Nhiều hãng hàng không đề xuất để một phi công lái máy bay chở khách

Hơn 40 quốc gia bao gồm Đức, Anh và New Zealand vừa yêu cầu cơ quan Liên Hợp Quốc đặt ra các tiêu chuẩn hàng không mới cho phép các chuyến bay chở khách được điều khiển bởi một phi công được triển khai trên thực tế.

Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) cũng đã làm việc với các nhà sản xuất máy bay để xem các chuyến bay sẽ hoạt động với một phi công ra sao và chuẩn bị các quy tắc để giám sát điều này. EASA cho biết các dịch vụ như vậy có thể bắt đầu vào năm 2027.

Tuy nhiên, kế hoạch này vẫn còn nhiều tranh cãi. Ông Tony Lucas - cơ trưởng của chiếc Airbus SE A330 của Qantas Airways và là Chủ tịch của Hiệp hội Phi công Australia và Quốc tế - lo ngại một phi công lái một mình có thể không xoay xở kịp thời trong các tình huống khẩn cấp. "Đây không phải như là lái máy bay phản lực hàng ngày. Khi mọi thứ trở nên tồi tệ, chúng sẽ diễn biến rất nhanh", ông nói và dẫn chứng về những gì xảy ra trên chuyến bay Air France Flight 447 khi đang bay từ Rio de Janeiro đến Paris vào ngày 1/6/2009.

Khi đó, máy bay đang bay ở độ cao 10.670 m trên Đại Tây Dương và cơ trưởng đang nghỉ trong cabin, hai phi công lái phụ trong buồng lái bắt đầu nhận thấy sự cố. 90 giây sau đó, cơ trưởng có mặt nhưng đã quá muộn. Chiếc máy bay đã ngừng hoạt động và rơi xuống nước khiến 228 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.

Mặt khác những thay đổi theo kế hoạch này có nhiều thách thức. Điều gì sẽ xảy ra nếu một phi công ngã xuống và bắt đầu bay bất thường? Tự động hóa, công nghệ và hỗ trợ từ mặt đất có thể sẽ phải thay thế như một phi công thứ 2.

Thực tế ngành hàng không đã hướng tới điều này trong nhiều thập kỷ. Những năm 1950, buồng lái phi công nhiều người hơn, gồm một cơ trưởng, cơ phó hoặc phi công phụ, kỹ sư máy bay, hoa tiêu và điều hành viên vô tuyến điện. Nhưng với tiến bộ về công nghệ, 3 vị trí đã trở nên dư thừa.

"Chúng tôi có thể loại bỏ phần nhân lực dư thừa cuối cùng khỏi buồng lái", Janet Northcote, người đứng đầu bộ phận truyền thông của EASA cho biết. Theo yêu cầu của EU đối với Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế, một điều kiện để máy bay hoạt động với chỉ một phi công là ít nhất phải an toàn như khi có hai người trong buồng điều khiển.

Bước đầu tiên phải cho phép một phi công lái một mình khi đang bay, còn phi công kia sẽ nghỉ ngơi trong cabin thay vì ngồi ở buồng lái. Với việc nghỉ ngơi luân phiên này, phi hành đoàn hai người có thể bay các tuyến dài hơn mà không cần phải có thêm một phi công phụ, với chi phí đắt đỏ hơn.

Cuối cùng, các chuyến bay có thể thực hiện hoàn toàn tự động chỉ với một phi công. Theo EASA, hệ thống này có thể phát hiện nếu phi công mất khả năng điều khiển vì bất kỳ lý do gì và sau đó tự hạ cánh máy bay tại một sân bay đã chọn trước. Nhưng điều này không có khả năng xảy ra cho đến sau năm 2030.

Alexander Feldman - Chủ tịch khu vực Đông Nam Á của hãng Boeing cho rằng: "Rào cản về tâm lý có lẽ khó hơn các rào cản về công nghệ". Theo ông, công nghệ cho các chuyến bay một phi công phải thực sự khiến các nhà quản lý và hành khách nói chung cảm thấy an toàn.