Bí ẩn về hang động cổ kỳ bí chứa hàng nghìn pho tượng Phật

Hang đá Mạch Tích Sơn là một trong những di tích về Phật giáo nổi tiếng nhất thế giới. Đây là quần thể hang động gồm hàng nghìn những pho tượng Phật được đục vào đá và những bức họa vô giá về Phật giáo Trung Hoa. Hang nằm trong núi, cách tỉnh Cam Túc miền tây bắc nước này chừng 45 km về phía tây nam, nằm ở độ cao hơn 150 m.

Người ta còn gọi Mạch Tích Sơn là núi Cỏ Khô, theo nghĩa đen là "núi Ngũ Cốc". Ngọn núi được hình thành bằng đá sa thạch màu đỏ tía. Vì hình dáng của hang nhìn xa như một đụn rơm ở các vùng quê nông thôn, nên người địa phương mới gọi là núi Cỏ Khô. Nhưng ít ai ngờ được trong lòng hang lại ẩn chứa bộ sưu tập có giá trị về các tác phẩm điêu khắc Phật giáo.

Theo tài liệu cổ để lại, hang đá Mạch Tích Sơn bắt đầu được đào đục vào thời kỳ cuối đời Tần (khoảng thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên), sau đó lần lượt tạc tượng Phật trên vách núi cao từ 30 đến 70 m. Tất cả hang động được khắc trong vách đá phân bố ở phía đông và phía tây.

Tại vách đá phía đông có 54 hang, vách đá phía tây có 140 hang. Do núi Mạch Tích có cấu trúc đá lỏng lẻo không dễ chạm khắc nên các tác phẩm điêu khắc tại đây được tạo hình từ đất sét, hầu hết là loại đất sét màu.

Các học giả tin rằng, hệ thống hang động này được hình thành và tạo nên từ nhiều triều đại khác nhau.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, hang đá Mạch Tích và các pho tượng Phật vẫn được bảo quản tốt, thoát khỏi sự tàn phá trong lịch sử bởi chúng không dễ dàng tiếp cận. Ngày nay, du khách có thể chiêm ngưỡng tác phẩm và tranh tường tượng Phật khi men theo con đường hẹp dọc theo vách đá.  

Hàng nghìn tác phẩm điêu khắc ở đây mang kích thước và hình dáng rất đa dạng, có thể cao tới 16 m, nhưng cũng có thể chỉ nhỏ chừng 10 cm. Tất cả phản ánh đặc điểm điêu khắc qua nhiều thời kỳ, nhiều triều đại, đồng thời thể hiện sự phát triển nghệ thuật điêu khắc đất sét Trung Hoa trong hơn 1.000 năm lịch sử.

Để tránh bị quá tải khách du lịch, vào thời điểm trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, hang đá này chỉ phát hành 6.400 vé mỗi ngày. Một số khu vực nổi bật nhất để tham quan gồm hang động số 003, 004, 013 và 121.

Bên cạnh Long Môn, Đôn Hoàng, Đại Túc và Vân Cương, hang đá Mạch Tích Sơn hiện trở thành 5 hang động tiêu biểu cho hệ thống kiến trúc tạc tượng Phật trong hang động để cất giữ kinh kệ cũng như lưu giữ hình ảnh Đức Phật tiêu biểu của Trung Hoa.