Nhà khoa học 8X Việt được đặc cách làm giảng viên của Viện công nghệ số 1 thế giới

Những nghiên cứu “mở đường” về năng lượng mặt trời

Ngoài 30 tuổi, tiến sĩ Vũ Thành Long đã gặt hái được thành công trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học của mình tại đất Mỹ. Chàng trai quê Nam Sách, Hải Dương hiện đang giảng dạy và nghiên cứu tại Viện công nghệ kỹ thuật số 1 nước Mỹ - Học viện Công nghệ Massachussets (MIT). Nghiên cứu của TS Thành Long tập trung vào lĩnh vực năng lượng tái tạo. Trước khi đến Mỹ, anh Long đã có thời gian học tiến sĩ tại đảo quốc sư tử Singapore.

Tốt nghiệp ngành Điều khiển tự động tại Đại học Bách khoa Hà Nội, chàng trai Hải Dương viết thư xin đến làm nghiên cứu với giáo sư Shuzhi Sam Ge, một giáo sư đầu ngành của thế giới tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS).

Nhờ thành tích 3 lần giải Nhất Toán học sinh viên toàn quốc, Thành Long may mắn được giáo sư chú ý và ủng hộ giành học bổng NGS của NUS, vốn là học bổng nghiên cứu tiến sỹ tốt nhất của Singapore lúc bấy giờ.

Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ, Thành Long đặt mục tiêu sang Mỹ nghiên cứu và mơ ước được đến Học Viện Công Nghệ Massachusetts (MIT), trung tâm khoa học công nghệ của nước Mỹ và thế giới để học hỏi và làm việc.

Ước mơ biến thành hành động, anh lại viết thư làm quen và được giáo sư Konstantin Turitsyn tại MIT nhận đến làm nghiên cứu sau tiến sĩ. Đây là khoảng thời gian nghiên cứu hiệu quả nhất của chàng trai Việt, với rất nhiều công trình mà anh tâm đắc. TS Long đã 3 lần giành được tài trợ nghiên cứu của Quỹ Nghiên cứu Quốc gia và Bộ Năng lượng Mỹ cho các dự án hợp tác về năng lượng tái tạo.

Nhờ những kết quả đó, sau 1,5 năm anh Long được MIT đề bạt (sớm khoảng 1,5 năm so với những người làm sau tiến sỹ khác tại MIT) làm nhà nghiên cứu và đồng thời cũng là giảng viên tại MIT, chuyên ngành năng lượng mới.

“Hiện nay, các nguồn năng lượng tái tạo (từ gió, mặt trời…) ngày càng được đưa vào hệ thống điện nhiều hơn để giảm ô nhiễm môi trường gây ra bởi các nguồn điện truyền thống (than đá, hạt nhân…).

Tuy nhiên các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời đều tăng giảm liên tục, không ổn định, do đó khó đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng và có thể gây thiếu điện hoặc mất điện trên diện rộng.

Vì vậy, mình nghiên cứu tính ổn định của cả hệ thống điện lớn khi có tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo. Chẳng hạn mình trả lời câu hỏi: Với mỗi hệ thống thì có thể tích hợp bao nhiêu phần trăm năng lượng tái tạo? Nếu có nguy cơ mất ổn định hệ thống thì phải làm gì?”, TS Thành Long chia sẻ.

Các nghiên cứu tại MIT thường có tính mở đường và tạo tầm ảnh hưởng lớn. Chàng trai Việt đang đề xuất một hướng nghiên cứu mới để duy trì tính ổn định của hệ thống điện bằng cách thay đổi cấu trúc hệ thống. Hiện nay, dự án này đã được Bộ Năng Lượng Mỹ (chương trình IDEAS) chấp nhận chủ trương (concept paper) vì có ý tưởng đột phá.

TS Long cho biết, việc xin tài trợ để làm nghiên cứu từ Chính phủ Mỹ thường rất khó khăn (tỷ lệ thành công trung bình là 10-20%). “Để xin được tài trợ thì ngoài việc chọn vấn đề có tính thực tiễn quan trọng và có ý tưởng nghiên cứu hay để giải quyết, thì bọn mình phải tìm cách hợp tác với các tên tuổi lớn trong ngành để tăng độ tin cậy cũng như tìm kiếm các công ty để có thể thử nghiệm, đánh giá. Do lĩnh vực năng lượng tái tạo đang thu hút nhiều sự chú ý, nên mình may mắn giành được tài trợ cho 3/4 dự án đã tham gia hợp tác. Mình cũng đang hy vọng vào các dự án tiếp theo”, anh Long cho hay.

Anh cũng đang là Chủ tịch Hội điều khiển của Hiệp hội kỹ thuật thế giới (IEEE Control Systems Society) tại khu vực Boston, Mỹ, nơi tập trung những nhà khoa học hàng đầu thế giới trong lĩnh vực điều khiển.

Tự hào về các sinh viên Việt Nam tại MIT

Song hành việc nghiên cứu, nhà khoa học trẻ đứng lớp trực tiếp để giảng dạy các sinh viên của Học viện công nghệ kỹ thuật hàng đầu nước Mỹ. Và tại đây, TS Việt đã dạy không ít bạn trẻ tài năng giành học bổng trở thành sinh viên MIT.

Nói về những bạn trẻ Việt Nam tại MIT, TS Thành Long bày tỏ niềm tự hào, vui mừng vì họ không chỉ giỏi kiến thức học tập mà còn năng động và thể hiện khả năng lãnh đạo tốt ở môi trường quốc tế.

“Trong lớp mình tham gia dạy ở MIT, mình có gặp các bạn sinh viên Việt Nam. Đó đều là những bạn trẻ xuất sắc nổi bật trong cộng động sinh viên/ du học sinh Việt. Có bạn từng được nhiều huy chương vàng/bạc Olympic quốc tế.

Các bạn ấy rất giỏi và thường đứng đầu lớp trong các bài kiểm tra, ngoài ra còn thể hiện khả năng hòa nhập và lãnh đạo tốt. Mình học được nhiều điều từ các bạn ấy, và thực sự mong rằng các bạn trẻ ấy sẽ là tương lai của Việt Nam”, anh Long tâm sự.

Mở hội nghị quốc tế về năng lượng mới ở quê hương

Thành danh trên đất Mỹ, vị TS trẻ ước mơ sử dụng chuyên môn của mình để đóng góp cho ngành năng lượng tái tạo ở quê hương. Bởi anh Thành Long nhận thấy, Việt Nam có lợi thế là một trong những nước nhiệt đới, được phân bổ nhiều ánh nắng mặt trời, có bờ biển dài trên 3.000km với nguồn năng lượng sóng biển lớn, đồng thời lượng gió tại nhiều vùng miền cũng rất dồi dào. Đó là những điều kiện thuận lợi để phát triển năng lượng tái tạo.

“Tuy nhiên cần nghiên cứu xem nên phát triển bao nhiêu phần trăm năng lượng tái tạo là hợp lý, cả về mặt kinh tế trong so sánh với đầu tư trước mắt và cả về tác động lâu dài lên tính ổn định của hệ thống điện”, TS Thành Long cho biết.

Đó cũng là một trong các lý do anh trực tiếp tham gia tổ chức Hội nghị quốc tế về năng lượng mới tại Việt Nam - IEEE ICSET 2016 ( http://icset-ieee.org/2016/ ) với tư cách Chủ tọa chương trình.

TS Long vui mừng cho biết, anh đã may mắn mời được về “không mất tiền” các giáo sư hàng đầu thế giới về năng lượng, như: Giáo sư P. R. Kumar (University Distinguished Professor của ĐH Texas A&M, Viện sỹ Viện Hàn lâm Kỹ thuật Quốc gia Mỹ và Viện sỹ Cao cấp của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới); Giáo sư Hsiao-Dong Chiang (ĐH Cornell, thành viên cao cấp của Hiệp hội Kỹ thuật thế giới); Giáo sư Longya Xu (ĐH Ohio, thành viên cao cấp của Hiệp hội Kỹ thuật thế giới)... Các giáo sư đầu ngành này sẽ có các bài phát biểu sâu, trình bày nghiên cứu và đưa ra các viễn kiến và hướng đi mới cho lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Nhà khoa học trẻ thực sự hi vọng hội nghị sẽ mang đến những sáng kiến thú vị, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra quốc tế, và là một cầu nối thúc đẩy, tạo điều kiện hợp tác lâu dài giữa các trường đại học, viện nghiên cứu của Việt Nam với các nhà khoa học có tên tuổi trên thế giới.

Nhắn nhủ với các bạn trẻ về con đường hiện thực hóa đam mê, nhà khoa học 8X tâm sự: “Mình tin rằng hãy cứ ước mơ thật lớn và làm việc hết mình vì giấc mơ ấy, thì không gì có thể ngăn cản các bạn đạt được ước mơ của mình.

Mình quan niệm là mình đang ở trong một cuộc lội ngược dòng nước, trong đó mình liên tục tự đặt ra các mục tiêu, ước mơ ngày càng lớn và đồng thời khắc phục các hạn chế của bản thân để đạt được mục tiêu, ước mơ đó. Rồi lại ước mơ tiếp…”.

Lệ Thu

(Ảnh NVCC)