Hãi hùng tục lệ phụ nữ phải cắt một đốt ngón tay khi có người thân mất

Hằng Đoàn

(Dân trí) - Để bày tỏ nỗi đau buồn khi người thân qua đời, bộ lạc Dani ở Indonesia thực hiện tập tục… cắt một đốn ngón tay gọi là Iki Palin.

Dani là một trong nhiều nhóm bộ lạc còn tồn tại hay sinh sống ở Cao nguyên Central, Papua, Indonesia, với dân số xấp xỉ 250.000 người. Họ được nhà từ thiện người Mỹ Richard Archbold tình cờ phát hiện sau cuộc thám hiểm năm 1938.

Đã từ lâu, trong bộ lạc lưu truyền một tập tục có tên Iki Palin - khi một người thân qua đời, người phụ nữ sẽ ngay lập tức cắt đứt các đốt trên ở một trong các ngón tay của mình, bởi việc khóc lóc khi người thân ra đi đối với họ là không đủ.

Hãi hùng tục lệ phụ nữ phải cắt một đốt ngón tay khi có người thân mất - 1
Một người phụ nữ Dani lớn tuổi với những đốt ngón tay đã bị cắt (Ảnh: Getty Image)

Mọi người có thể cho rằng tập tục này là man rợ, tuy nhiên, theo người Dani, không có cách nào khác tốt hơn để bày tỏ nỗi đau buồn, dù họ có thể gặp nguy hiểm. Nỗi đau mà họ phải chịu đựng khi cắt ngón tay tượng trưng cho sự mất mát trong trái tim và tâm hồn.

Trong quan niệm của bộ tộc Dani, ngón tay là biểu tượng cho sự hòa hợp, đoàn kết và sức mạnh của cả con người và gia đình. Sức mạnh tập thể có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống của họ, giống như việc các ngón tay bổ trợ cho nhau.

Nếu một ngón tay mất đi thì sức mạnh tập thể cũng mất đi. Nỗi đau mà một người ra đi để lại cho các thành viên trong gia đình chỉ nguôi ngoai khi vết thương trên ngón tay bị cắt lành lại và không còn đau nữa.

Tuy nhiên, có một thực tế là Iki Palin hầu như chỉ được thực hiện với phụ nữ Dani chứ không phải tất cả mọi người. Những người phải cắt ngón tay thường là những người mẹ hoặc những phụ nữ lớn tuổi nhất. Khi chồng, con hoặc anh em họ chết đi, ngón tay của họ sẽ bị cắt.

Hãi hùng tục lệ phụ nữ phải cắt một đốt ngón tay khi có người thân mất - 2
Có thể biết một nhà có bao nhiêu người đã mất bằng cách đếm đốt ngón tay bị cắt của người phụ nữ lớn tuổi nhất trong nhà (Ảnh: Alarny)

Có lẽ vì thế nên phần lớn những phụ nữ Dani đều bị mất nhiều đốt tay, có người thậm chí chỉ còn 3 ngón tay còn nguyên vẹn. Số đốt ngón tay bị cắt ở một người phụ nữ cho thấy có bao nhiêu thành viên gia đình họ đã qua đời.

Hãi hùng tục lệ phụ nữ phải cắt một đốt ngón tay khi có người thân mất - 3
Những đốt tay có thể được cắt bằng dao hoặc làm thủ công (Ảnh: Getty Images).

Tập tục cắt ngón tay ở Papua diễn ra theo nhiều cách khác nhau. Người Dani thường dùng các công cụ sắc nhọn như dao, rìu, dao phay để cắt hoặc dùng một mảnh dây thắt chặt ngón tay cho đến khi máu ngừng lưu thông rồi mới cắt.

Phần ngón tay bị cắt thường được đốt hoặc chôn ở một nơi đặc biệt. Quá trình này rõ ràng rất đau đớn nhưng với người Dani, đó là biểu hiện cho lòng yêu thương và trung thành, vì vậy họ không cảm thấy nặng nề.

Hãi hùng tục lệ phụ nữ phải cắt một đốt ngón tay khi có người thân mất - 4
Một người đàn ông Dani trong trang phục truyền thống của bộ tộc (Ảnh: Getty Images)

Ngoài việc cắt ngón tay của phụ nữ, đàn ông Dani cũng có cách bày tỏ nỗi đau buồn tương tự, chỉ hơi khác một chút là họ sẽ xẻo một phần tai. Khi một người anh em trai qua đời, họ sẽ dùng một lưỡi tre sắc để cắt đi một phần da ở tai của mình.

Chưa dừng lại ở đó, người Dani còn bôi tro, đất sét lên mặt và tắm bùn. Việc tắm bùn mang ý nghĩa rằng những người qua đời sinh ra từ mặt đất giờ đã quay về với mặt đất.

Việc cắt ngón tay hiện đã bị chính phủ Indonesia ban lệnh cấm nhưng dấu hiệu của tập tục gây tranh cãi này vẫn có thể được nhận thấy rõ ở những người phụ nữ già của bộ tộc Dani.

Nhờ điều này mà họ cũng thu hút một lượng khách du lịch đến Papua suốt nhiều thập kỷ qua khi ngày càng nhiều người tò mò muốn "mục sở thị" bản sắc độc đáo của người Dani.