Căng thẳng do ôn thi, học sinh nên ăn và tránh ăn thực phẩm nào?

Trong giai đoạn "nước rút" trước kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022, nhiều học sinh liên tục rơi vào tình trạng thiếu ngủ, stress, mệt mỏi sau thời gian dài căng sức ôn luyện, khiến các phụ huynh rất lo lắng. Bởi vậy, xây dựng chế độ ăn uống, nghỉ ngơi thế nào để tăng cường sức khỏe cho trẻ thời điểm này là vấn đề được nhiều cha mẹ quan tâm.

Ngủ đủ giấc 6-8 tiếng một ngày để đầu óc minh mẫn, tập trung

Trao đổi với PV Dân trí, Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam cho hay, một chút căng thẳng và áp lực nhỏ có thể kích thích trẻ tập trung hơn vào kỳ thi, tuy nhiên sự căng thẳng kéo dài lại gây ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe.

Đặc biệt, khi trẻ trở nên lo lắng quá mức, cố gắng thức khuya để học, ngủ không đủ giấc,… có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý và sức khỏe thể chất, bao gồm: Không hứng thú trò chuyện với bạn bè, gia đình hoặc tham gia các hoạt động xã hội; cảm thấy ủ rũ, thấp thỏm lo âu, choáng váng đầu óc.

Ngoài ra, trẻ có thể cáu kỉnh, hay quên; chán ăn hoặc ăn quá nhiều; ngủ không ngon giấc và khó để ra khỏi giường; đau đầu, lúc nào cũng trong trạng thái căng cơ đầu; bụng dạ cồn cào, buồn nôn hoặc nôn; thậm chí là kiệt sức và trầm cảm.

"Ngủ không đủ giấc khiến cơ thể thấy mệt mỏi và buồn ngủ, não bộ trở nên căng thẳng, khó có thể tiếp thu được kiến thức. Kiến thức là một quá trình tích lũy lâu dài, việc cố gắng thức khuya để "nhồi nhét" kiến thức trong thời gian ngắn không mang lại hiệu quả, mà ngược lại còn có thể phản tác dụng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, TS Sơn nhấn mạnh.

TS cho rằng trong những ngày "nước rút" trước kỳ thi, các em vẫn cần ngủ đủ giấc 6-8 tiếng một ngày để giữ cho đầu óc minh mẫn, sáng suốt, bình tĩnh mới có thể tập trung làm bài thi. Trong quá trình học tập, nếu cảm thấy mệt mỏi hoặc buồn ngủ, các em nên rời bàn học để chợp mắt khoảng 20-30 phút rồi mới tiếp tục học tiếp hoặc đi ngủ luôn nếu trời đã khuya.

Giúp con giảm căng thẳng, mệt mỏi trong mùa thi, nên ăn gì?

TS Trương Hồng Sơn đưa ra lời khuyên về chế độ dinh dưỡng cha mẹ nên đưa vào bữa ăn hàng ngày cho trẻ, giúp con có sức khỏe tốt, giảm căng thẳng, mệt mỏi trong mùa thi cử.

Theo đó, không nên kiêng khem những thực phẩm mà quan niệm dân gian cho là xui xẻo, không may mắn như: chuối, trứng gà,… Cho trẻ ăn bình thường như chế độ ăn hàng ngày với đầy đủ các nhóm thực phẩm: rau, đạm, tinh bột, trái cây. Những thực phẩm này cần được đảm bảo chế biến sạch sẽ và an toàn.

Cho trẻ uống từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày để đảm bảo cơ thể có đủ nước, nhất là trong mùa thi cử nắng nóng. Nước cũng có thể được bổ sung từ các loại trái cây như cam, dưa hấu hoặc sữa,… Ăn nhiều những thực phẩm tốt cho não bộ và sức khỏe như trứng gà, nấm, đậu phụ, các loại hạt, cá béo, các loại rau có màu xanh đậm, trái cây, sữa,…

Một số loại thực phẩm nên lưu ý đưa vào bữa ăn hàng ngày cho trẻ:

Nấm: Trong nấm có chứa nhiều chất dinh dưỡng bao gồm các chất đạm, chất béo, carbohydrat và vitamin. Ăn món ăn chế biến từ nấm giúp các sĩ tử có một cơ thể khỏe mạnh, việc học sẽ trở nên hiệu quả hơn.

Đậu phụ: Đậu phụ có chứa protein thực vật dễ tiêu hóa, thích hợp để ăn trong những ngày nắng nóng.

Các loại hạt như đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, hạt sen… Đây là nguồn cung cấp vitamin, chất khoáng và đạm thực vật, rất tốt cho sức khỏe trí não của các sĩ tử.

Cá, nhất là các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá thu… là nguồn rất giàu acid béo omega-3 có lợi cho hệ tim mạch và thần kinh. Nên ăn khoảng 3 bữa cá mỗi tuần để có đầy đủ dưỡng chất tốt cho trí não.

Các loại rau có màu xanh đậm: Rau ngót, rau dền, rau chân vịt,… có chứa nhiều sắt và vitamin nhóm B, rất tốt cho các sĩ tử.

Các loại trái cây: Nên ưu tiên loại quả có màu vàng, đỏ để cung cấp nhiều vitamin A cho mắt. Ăn trái cây mỗi ngày sẽ giúp cung cấp vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

Sữa (sữa tươi, sữa chua): Học sinh nên uống từ 1 - 2 ly sữa tươi mỗi ngày sẽ giúp tăng cường năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đồng thời, ăn thêm 1 hộp sữa chua mỗi ngày để cung cấp thêm lợi khuẩn, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt và bảo vệ tốt cho đường ruột, hệ miễn dịch. 

4 loại thực phẩm nên tránh trong giai đoạn ôn thi căng thẳng

Ngoài ra, TS Sơn cũng lưu ý các gia đình nên tránh cho con em ăn những thực phẩm dưới đây.

Thứ nhất, thực phẩm nhiều đường bổ sung và chất béo như nước ngọt, bánh kẹo, thức ăn nhanh,…

Thứ hai, nước uống chứa caffeine từ cà phê, trà hay nước tăng lực (thường dùng để tỉnh táo hơn). Những thực phẩm này có thể khiến tim đập nhanh, mất ngủ, nhức đầu,…

Thứ ba, thức ăn nhiều bột mỳ như bánh quy, bánh ngọt, bánh rán,… do chúng buộc dạ dày phải tiêu hóa lâu hơn và khiến khả năng tập trung bị giảm sút.

Thứ tư, không nên ăn thức ăn lạ để tránh những phản ứng không may xảy ra như dị ứng hay rối loạn tiêu hóa.