Kiến nghị xe Grab gắn mào như taxi truyền thống: Gom lại để quản cho… công bằng?

Gộp taxi "công nghệ" và "truyền thống" để quản lý

Bộ Giao thông Vận tải vừa trình Chính phủ dự thảo (lần 6) Nghị định thay thế Nghị định 86 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô, trong đó có nội dung quản lý xe hợp đồng điện tử như Grab...

Theo Bộ Giao thông Vận tải, sau khi lấy ý kiến từ nhiều cơ quan đã nhận được phải hồi theo hai nhóm. Cụ thể, nhóm thứ nhất, Tổ công tác của Chính phủ, các hiệp hội taxi yêu cầu hoạt động của Grab (xe dưới 9 chỗ thí điểm hợp đồng điện tử) cần có các quy định chặt chẽ, chịu sự quản lý như taxi, không thể gọi là loại hình "Hợp đồng điện tử" vì không có trong quy định của Luật Giao thông đường bộ.

Theo đó, toàn bộ ô tô dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng điện tử thì phải quy định lộ trình thực hiện cấp đổi phù hiệu taxi và thực hiện các quy định kinh doanh của taxi.

Nhóm ý kiến thứ hai do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và một số chuyên gia kinh tế đề nghị xe dưới 9 chỗ hoạt động vận tải khách có ứng dụng phần mềm sẽ được quản lý theo hợp đồng vận tải điện tử và bổ sung quy định taxi điện tử.

Bộ Giao thông Vận tải cho rằng, từ thực tế kinh doanh vận tải qua phần mềm có nhiều điểm tương đồng với taxi truyền thống. Do đó, cần quy định chung để quản lý như nhau, nhằm đảm bảo sự công bằng, công khai, minh bạch, và chịu các điều kiện kinh doanh như nhau.

Vì vậy Bộ Giao thông Vận tải đồng thuận với ý kiến đề xuất quản lý taxi truyền thống và điện tử như nhau (chỉ khác nhau về phương thức tính tiền).

Trong trường hợp quy định này được chấp thuận, toàn bộ các xe đang kết nối phần mềm điện tử như Grab sẽ phải gắn mào trên nóc như taxi truyền thống. Ngoài các xe như Grab sẽ phải chịu các ràng buộc về niên hạn như taxi; tiêu chuẩn lái xe; kinh doanh trực thuộc doanh nghiệp, hợp tác xã và phải niêm yết giá như taxi...

Nhiều ý kiến trái chiều

Trao đổi với Dân trí, chuyên gia giao thông Bùi Danh Liên cho rằng, xe Grab là kết quả của thời đại công nghệ 4.0, không thể bắt nó gắn mào hay bị quản lý như taxi truyền thống.

“Như vậy cũng chẳng khác gì thế kỷ 21 rồi vẫn bắt phụ nữ mặc áo tứ thân, khăn mỏ quạ”, ông Liên ví von và cho rằng quản lý nhà nước “muốn làm gì thì làm nhưng phải ủng hộ sự tiến bộ của công nghệ thông tin, có như vậy người dân, người tiêu dùng mới được lợi”.

Ông Liên cũng cho rằng, đừng nghĩ cùng loại vận tải thì phải quản giống nhau bởi cơ chế thị trường, tiến bộ khoa học khiến có những cái chúng ta không quản lý theo lối cũ được. Cần dựa theo sự phát triển để có những định hướng phù hợp. “Như xe Grab có phù hiệu xe chạy hợp đồng là đủ để nhận diện rồi”, ông Liên nói.

Một chuyên gia giao thông khác cũng đồng tình cho rằng không nên “siết chặt” quản lý xe chạy hợp đồng điện tử như Grab theo cách gắn mào lên xe. Bởi khi yêu cầu gắn hộp đèn trên nóc thì những xe rảnh rỗi được người dân khai thác kiểu kinh tế chia sẻ sẽ rút dần, chỉ những người đầu tư kinh doanh chuyên nghiệp mới ở lại. Bên cạnh đó, người dân muốn sử dụng phương tiện đi lại theo hình thức mới mẻ, không có mào taxi cũng không còn sự lựa chọn.

Ngược lại, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội Nguyễn Công Hùng lại cho rằng, cần thiết quản lý các xe Grab như taxi truyền thống bởi bản chất của Grab cũng là hoạt động kinh doanh vận tải.

“Quan điểm của chúng tôi là phải đảm bảo công bằng minh bạch, thống nhất một loại hình để quản lý xuyên suốt. Còn việc sử dụng công nghệ, anh nào phát huy được thì tốt, thì có ưu thế cạnh tranh thôi”, ông Hùng nói.

Nhận xét về dự thảo (lần 6) Nghị định thay thế Nghị định 86 của Bộ Giao thông Vận tải, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội cho rằng, về cơ bản đã tiếp thu các ý kiến chuyên gia, hiệp hội. “Tuy nhiên, vấn đề quản lý các xe như Grab, Bộ Giao thông Vận tải nên quyết đoán hơn trong việc chọn phương án thứ nhất thay vì đưa ra hai phương án để trình”, ông Hùng nói.

Nhìn nhận ở góc độ kinh tế, chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng việc định danh những xe như Grab là công ty vận tải, yêu cầu doanh nghiệp công nghệ phải đáp ứng các điều kiện kinh doanh và điều kiện hoạt động như một hãng taxi truyền thống sẽ làm biến đổi bản chất của đơn vị cung cấp hoạt động, tạo gánh nặng cho việc thực thi.

Khi đó, các doanh nghiệp như Grab sẽ phải phình bộ máy, tăng chi phí thuê mặt bằng, chi phí quản lý, sửa chữa, bảo dưỡng xe, chi phí lương thưởng, chế độ đãi ngộ cho nhân viên... Tất cả chi phí "đội" lên sẽ triệt tiêu lợi ích của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời, cản trở sáng tạo công nghệ số, xóa bỏ kinh tế chia sẻ.

Trước đó hồi tháng 7, tại buổi họp lấy ý kiến về dự thảo nghị định thay thế Nghị định 86/2014 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể khẳng định, bản chất hoạt động của loại hình Grab giống taxi truyền thống nên cần có những quy định tương đồng nhằm tạo sân chơi bình đẳng.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, rất khuyến khích phát triển phần mềm công nghệ, ứng dụng công nghệ trong quản lý. Đặc biệt, hiện nay xuất hiện một số công ty công nghệ sản xuất phần mềm để bán lại cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu đơn vị tham gia vào các hoạt động vận tải cần được hiểu là đơn vị kinh doanh vận tải.

Nguyễn Khánh