Môn Hóa: Những lưu ý tránh “bẫy” trong câu hỏi vận dụng

Tránh “bẫy” bằng kỹ năng suy luận, phán đoán

Đối với dạng bài tập vận dụng cao, học sinh nên nắm chắc các chuyên đề về Peptit - Este thường kết hợp với phản ứng thủy phân và đốt cháy, các bài tập về hợp chất vô cơ có nhiều quá trình diễn ra thường xử lý bằng sơ đồ hóa. Đặc biệt lưu ý, các dạng câu hỏi này thường hay có nội dung đánh đố và gài bẫy thí sinh.

Ví dụ: Ở những bài tập có sự hiện diện của 3 kim loại Mg , Al , Zn tác dụng với HNO₃ hoặc H⁺ và NO₃ ^– thì do tính khử tương đối mạnh của những kim loại này nên khả năng xuất hiện NH₄NO₃ là rất cao (99,99% trong các bài tập hiện nay).

Trừ khi đề bài cho thêm dữ kiện chất khí nào là sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵, nếu không chúng ta phải hết sức cảnh giác có sự xuất hiện của NH₄NO_3.

Đây chính là bẫy của rất nhiều bài toán, nếu học sinh bỏ qua vấn đề này sẽ dẫn đến việc áp dụng các định luật bảo toàn đưa kết quả sai như bảo toàn mol electron, bảo toàn điện tích, bảo toàn khối lượng hay bảo toàn nguyên tố. Vì vậy, trong dạng bài này, học sinh nên “đi tắt đón đầu” để biết được rằng sẽ có mặt của NH₄NO_3.

Thầy Nguyễn Ngọc Anh cũng nhấn mạnh thêm về cách tránh bẫy trong các dạng câu hỏi về vận dụng cao, học sinh nên chuẩn bị kỹ năng suy luận, phán đoán bằng cách luyện tập thường xuyên các dạng bài này để tránh những bẫy thường gặp.

Phân bổ thời gian làm bài thi hợp lí

Đề thi môn Hóa năm nay đối với dạng đề vận dụng cao đều chiếm từ 4 - 6 câu và đây cũng là những câu hỏi hay gài bẫy thí sinh. Vì vậy, các em học sinh cần phải có kỹ năng phân bổ thời gian hợp lí khi làm bài trong phòng thi để đạt hiệu quả cao nhất.

Đối với giai đoạn kết thúc quá trình ôn tập, các em đều đã xác định được mức điểm mà mình phải đạt được là bao nhiêu.

Nếu mục tiêu muốn đạt được là điểm 7, 8 thì hãy tập trung xem lại và nắm vững các kiến thức thuộc về vận dụng và thông hiểu, đặc biệt là phần lý thuyết cơ bản chiếm 6 điểm tương ứng với 60% câu hỏi trong đề thi.

Còn nếu mục tiêu các em đặt ra từ 9, 10 điểm thì phải hoàn thành xong các phần kiến thức trên, sau đó tập trung ôn các dạng bài vận dụng cao, tự phân loại bài toán rồi đưa về cách giải hợp lí nhất.

Ví dụ: Phân loại các dạng bài vận dụng cao, ở dạng bài vô cơ thì đưa về sơ đồ hóa, sử dụng các phương pháp bảo toàn như bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố, bảo toàn số mol electron... Ở dạng bài hữu cơ thì lưu ý về phần kiến thức rất hay gặp và vô cùng quan trọng là phần kiến thức về peptit mà cụ thể là các dạng bài về phản ứng đốt cháy, thủy phân.

Tuy nhiên, dù mức điểm mà các em mong muốn đạt được là bao nhiêu. Trong quá trình làm bài, thầy khuyên các em nên tập trung làm xong các câu hỏi về lý thuyết cơ bản trước, sau đó mới làm các câu hỏi khó hơn.

Đối với các bài vận dụng cao nên đánh dấu sao vào đề thi để làm cuối cùng, vì một câu vận dụng cao sẽ tốn khoảng 5 đến 6 phút để làm, tương đương với 1 câu lí thuyết cũng từ 10 đến 15 giây mà cả hai câu hỏi đều 0,25 điểm. Vậy nên, để đạt điểm cao môn Hóa, sĩ tử cần biết cách phân loại câu hỏi và thời gian làm bài một cách khoa học nhất.

Thầy giáo Nguyễn Ngọc Anh - Hệ thống giáo dục HOCMAI