Phó Thủ tướng: Chống thu thuế “oan” nhưng “chặn” doanh nghiệp chuyển giá!

Sáng nay (29/11), Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuộc họp về việc sửa đổi quy định áp mức chi phí lãi vay vào chi phí hoạt động của doanh nghiệp (DN) để nộp thuế theo Nghị định số 20/2017/NĐ-CP của Chính phủ.

“Chặn” chuyển giá

Theo Khoản 3, Điều 8 của Nghị định số 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp (DN) có giao dịch liên kết quy định: “Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế”.

Điều này có nghĩa là nếu chi phí lãi vay vượt mức 20% tổng lợi nhuận thuần của DN thì khoản vượt đó không được tính vào chi phí hoạt động của DN, gây ra thiệt hại đối với nguồn thu và năng lực cạnh tranh của DN có giao dịch liên kết, nhất là các lĩnh vực cần đầu tư vốn lớn như bất động sản, công nghệ cao, chứng khoán.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, trước yêu cầu của Đảng, Nhà nước về nghiên cứu các quy định khắc phục tình trạng “vốn mỏng”, “chuyển giá”, “ngăn chặn chuyển giá”... Bộ Tài chính đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định 20.

Thực hiện Nghị định 20, từ 1/5/2017 tới hết năm 2018, đã có khoảng 11.970 đơn vị kê khai liên kết. Việc thực hiện các quy định về chống chuyển giá theo Nghị định 20 đã giúp cơ quan thanh tra, kiểm tra tài chính thu về ngân sách mỗi năm 11.089 tỷ đồng, trong đó truy thu, truy hoàn và phạt là 2.089 tỷ đồng, giảm khấu trừ bình quân 75 tỷ đồng, giảm lỗ 8.925 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế bình quân là 7.732 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cũng cho biết bất cập của Nghị định này là phạm vi đối tượng áp dụng rộng, áp dụng cho tất cả các đơn vị có giao dịch liên kết; gây khó cho các hoạt động của DN trung chuyển vốn vay - cho vay lại (holding), hay việc vay nợ giữa công ty con với công ty mẹ trong cùng một tập đoàn, tổng công ty ở trong nước...

Chống DN “tay không bắt giặc”       

Ông Trần Quang Chiểu - Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách Quốc hội nêu quan điểm cứng rắn: “Nói Nghị định 20 như một tội phạm trong cản trở phát triển kinh tế tôi không đồng ý. Nếu không có quy định này, tôi xin khẳng định diễn biến phức tạp hơn rất nhiều. Có Nghị định 20 việc chuyển giá, chuyển lợi nhuận ra nước ngoài đối với doanh nghiệp FDI hầu như không phát sinh”.

Tuy nhiên, ông Chiểu cho rằng Chính phủ chỉ cần tập trung xử lý số lượng 15% là các DN trong nước trong tổng số các giao dịch liên kết hiện nay. Theo ông Chiểu, hướng sửa là nâng chi phí mức lãi vay từ 20% như hiện nay lên 30% và kèm theo điều kiện loại trừ một số trường hợp và cho phép hạch toán chi phí lãi vay vào số lỗ được chuyển giao theo quy định pháp luật về thuế thu nhập DN.

Đồng tình với quan điểm này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại DN, Bộ Tư pháp đề xuất Chính phủ soạn thảo một Nghị định sửa đổi Nghị định 20 theo hình thức rút gọn.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng cho rằng: “Nếu nâng mức trần chi phí lãi vay lên 30% sẽ cao hơn mức huy động lãi suất ngân hàng thì doanh nghiệp sẽ thấy thỏa đáng”.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhắc nhở Bộ Tài chính tiếp tục củng cố các quy định về chống DN “vốn mỏng”, “tay không bắt giặc” tại Nghị định số 20/2017/NĐ-CP; nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, những bất cập phải sửa và quá trình này cần làm khẩn trương nhưng phải thận trọng. 

“Sửa Nghị định 20, tập trung vào khoản 3, Điều 8 là cấp thiết và phải theo nguyên tắc công khai, minh mạch, không phân biệt đối xử, bình đẳng giữa DN trong nước và nước ngoài, tạo thuận lợi về chính sách thuế cho DN nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu chống chuyển giá” -  Phó Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu nội dung sửa đổi tập trung vào các bất cập hiện nay như quy định khống chế mức chi phí lãi vay đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, phạm vi áp dụng, đối tượng đặc thù...

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Tài chính sửa đổi theo quy trình rút gọn, không chờ Chính phủ ban hành Nghị định, thực hiện toàn diện Luật Quản lý thuế vừa được Quốc hội thông qua, bảo đảm kịp thời gian quyết toán thuế năm 2019.

Châu Như Quỳnh