Đối thoại giữa nghệ thuật và khoa học trong không gian đương đại ở Hà Nội

Triển lãm Tỏa V - Điểm chạm khoa học tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA), giới thiệu loạt tác phẩm khám phá mối liên hệ giữa nghệ thuật và khoa học trong đời sống đương đại. 

Quy tụ 9 nghệ sĩ, triển lãm mang đến trải nghiệm đa giác quan, đặt người xem trước những câu hỏi về sự sống, vật chất và ý thức trong bối cảnh công nghệ và trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ.

Hành trình bắt đầu tại trạm Mầm sống - Khoa học Nông nghiệp, nơi tác phẩm của cố nghệ sĩ Lê Thiết Cương gợi lại hình ảnh hạt gạo, biểu tượng của văn minh lúa nước, như lời nhắc về khởi nguyên sự sống.

Sang trạm Sự sống - Y học vì Nhân loại, nghệ sĩ Lê Giang và Lê Đăng Ninh mở rộng câu chuyện sang cơ thể người, tập trung vào những chuyển động tinh tế phản ánh sự mong manh nhưng bền bỉ của sự sống.

Trạm Cấu trúc - Vật liệu của Tương lai đưa người xem đến thế giới của kim loại, thủy tinh và các mô phỏng phân tử qua thực hành của Bùi Quốc Khánh và Đỗ Hà Hoài, nêu bật sự chuyển hóa không ngừng của vật chất trong thời đại công nghệ. 

Không gian Miền Ý thức - Địa hạt của Trí tuệ của nghệ sĩ Đỗ Hiệp và Phạm Minh Hiếu lại khai thác ánh sáng và dữ liệu, tạo nên chuỗi tín hiệu thị giác gợi liên tưởng đến hành trình con người chạm tới tri thức.

Khép lại là trạm Nguồn sống - Khoa học Môi trường của Vũ Bình Minh và Trịnh Minh Tiến, tập trung vào vòng tuần hoàn tự nhiên, đặt ra suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người, công nghệ và giới hạn của hành tinh.

Chia sẻ về quá trình hiện thực hóa triển lãm, giám tuyển Đỗ Tường Linh cho biết, sau nhiều tháng đồng hành cùng các nghệ sĩ - từ lúc phác thảo ý tưởng đến khi hoàn thiện tác phẩm, đặc biệt trong quãng thời gian trước khi cố nghệ sĩ Lê Thiết Cương qua đời - đã giúp chị cảm nhận rõ “sức mạnh của nghiên cứu và thử nghiệm trong sáng tạo nghệ thuật”. 

Theo chị, mỗi nghệ sĩ bước vào dự án bằng một hành trình riêng, mang theo góc nhìn và chất liệu riêng, từ đó mở ra nhiều hướng tiếp cận mới mẻ cho mối liên hệ giữa khoa học và nghệ thuật. 

Xuyên suốt triển lãm là câu hỏi mang tính nền tảng: Điều gì khiến thế giới vận động không ngừng, từ sự sống, vật chất, ý thức cho đến những giới hạn vô hình của môi trường?

“Tôi tin rằng từ những giao thoa ấy, chúng ta có thể cùng hướng tới những tri thức tương lai đa dạng và bền vững hơn”, giám tuyển Đỗ Tường Linh nói.

Bà Nguyễn Trà Mỹ - Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA) - kỳ vọng trưng bày sẽ trở thành điểm khởi đầu cho những đối thoại sâu sắc giữa các lĩnh vực và hệ tri thức. 

Theo bà, trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo, nghệ thuật vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc gìn giữ giá trị nhân văn và nuôi dưỡng cảm xúc.

Lê Thái Hà, Giám đốc Điều hành Quỹ VinFuture, cho rằng sự kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học giúp những khái niệm vốn trừu tượng trở nên dễ tiếp cận hơn. 

“Triển lãm cho thấy khoa học không chỉ là hệ thống tri thức, mà còn là nguồn cảm hứng. Khi nghệ thuật gặp khoa học, những ý niệm phức tạp được chuyển hóa thành trải nghiệm gần gũi, chạm đến cảm xúc và khơi gợi trí tưởng tượng. 

Chúng tôi kỳ vọng công chúng không chỉ quan sát, mà còn cảm nhận và đối thoại, từ đó suy ngẫm sâu hơn về mối liên hệ giữa tri thức, sáng tạo và tương lai của con người”, TS. Lê Thái Hà bày tỏ.

Song hành cùng không gian triển lãm là chuỗi hoạt động dành cho công chúng, góp phần mở rộng trải nghiệm và tạo cơ hội để người xem tiếp cận sâu hơn với tinh thần nghệ thuật - khoa học.

Sự kiện nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học - Công nghệ VinFuture 2025, đồng thời đánh dấu kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture và chặng đường 5 mùa triển lãm Tỏa do VCCA tổ chức.

Triển lãm mở cửa tự do từ 10h đến 21h mỗi ngày tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA), Vincom Mega Mall Royal City, kéo dài đến hết ngày 28/2/2026.