Tranh cãi về một trường thuộc Đại học Oxford đổi tên thành Thao College

Người phụ nữ giàu nhất Việt Nam (theo đánh giá của Forbes) đang thu hút rất nhiều tranh luận tại 2 châu lục sau khi một trường trực thuộc đại học Oxford ra thông báo kế hoạch đổi tên sau khi nhận được khoản tài trợ 155 triệu bảng Anh (tương đương 211 triệu USD) từ Tập đoàn Sovico (Sovico Holdings).

Là trường tập trung đào tạo sau đại học thuộc Đại học Oxford (Anh), Linacre thông báo sẽ đổi tên thành Thao College sau khi nhận được khoản quyên góp đầu tiên từ Sovico. Rất nhiều sự hiếu kỳ từ các cộng đồng doanh nhân, trí thức tại châu Âu và châu Á đổ dồn về bà Thảo - người sẽ thay thế Linacre, tên của vị bác sĩ Anh Thomas Linacre (1460 - 1524) - người tưởng chừng không thể thay thế trong suốt gần 60 năm qua.

Bà Thảo trở thành nữ tỷ phú tự thân đầu tiên sau thành công với vai trò nhà sáng lập Vietjet Air. Theo đánh giá của nước ngoài, trước khi Vietjet xuất hiện, Việt Nam là thị trường phụ thuộc chặt chẽ vào hãng hàng không quốc gia Việt Nam. 

Forbes đánh giá tài sản của bà Thảo ở mức 2,7 tỷ USD, đến từ cổ phần sở hữu tại Vietjet Air, HDBank và nhiều dự án bất động sản, năng lượng cũng như cổ phần tại tập đoàn Sovico - nơi mà bà Thảo giữ vai trò Chủ tịch HĐQT.

Bà Thảo sinh năm 1970. Trước khi cách mạng hóa ngành hàng không Việt Nam và xây dựng đế chế kinh doanh cùng với chồng của mình, bà Thảo đã hoàn thành 3 tấm bằng đại học tại Liên Xô cũ. Ngay từ rất sớm, bà Thảo bắt đầu công việc kinh doanh bằng hoạt động nhập khẩu cao su và máy fax. Nền văn hóa Slavic có tác động mạnh mẽ tới bà Thảo - người thành thạo và có thể hát bằng tiếng Nga.

Với giọng nói nhỏ nhẹ, luôn xuất hiện với kính mắt và vóc dáng thon gọn, bà Thảo duy trì lịch trình làm việc dày đặc một cách rất thường xuyên. Trong những năm gần đây, các dự án cá nhân của bà Thảo đã được công bố ở các tạp chí trên chuyến bay của Vietjet và các phương tiện truyền thông, bao gồm cả các hoạt động cứu trợ nhân đạo lũ lụt và dịch bệnh Covid-19.

Khoản tài trợ khổng lồ cho Linacre gây ra một số phản ứng trái chiều. Rất nhiều kênh thông tin truyền thông của Việt Nam ca ngợi hành động này là hào phóng và đầy tham vọng. Tuy nhiên, có rất nhiều thắc mắc quanh việc tại sao bà Thảo lại tài trợ hàng trăm triệu USD vào một trường đại học tại Anh Quốc - nơi có thu nhập bình quân đầu người cao gấp 14 lần Việt Nam?

Trong 155 triệu bảng Anh này có 7,5 triệu bảng Anh được dùng cho quỹ học bổng hỗ trợ sinh viên Việt Nam và các nước trong khu vực.

Cộng đồng cựu sinh viên Linacre cũng có rất nhiều ý kiến thắc mắc và nghi hoặc.

Theo ông Craig Monk - người phụ trách chất lượng đào tạo tại Đại học MacEwan Edmonton (Canada) - cho rằng việc đặc tên cho bộ môn, tòa nhà hay chương trình đào tạo tại các đại học là tương đối phổ biến. Tuy nhiên, việc thay đổi tên của đại học trực thuộc hệ thống Oxford là một điều cực kỳ quan trọng. "Tôi thực sự không thấy thoải mái về thông báo này của Linacre College, kiểu như có nhiều thứ có thể mua được bằng tiền ở Đại học Oxford", ông nói. 

Theo thông tin từ trường Linacre, ngôi trường này được thành lập 59 năm trước và nhận rất ít tài trợ so với các trường khác trực thuộc Oxford. Theo biên bản ghi nhớ giữa 2 bên, đây là một sự đóng góp mang tính chuyển đổi. Theo nguồn tin địa phương tại Anh thì con trai của bà Thảo đã xin học tại Đại học Oxford.

Bà Thảo phát biểu: "Tôi đã thăm Đại học Oxford rất nhiều lần. Tôi rất ấn tượng bởi môi trường học thuật tại Đại học Oxford. Tôi tin rằng Đại học Oxford chính là nơi tôi có thể biến ước mơ cả đời của mình thành hiện thực, đó chính là đóng góp cho nhân loại thông qua giáo dục, đào tạo và nghiên cứu".

Để phục vụ tham vọng mở rộng thị trường và thị phần tại châu Âu, Vietjet Air cũng ký kết hợp đồng mua bán động cơ máy bay với Rolls-Royce trị giá 400 triệu USD.

Theo phát biểu từ trường Linacre, Vietjet đã tạo cơ hội bay lần đầu tiên cho hàng triệu người Việt Nam bằng việc bán vé giá dưới 50 USD. Vietjet cũng nghiên cứu giảm khí thải từ hoạt động khai thác đường bay. Tập đoàn Sovico cam kết rằng tất cả các công ty con của tập đoàn sẽ đạt mức khí thải carbon về 0 vào cuối năm 2050 với sự hỗ trợ nghiên cứu từ các giáo sư, học giả hàng đầu của Oxford.