Nguy cơ bị dồn vào “cửa tử”, gần 50 DN cầu cứu Bộ trưởng

Các DN đứng tên ký đơn kiến nghị này chính là các đơn vị nhập khẩu nguyên liệu thép không gỉ cán nóng, cán nguội từ nhiều thị trường khác nhau như Phần Lan, Ấn Độ, Brazil, Nhật Bản, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia... với các mã hàng 200, 300, 400 để sản xuất các sản phẩm dân dụng, công nghiệp, quốc phòng.

Trong đơn, trước nguy cơ bị chặn đứng cánh cửa nhập khẩu nguyên liệu chất lượng với giá hợp lý, các DN đã đề nghị các cơ quan hữu trách, trong đó đặc biệt là Bộ trưởng Bộ Công thương “nghiên cứu, xem xét một cách cẩn trọng” việc khởi xướng điều tra để áp dụng các biện pháp chống bán phá giá mà Posco VST và Hòa Bình Inox khởi kiện.

Trong 7 điểm mà cộng đồng các DN nêu ra về các hệ lụy cho thị trường ngành thép không gỉ tại VN đáng chú ý là việc Posco VST và Hòa Bình Inox không đáp ứng được hết các mác thép không gỉ mà thị trường có nhu cầu, nguy cơ giá thành nguyên liệu tăng cao, tăng suất đầu tư, mất thị trường nội địa, khó cạnh tranh ở các thị trường xuất khẩu...

Đặc biệt, việc Posco VST và Hòa Bình Inox đứng đơn khởi kiện chống bán phá giá được coi là dấu hiệu muốn lũng đoạn thị trường, tạo thế độc quyền nhóm để thao túng thị trường nguyên liệu thép không gỉ cán nguội trong nước.

Ngoài ra, theo phân tích, hiện Posco VST và Hòa Bình Inox đang thống lĩnh thị trường thép, nên việc áp thuế chống bán phá giá có thể giúp hai DN này bắt tay đẩy giá lên cao do không có sự cạnh tranh ngang bằng, hậu quả là các DN sử dụng nguyên liệu thép cán nguội và người tiêu dùng đều ảnh hưởng nặng nề.

Theo ông Hùng, nhiều sản phẩm của Posco VST không đạt chất lượng như bề mặt không ổn định, thủng bề mặt, bị xước hoặc biến dạng khi gia công... và đến nay công ty này vẫn chưa tìm được nguyên nhân.

Mặt khác, giá sản phẩm của Posco VST hiện đắt hơn giá sản phẩm cùng chủng loại của nhiều DN nước ngoài, điều mà ông Hùng cho là vì Posco VST vừa đi vào sản xuất, chưa phát huy hết công suất dây chuyền và tỷ lệ khấu hao lớn chứ không phải vì nước ngoài bán phá giá.

“Trong 4 nước mà Posco VST và Hòa Bình inox khởi kiện, có Trung Quốc, Indonesia, Malaysia đang có thuế suất nhập khẩu 0%, nên các DN VN không có động lực để đòi đối tác xuất khẩu giảm giá trên hóa đơn vì có được lợi đồng thuế nào đâu. Ngoài ra, đơn hàng thép là những đơn hàng rất lớn, có thể lên tới hàng chục triệu USD nên nếu giảm giá trên hóa đơn thì xử lý phần tiền mặt ngoài hóa đơn như thế nào? Còn nếu đối tác phá giá, bán lỗ thật thì làm gì có ai bù cho họ vì chính phủ đâu bù lỗ cho các ngành này”, ông Hùng nói.

Trước đó, ông Nguyễn Xuân Phú - Chủ tịch Tập đoàn SunHouse cũng cho rằng nếu khởi xướng điều tra vụ kiện này, các nhà làm chính sách rất có thể sẽ “bảo vệ 2 ông mà giết 100 ông”. “Áp thuế suất nhập khẩu 10% đối với mặt hàng nguyên liệu cơ bản như thép không gỉ cán nguội đã gây rất nhiều khó khăn cho các DN trong bối cảnh hiện nay. Nếu vì một, hai DN mà gây hệ lụy đến cả một ngành hàng gồm hàng trăm DN sản xuất là điều rất đáng suy nghĩ”, ông Phú bình luận.

Theo nhận định của nhiều DN, với việc Hòa Bình inox hiện chưa đi vào sản xuất, đơn vị được hưởng lợi nhiều nhất ở đây chính là Posco VST. “Căn cứ để thắng vụ kiện này tôi cho là không đủ, nhưng theo quy định thì trong quá trình khởi xướng điều tra kéo dài khoảng một năm, cơ quan quản lý sẽ áp thuế suất tạm từ 20% trở lên, và mức thuế đó đủ để các nhà xuất khẩu hết cửa bán hàng vào thị trường VN. Sau đó, dù thua kiện đi chăng nữa, Posco VST đã đủ vững vàng để chiếm lĩnh thị trường và các đối thủ khó có cơ hội quay lại”, lãnh đạo một DN nhận định.

Cũng như số đông các DN khác, ông này cho biết nếu vài năm sau, sản phẩm của Posco VST đáp ứng đủ số lượng, chất lượng và giá cả hợp lý thì họ cũng sẵn sàng mua thép của Posco. Tuy nhiên, nhiều DN lo ngại rằng với nguồn cung hiện tại của Posco VST và việc áp thuế tạm trong quá trình khởi xướng điều tra đã đủ để “đánh gục” khá nhiều DN sản xuất dùng nguyên liệu thép không gỉ trong giai đoạn khó khăn chung này.

Hồng Kỹ