Những loài rắn độc có đặc điểm dễ nhận dạng tại Việt Nam (Phần 3)

Xem thêm: Những loài rắn độc có đặc điểm dễ nhận dạng tại Việt Nam

Những loài rắn độc có đặc điểm dễ nhận dạng tại Việt Nam (Phần 2)

Ở hai phần trước, Dân trí đã giới thiệu đến bạn những loài rắn độc có phạm vi phân bố rộng và khả năng bắt gặp tại các thành phố lớn, những khu vực con người sinh sống.

Ở phần này, Dân trí sẽ hướng dẫn bạn cách thức nhận diện một số loài rắn độc với phạm vi phân bố nhỏ và hiếm gặp hơn, thường chỉ xuất hiện trên các vùng núi cao ít người sinh sống. Biết cách nhận diện các loài rắn độc này sẽ rất hữu ích với những ai thích đi du lịch, leo núi hoặc dã ngoại tại các khu vực núi cao.

Rắn lục Jerdon - Loài rắn có hoa văn sặc sỡ, đẹp mắt nhưng mang nọc độc chết người

Rắn lục Jerdon, còn có tên gọi rắn lục phương Đông hay rắn lục đốm, có tên khoa học là Trimeresurus jerdonii. Đây là một loài thuộc họ rắn lục.

Rắn lục Jerdon khi trưởng thành dài từ 0,8 đến 1 mét, trong đó con cái thường lớn hơn con đực. Loài rắn này có phần đầu to, phân biệt rõ ràng với cổ và thân, một đặc trưng của các loài rắn lục.

Loài rắn này nổi bật với lớp vảy có màu sắc sặc sỡ, xen kẽ giữa các vảy màu đen và xanh lục hoặc vàng nhạt. Màu sắc này giúp loài rắn ẩn mình hiệu quả trong môi trường tự nhiên.

Rắn lục Jerdon phân bố từ Nam Á sang Đông Nam Á. Tại Việt Nam, loài rắn này phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Sơn La, Lai Châu.

Loài rắn này sống trong các khu rừng ẩm và lạnh ở độ cao từ 1.400 đến 2.400 mét. Đôi khi chúng cũng được bắt gặp gần các khe suối, đồng cỏ hoặc bụi tre, đất canh tác ở trên núi cao.

Rắn lục Jerdon săn mồi và hoạt động vào ban đêm. Thức ăn chính của chúng là động vật gặm nhấm, chim, động vật lưỡng cư và các loài bò sát nhỏ khác. Chúng săn mồi bằng cách ẩn nấp và phục kích con mồi khi đến gần.

Vì môi trường sống chủ yếu trên núi cao và hoạt động vào ban đêm, con người rất khó bắt gặp chúng ngoài tự nhiên.

Rắn lục Jerdon sở hữu nọc độc máu nguy hiểm. Khi bị cắn, nạn nhân sẽ bị đau đớn, phù nề, rối loạn đông máu khiến máu chảy liên tục. Nếu không được chăm sóc y tế kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử vết thương hoặc thậm chí thiệt mạng.

Do rắn lục Jerdon sống ở khu vực núi cao, khó tiếp cận điều kiện y tế kịp thời, điều quan trọng nhất là "phòng bệnh hơn chữa bệnh". Mọi người nên tránh xa những khu vực có khả năng tồn tại rắn độc, không tìm cách bắt hoặc tấn công rắn để tránh bị tấn công.

Nếu bị rắn lục Jerdon cắn, cần lập tức đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Giữ nạn nhân nằm yên và cố định phần cơ thể bị cắn, tránh vận động nhiều. Tuyệt đối không ga-rô vết cắn vì điều này sẽ dẫn đến hoại tử vết thương.

Lục sừng - Loài rắn lục với cặp sừng trên mắt

Rắn lục sừng, còn được biết đến với tên gọi rắn lục sừng Fan-si-pan, có tên khoa học Protobothrops cornutus. Đây là loài rắn đặc hữu, chỉ được tìm thấy ở những vùng núi đá vôi hoặc các mỏm đá granit, các khu rừng ẩm và rừng nhiệt đới ở độ cao từ 250m đến 2.000m tại Việt Nam.

Dù mang tên gọi "lục sừng Fan-si-pan", loài rắn này không chỉ được phân bố trên đỉnh núi Phan Xi Păng, mà còn được tìm thấy tại Lào Cai (Sa Pa, Văn Bàn), Hà Giang (Khau Ca), Cao Bằng (Hạ Lang), Ninh Bình (Hoa Lư), Quảng Bình (vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng), Thừa Thiên Huế (vườn quốc gia Bạch Mã).

Bên cạnh đó, dù mang tên gọi rắn lục, loài rắn này không sở hữu lớp vảy màu xanh lục mà có cơ thể với lớp vảy màu nâu xám, có dãy đốm tối màu dọc giữa thân, mặt bên thân màu nâu sáng.

Màu sắc này giúp loài rắn lục sừng có khả năng ngụy trang tốt trong môi trường sống của nó để săn mồi và tránh kẻ thù trong tự nhiên.

Rắn lục sừng Fan-si-pan sở hữu đầu lớn hình tam giác, phần đầu phân biệt rõ với cổ và thân. Đây là loài rắn kích thước nhỏ, cá thể đực nhỏ hơn cá thể cái. Những con trưởng thành thường chỉ dài từ 0,6 đến 0,9m và nặng từ 0,6 đến 1,3kg.

Điểm nổi bật trên đầu của loài rắn này có 2 phần vảy nhô cao phía trên mắt, giống như cặp sừng sắc nhọn. Những cá thể đực thường có "cặp sừng" lớn hơn so với con cái. Chính đặc điểm này đã tạo nên tên gọi và dáng vẻ bên ngoài đáng sợ của loài rắn lục sừng.

Loài rắn này săn mồi vào ban đêm. Nhờ những hốc cảm biến nhiệt trên mặt, rắn lục sừng có thể đi săn trong bóng tối nhờ khả năng cảm nhận nhiệt độ cơ thể của con mồi.

Chúng chủ yếu ăn các loài động vật có vú nhỏ, chim, thằn lằn và ếch. Loài rắn này sử dụng chiến lược săn mồi phục kích, kiên nhẫn chờ đợi con mồi đến gần rồi mới tấn công, tiêm nọc độc vào con mồi và ăn thịt.

Rắn lục sừng Fan-si-pan sở hữu nọc độc máu nguy hiểm. Khi bị cắn, nạn nhân sẽ bị đau đớn, phù nề, rối loạn đông máu khiến máu chảy liên tục. Nếu nạn nhân không được chăm sóc y tế kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử vết thương hoặc thậm chí thiệt mạng.

Tuy nhiên, rắn lục sừng Fan-si-pan thường sống trên núi cao, ở những khu vực ít có con người sinh sống và bản thân loài rắn này cũng hiếm gặp nên số vụ đụng độ giữa con người và rắn lục sừng là hiếm khi xảy ra, do vậy ít trường hợp con người bị loài rắn này cắn trúng được ghi nhận.

Rắn lục Hòn Sơn - Loài rắn độc chỉ sống trên một hòn đảo nhỏ của Việt Nam

Hòn Sơn, còn được gọi là Hòn Sơn Rái, là một đảo thuộc xã Lại Sơn, huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang. Hòn đảo này có diện tích 11,5 km², nằm trong vịnh Thái Lan, cách thành phố Rạch Giá 65 km về phía Tây.

Với khí hậu ôn hòa quanh năm, Hòn Sơn đang dần trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách muốn tìm kiếm một trải nghiệm yên bình và gần gũi với thiên nhiên.

Đây cũng là nơi sinh sống của một loài rắn độc đặc hữu, là loài rắn lục Hòn Sơn.

Rắn lục Hòn Sơn, còn được người dân địa phương gọi là rắn hột mè, có tên khoa học Trimeresurus honsonensis. Do đây là loài rắn đặc hữu và chỉ được tìm thấy trên Hòn Sơn nên được đặt tên khoa học theo tên của hòn đảo này.

Rắn lục Hòn Sơn sở hữu đầu lớn hình tam giác, phần đầu phân biệt rõ với cổ và thân. Nổi bật trên đầu của chúng là đôi mắt màu nâu hoặc cam rực rỡ.

Loài rắn này có kích thước tương đối nhỏ, những con đực trưởng thành dài tối đa 80 cm, nặng từ 150 đến 200 g, trong khi cá thể cái có thể dài đến 100 cm và nặng khoảng 300 g.

Mặc dù mang tên "rắn lục", loài rắn này không sở hữu lớp vảy ngoài màu xanh lục. Thay vào đó, chúng có vẻ bề ngoài đẹp mắt và ấn tượng. Màu sắc của loài rắn này có thể thay đổi, nhưng chúng thường có cơ thể màu xanh lục nhạt, vàng hoặc nâu… với các vệt màu xanh lục đậm hoặc đen vắt ngang thân, tạo nên những vạch sọc hoặc họa tiết không đều nhau.

Đây là một loài rắn có vẻ ngoài đẹp mắt và thu hút, nhưng đừng để những hoa văn này đánh lừa bạn bởi chúng sở hữu nọc độc nguy hiểm.

Rắn lục Hòn Sơn là loài dành phần lớn thời gian sống trên cây. Chúng thường được tìm thấy ở những khu vực gần nước như những dòng suối… vì chúng thích môi trường ẩm ướt.

Chúng chủ yếu ăn các loài động vật có vú nhỏ, chim, thằn lằn và ếch. Loài rắn này sử dụng chiến lược săn mồi phục kích, kiên nhẫn chờ đợi con mồi đến gần rồi mới tấn công, tiêm nọc độc vào con mồi và ăn thịt.

Rắn lục Hòn Sơn sở hữu nọc độc máu nguy hiểm. Khi bị cắn, nạn nhân sẽ bị đau đớn, phù nề, rối loạn đông máu khiến máu chảy liên tục. Nếu không được chăm sóc y tế kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử vết thương hoặc thậm chí thiệt mạng.

Nếu bị rắn cắn, cần lập tức đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Giữ nạn nhân nằm yên và cố định phần cơ thể bị cắn, tránh vận động nhiều. Tuyệt đối không ga-rô vết cắn vì điều này sẽ dẫn đến hoại tử vết thương.

Dù rắn lục Hòn Sơn là loài rắn độc, nhưng chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, giúp kiểm soát số lượng động vật có vú nhỏ và các loài ếch, chim… trong phạm vi chúng sinh sống. Nọc độc của loài rắn này cũng đang được nghiên cứu các đặc tính dược lý để sử dụng điều chế thuốc.