Nơi khuyến khích người dân ăn cá rô phi xâm lấn để tiêu diệt bằng sạch

Ngày 3/9, chính phủ Thái Lan cho biết nước này đã đánh bắt hơn 1,3 triệu kg cá rô phi cằm đen xâm lấn. Đây là loài cá được xác định có sức tàn phá cao gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngành thủy sản nước này trong bối cảnh Thái Lan nỗ lực tiêu diệt chúng.

Tại 19 tỉnh thành ở Thái Lan, các chuyên gia nhận định, cá rô phi cằm đen có thể đẻ tới 500 con cùng lúc. Chúng gây tổn hại tới hệ sinh thái ở các con sông, đầm lầy, kênh rạch bằng cách săn bắt cá nhỏ, tôm và ấu trùng ốc sên.

Bên cạnh tác động về hệ sinh thái, Thái Lan còn lo ngại tới những ảnh hưởng nghiêm trọng tác động đến ngành nuôi trồng thủy sản quan trọng.

Ông Nattacha Boonchaiinsawat, Phó chủ tịch hội đồng được thành lập để giải quyết sự lan rộng của loài cá này, chỉ trong vòng từ tháng 2 tới tháng 8 năm nay, hơn 1,3 triệu kg cá rô phi cằm đen bị đánh bắt.

"Chúng tôi đã nói chuyện với người dân địa phương và phát hiện ra rằng tình trạng xâm lấn của cá rô phi cằm đen ra môi trường ngày càng nghiêm trọng. Chúng xuất hiện cả ở kênh rạch nhỏ, điều mà trước kia chưa từng xảy ra", ông Nattacha nói.

Cũng theo vị quan chức này, sự xâm lấn của cá rô phi cằm đen có thể khiến nền kinh tế Thái Lan thiệt hại ít nhất 293 triệu USD.

Đây vốn là loài cá có nguồn gốc từ Tây Phi, lần đầu tiên được phát hiện tại các con sông ở Thái Lan từ năm 2010 trước khi lây lan nhanh chóng vào năm 2018. Chúng cũng được phát hiện ở tiểu bang Florida của Mỹ và Philippines.

Vào tháng 7, chính phủ Thái Lan tuyên bố việc diệt trừ toàn bộ loài cá này là "ưu tiên quốc gia" và bắt đầu khuyến khích người dân tiêu thụ bằng cách ăn thịt.

Tại tỉnh Phetchaburi thuộc miền trung Thái Lan, nhiều hoạt động quảng bá dùng cá rô phi đen làm thực phẩm được chia sẻ rầm rộ. Người dân sáng tạo ra món mới như lấy cá làm nước mắm, xúc xích.

Bên cạnh đó, các nhà hàng cũng được khuyến khích dùng loài cá này làm nguồn thực phẩm như chiên tỏi hoặc phơi khô.

Quốc hội Thái Lan cũng đang tiến hành xác định nguyên nhân gây ra tình trạng cá rô phi cằm đen xâm lấn với tốc độ cao. Hiện chưa rõ loài cá này tới Thái Lan bằng cách nào, nhưng các phương tiện truyền thông địa phương cho rằng, chúng có thể được một công ty nhập khẩu từ Ghana đưa vào nước này từ năm 2010.  

Bên cạnh đó, chính phủ Thái Lan còn chi tiền cho người đánh bắt cá với mức 15 baht một kg (11.000 đồng/kg). Nước này còn chỉ định 75 khu vực bán cá trên cả nước.

Ngoài ra, giới chức địa phương đã thả những loài động vật ăn thịt để săn bắt cá rô phi cằm đen, đồng thời nghiên cứu phát triển loài biến đổi gene để tạo ra con non vô sinh.

Năm 2023, nhóm các nhà khoa học của Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng, cá rô phi cằm đen đang lây lan nhanh hơn bao giờ hết. Chúng phá hoại mùa màng, phát tán bệnh tật và làm đảo lộn hệ sinh thái.

Ước tính hơn 37.000 loài ngoại lai đã xâm chiếm ở vùng đất mới cách xa nơi vốn được coi là bản địa của chúng. Những loài này gây thiệt hại cho cuộc sống người dân lên tới 400 tỷ USD mỗi năm.