Chuyện về phượt thủ đầu tiên thế giới: Sống nhờ người lạ, ngủ chuồng ngựa

Nam phượt thủ đời đầu của thế giới

Người đàn ông Anh có tên Thomas Coryat từng đi bộ lang thang khắp thế giới để khám phá vào thời mà nhiều người vẫn còn nghi ngờ chuyện trái đất liệu có phải hình tròn hay không. 

Ở đầu thế kỷ 17, khi hầu hết mọi người vẫn ngại bước chân ra khỏi cửa nhà nếu không cần thiết, Thomas đã đi bộ từ châu Âu sang tận Ấn Độ. Ông thậm chí còn ghi chép lại hành trình ấy, nên sau này hậu thế đã coi ông là “blogger du lịch đầu tiên” trong lịch sử.

Trước khi ngành du lịch ra đời, Thomas đã để lại câu nói như lời tuyên ngôn dành cho mọi thế hệ du khách sau này: “Trong tất cả thú vui trên đời, du lịch là điều ngọt ngào và thú vị nhất”.

Sinh ra trong gia đình một mục sư vùng nông thôn nước Anh, Thomas Coryat có hai năng khiếu bẩm sinh. Ông giỏi ngôn ngữ và có trí tò mò vô hạn với thế giới xung quanh.

Chuyến đi đầu tiên ra nước ngoài của ông là vào năm 1608 khi đi qua châu Âu. Từ chiếc đồng hồ khổng lồ ở Strasbourg cho tới những kỹ nữ thượng lưu ở Venice, ông đều muốn tìm hiểu tường tận mọi điều.

Thời đó, các điểm đến không có phòng trọ như bây giờ, ông ngủ nhờ trong chuồng ngựa. Có lần Thomas từng bị một nông dân người Đức rượt đuổi vì vô tư hái nho trong vườn nhà. Những rắc rối ấy khiến câu chuyện du hành của ông càng thêm hấp dẫn.

Trên đường đi, ông nhiều lần bị kẹt vì lũ lụt. Thậm chí, ông từng phải trải qua đợt kiểm tra y tế trước khi được phép di chuyển. Điều này được báo chí sau này mô tả chẳng khác nào quy định thời đại dịch năm 2020.

Thời điểm đó, bản đồ có tính chính xác cao rất hiếm, còn biển chỉ đường lại ít hơn. Đương nhiên chẳng có loại nào ghi nhiều thứ tiếng.

“Du lịch thế kỷ 17 là hoạt động mang tính cộng đồng", Giáo sư Matthew Edney, chuyên gia Lịch sử Bản đồ học tại Đại học Southern Maine (Mỹ) từng nhận xét trong cuộc triển lãm năm 2011 khi vinh danh Thomas.

“Người ta thường đi cùng nhau, hoặc liên tục phải hỏi đường người khác. Bản đồ chỉ mang tính gợi ý rằng có con đường từ nơi này đến chỗ kia. Nhiệm vụ của người di chuyển phải tự hỏi tiếp từ đây đến kia thế nào.

Mọi chuyến đi trên các phương tiện như xe ngựa, thuyền sông hay tàu biển đều chật kín người. Khách lữ hành thường ở chung quán trọ, đi thành nhóm để an toàn và tránh cô đơn. Họ phải không ngừng trò chuyện với người lạ để hiểu thêm về vùng đất phía trước", Giáo sư Matthew phân tích.

Dù từng học tại Gloucester College (thuộc Đại học Oxford) và làm việc 3 năm cho Hoàng tử Henry - con trai vua James I, Thomas vẫn không được giới quý tộc coi trọng.

Tuy vậy, các nhà sử học trong lĩnh vực âm nhạc lại trân trọng ông hơn bởi Thomas từng mô tả chi tiết về "trường phái âm nhạc Venice". Đây vốn là một trong những trào lưu tiên phong ở châu Âu thời đó. Ghi chép của ông về buổi hòa nhạc tại nhà thờ San Rocco với dàn hợp xướng và nhạc cụ đa âm, được xem là bản quay video quý giá nhất còn lại.

Ông còn có thói quen dùng nĩa của người Italia đến mức luôn mang theo bên mình. Đó là cách ông vừa giữ tay sạch, vừa có cớ bắt chuyện trong bữa ăn.

Cũng theo tài liệu cổ ghi chép lại, Thomas cũng là người đầu tiên phổ biến cách dùng những chiếc ô ở Anh. Đó là cách học theo cách người Italia dùng làm vật dụng này để che nắng và chống mưa, phù hợp khí hậu xứ sương mù.

Sống nhờ lòng tốt của người lạ, chi tiêu một xu mỗi ngày

Vừa đi du lịch, Thomas vẫn tranh thủ viết sách về những điều mắt thấy tai nghe. Cuốn sách đầu tiên của ông gây được tiếng vang, Thomas tiếp tục lên đường vào năm 1612 cũng là chuyến đi định mệnh cuộc đời.

Ông băng qua Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Tư rồi đến Ấn Độ Mogul (một đế quốc Hồi giáo ở Tiểu lục địa Ấn Độ, sụp đổ vào giữa thế kỷ 19) sau 3 năm. Quãng đường đi bộ dài hàng nghìn ki-lô-mét, ông sống nhờ lòng tốt của người lạ, chỉ tiêu dè sẻn chỉ một xu mỗi ngày.

Dù khổ sở và kiệt sức, ông vẫn ghi chép tỉ mỉ mọi điều, dù nhiều bản thảo đã thất lạc. 

Tháng 9/1617, ông đến Mandu (hiện là bang Madhya Pradesh, Ấn Độ ngày nay). 2 tháng sau, Thomas lên đường đến Surat. Lúc này, ông mắc bệnh kiết lỵ. Các thương nhân Anh khuyên ông uống một loại rượu để hồi sức. Nhưng đó lại là quyết định sai lầm. Tháng 12 năm đó, Thomas đã qua đời.

Năm 1980, Tony Wheeler, người đồng sáng lập tạp chí du lịch Lonely Planet, từng đến Surat và tình cờ đọc thấy tên Thomas trong một cuốn hướng dẫn cũ.

30 năm sau, ông quay lại Odcombe (Somerset, Anh) vốn là quê hương của Thomas rồi tới Surat để tìm ngôi mộ “phượt thủ đầu tiên của thế giới”. Trong nghĩa trang người Anh ở Surat không còn dấu tích nào ngoài sân cricket dã chiến. Nhưng tại đây, Tony phát hiện ra một lăng mộ kiểu Mughal ở Suvali được đánh dấu trên bản đồ Hải quân năm 1837. Ngôi mộ được đặt tên “Mộ Tom Coryat”.

“Trên mộ không có bia khắc tên, nhưng tôi tin đó là nơi Thomas an nghỉ. Tôi hạnh phúc vì đã đi trọn hành trình của người du hành đầu tiên trên thế giới", Tony nói.

Ngày nay, hậu thế cũng không đặt cái tên Thomas Coryat lên bàn cân để so sánh với Marco Polo (nhà thám hiểm gốc Italia nổi tiếng với những chuyến du hành tới châu Âu), nhưng ông vẫn được coi là phượt thủ đầu tiên khám phá thế giới.

“Giữa thời đại của Thomas Coryat sinh sống, có những người kịch liệt phản đối chuyện du hành, thì ông lại đi ngược lại số đông. Ông để lại cho hậu thế những khát vọng về thứ mà ông gọi là niềm mãn nguyện không thể diễn tả. Đó là những điều luôn nằm trong tầm tay của mọi du khách, chỉ cần có lòng ham học, dám chịu vất vả và chấp nhận rủi ro", Giáo sư Yolanda Theunissen người Mỹ, người phụ trách triển lãm về cuộc đời ông tại Đại học Southern Maine, đưa ra tổng kết.