Kích thích tư duy sáng tạo vượt trội cho trẻ tiểu học - Không khó như bố mẹ vẫn nghĩ!

Nhiều người cho rằng khả năng sáng tạo là khả năng bẩm sinh của trẻ nhưng thực tế một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh nó cũng có thể được coi là một kỹ năng và các bậc phụ huynh hoàn toàn có thể giúp con mình hoàn thiện.

Bồi đắp tư duy sáng tạo cho con

Sự sáng tạo của trẻ em không giống như sự sáng tạo của người lớn. Một người trưởng thành được coi là có trí sáng tạo khi họ tạo ra cái mới, cái độc đáo, gắn với tính chủ đích, có tính bền vững và thường là kết quả của quá trình nỗ lực tìm tòi... Còn một em bé được coi là có trí sáng tạo khi trẻ bắt đầu tưởng tượng, rồi nghịch ngợm trên những ý tưởng đó để “vô tình” tạo ra cái mới… một cách không có chủ đích. Và để bồi đắp sự sáng tạo cho con, bố mẹ đôi khi cần khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ thỏa sức tưởng tượng, chơi đùa, nghịch ngợm, tránh “cản” con bằng những định kiến, ràng buộc…theo tư duy của người lớn

Theo tư vấn của một số chuyên gia, để giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo, bố mẹ nên thường xuyên khen ngợi khi con có ý tưởng mới và khích lệ con phát huy, đồng thời tích cực ủng hộ những ý nghĩ mới lạ, thậm chí đôi khi có phần “quái đản” của trẻ. Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nên sẵn lòng giải đáp các câu hỏi của con và có thể cùng “tranh luận” khi con đưa ra ý kiến bác bỏ. Gần đây, một trong những phương pháp hiệu quả được nhiều bố mẹ áp dụng cho việc khuyến khích con sáng tạo đó là để con tham gia các hoạt động “học mà chơi – chơi mà học” – khuyến khích con quan sát, tạo ra những đồ vật sinh động từ chính các nguyên liệu đơn giản dễ kiếm trong cuộc sống hàng ngày.

Những năm gần đây việc phát huy sự sáng tạo cho trẻ cũng được Bộ giáo dục và các doanh nghiệp lớn quan tâm, thể hiện qua các buổi học ngoại khóa, các cuộc thi bổ ích…Có thể kể đến “Ý tưởng trẻ thơ 2017” – một cuộc thi đang thu hút nhiều em học sinh tiểu học tham gia. Sau hơn 3 tháng khởi động, cuộc thi đã nhận được số lượng bài tham dự “kỷ lục” với con số 500,000, chất lượng các bài thi cũng khiến các phụ huynh, cán bộ giảng dạy và ban giám khảo phải “trầm trồ”: “Thì ra sức sáng tạo của các em lại “khổng lồ” đến vậy”.

Giúp trẻ trở thành “nhà phát minh nhí” không khó

“Ý tưởng trẻ thơ 2017” là sân chơi bổ ích dành cho các em nhỏ tiểu học để các em học sinh trên khắp cả nước thỏa sức sáng tạo dựa trên định hướng về môi trường sống xanh, sạch đẹp. Cuộc thi khuyến khích các em tạo ra những ý tưởng mới với vòng 1 là thể hiện bằng tranh vẽ để chọn ra 60 ý tưởng tốt nhất vào vòng 2 – Dựng mô hình. Dưới sự hướng dẫn và hỗ trợ của thầy cô cũng như gia đình, các em đã khẳng định được trí tưởng tượng phong phú cũng như sự khéo léo đáng ngạc nhiên khi chỉ bằng những vật dụng đơn giản hàng ngày mà tạo ra được những mô hình sinh động đầy màu sắc, có thể thấy rõ qua những bài thi nổi bật dưới đây.

Để có thể phát triển ý tưởng “Chong chóng xay mưa đá đa năng”, tận dụng những nguồn năng lượng tự nhiên như mưa giông, sấm sét vừa tạo ra điện, nước phục vụ cuộc sống và sản xuất của người dân vừa làm giảm sức tàn phá của mưa bão, bạn Nguyễn Lê Yến Chi ở Lào Cai đã sử dụng CD hỏng làm thớt xay to ở ngoài, đáy lọ nhựa làm thớt xay nhỏ, hộp hình chữ nhật màu đen để gắn ở phía sau chong chóng và ống nhựa bao quanh đĩa CD để làm đường ống thu nước mưa.

Xuất phát từ ý tưởng phát minh ra “Chiếc dù an toàn khi xe mất phanh” cho xe ô tô nhằm tăng độ an toàn cho chiếc xe di chuyển trên đường, bạn Trương Thị Hồng Chương tại Phú Yên đã sử dụng giấy báo cũ, xốp, màu nước, lưới sắt, quả bóng nhựa, dây kẽm, hồ dán, xe đồ chơi trẻ em… để làm mô hình và trang trí thêm ngoại cảnh bằng xốp cho sinh động.

Nhằm tận dụng không gian giới hạn để tạo ra sân trường rộng rãi cho các bạn học sinh cùng vui chơi và giải trí sau những giờ học miệt mài trên lớp, bạn Đinh Thanh Phong ở Hà Nội mong muốn thiết kế “Sân trường đa năng trên cao”. Với sự hỗ trợ của gia đình, bạn đã sử dụng thanh nhôm và hộp xốp để làm khung mô hình, hộp bìa cứng, keo dán, sơn để tạo ra các dãy lớp học màu sắc và sinh động. Phần tầng hai của sân trường được làm bằng đế bánh sinh nhật và bìa cứng, với mái che được làm bằng chong chóng đồ chơi, giấy màu, ống nhựa và xilanh nối ống dẫn vào.

Trên đây là ba trong số rất nhiều ý tưởng độc đáo và sáng tạo của các bạn thí sinh tham dự Cuộc thi Ý tưởng trẻ thơ năm 2017. Đó không chỉ là minh chứng xuất sắc cho sức sáng tạo “vô hạn” của các em mà còn khẳng định với các phụ huynh về việc giúp con em mình trở thành những “nhà phát minh nhí” là không hề khó.

Cuộc thi đã mang tới những trải nghiệm mới mẻ cho các em nhỏ cũng như tạo cơ hội cho các em phát triển những kĩ năng thực tế và rèn luyện tính kiên trì, chấp nhận thử thách để đạt được thành công. Sau quá trình làm việc nghiêm túc, Ban Giám khảo đã lựa chọn ra được 30 mô hình xuất sắc nhất của cả 2 nhóm để bước vào Vòng Chung kết dự kiến sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 26 tháng 8 năm nay.