Thủ khoa được xác định như thế nào?

Và quả thật, đã có nhiều rắc rối phát sinh bởi sự lên ngôi này.

Theo một cán bộ đào tạo của Phân viên báo chí và tuyên truyền, mỗi năm sau khi tuyển sinh, tổng kết lại để lập danh sách thủ khoa, lãnh đạo Viện luôn phải đau đầu cân nhắc. Phân viện dựa trên tiêu chí là chọn điểm 3 môn thi cộng lại để chọn thủ khoa chứ không chọn thí sinh cộng thêm điểm thưởng, vì đã gọi là thủ khoa thì chỉ tính đến điểm thi, chứ không thể tính cả điểm ưu tiên hay điểm thưởng, như thế mới là công bằng.

Ấy thế mà có năm có vị phụ huynh gửi khiếu nại đến mấy lần thắc mắc tại sao nhà trường lại chọn thí sinh có số điểm là 24,5 điểm là thủ khoa trong khi con của vị phụ huynh này có tổng điểm là 25 (tất nhiên là cộng cả điểm thưởng). Giải thích khá nhiều, nhưng những vị phụ huynh này cũng không thấy thoả đáng và nhất định hỏi: vậy nhà trường dựa trên quy định nào? Có phải là của Bộ GD-ĐT không hay chỉ là chuyện lệ làng?

Đem thắc mắc này về đến Bộ thì một chuyên viên của Vụ ĐH và SĐH lại hết sức đồng tình với vị phụ huynh này và cho rằng: Thủ khoa cần phải được hiểu là người có tổng số điểm cao nhất. Nếu chọn theo cách đó thì chưa thoả đáng và gây nhiều thiệt thòi cho thí sinh.

Rút cục thì sau một hồi tranh đi cãi lại, thủ khoa được xác định thế nào thì mới chỉ là những văn bản…mồm. Dù càng ngày càng có nhiều thủ khoa nhưng văn bản chính thức cho vấn đề này vẫn chỉ là... mồm và lệ làng! Bộ GD-ĐT chưa hề có tiêu chí hay quy định nào về việc chọn thủ khoa.

Theo hai thứ “văn bản” trên thì hiện nay đang tồn tại hai loại thủ khoa: thủ khoa điểm sàn và thủ khoa điểm thưởng, điểm cộng ưu tiên, khu vực. Thế nên mới xuất hiện những ngôi sao thủ khoa đạt 32,33 điểm chỉ cho ba môn thi.

Quy chế tuyển sinh đại học, Bộ GD-ĐT áp dụng chính sách ưu tiên khu vực, ưu tiên đối tượng, điểm thưởng…để cộng vào điểm đỗ cho thí sinh. Việc này không ít thì nhiều đã gây điều tiếng trong dư luận chỉ vì tuy không ai nói được tiếng “không” với những thí sinh thuộc diện gia đình chính sách, vùng sâu, vùng xa bởi điều kiện học tập cũng như hoàn cảnh gia đình rất khó khăn song, thay vì cộng điểm ưu tiên, nên tạo điều kiện cho các em học tập bằng cách khác…

Nhưng, trong khi vấn đề điểm ưu tiên đang dần dần được cải tiến thì lại nẩy ra điểm ưu tiên cho thủ khoa và luật bất thành văn này đang được nhiều trường thừa nhận. Một thủ khoa 30 điểm có khác gì một thủ khoa 32 hay 33 điểm không? Chắc chắn là không!

Mai Minh