc sẽ tăng, phù hợp với dự báo mới nhất về mức tăng 3,7% của GDP. Về lâu dài, chúng tôi hy vọng khả năng đáp ứng nhu cầu tải cao điểm của Trung Quốc sẽ được cải thiện".

Tác động của việc mất điện năm nay đối với nền kinh tế Trung Quốc nói chung cũng sẽ khác so với năm ngoái, Hu dự đoán.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, việc mất điện trên diện rộng vào năm ngoái đã làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP trong quý III. Điều này cho thấy việc phân bổ điện theo vùng của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến "hoạt động sản xuất bình thường". Việc cắt điện vào năm ngoái có tác động lớn đến nhiều vùng sản xuất chính như Quảng Đông ở miền nam Trung Quốc.

Tỉnh Tứ Xuyên, chỉ chiếm 4% sản lượng công nghiệp của Trung Quốc. Điều đó nói lên rằng sản xuất của Tứ Xuyên sẽ bị ảnh hưởng nặng nề do cuộc khủng hoảng điện năm nay vì thủy điện chiếm 78% công suất điện của Tứ Xuyên và 73% tiêu thụ địa phương vào năm ngoái, cao hơn mức trung bình toàn quốc, Fitch Ratings cho biết.

Chuyên gia cũng dự báo khả năng  gián đoạn chuỗi cung ứng nguyên liệu thô do Tứ Xuyên sản xuất khoảng 20% lithium, 5% nhôm và 13% polysilicon ở Trung Quốc.

"Nó có thể dẫn đến việc tăng giá thành các sản phẩm điện tử như pin xe điện, song tác động của việc gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ chỉ tồn tại trong ngắn hạn" ông Hu nói.