Người Hà Nội tấp nập "dọn nhà người chết" ngày cuối năm

Ngày cuối tuần sát Tết, 6 người trong gia đình chị Hạnh chuẩn bị phần lễ gồm: Hoa quả, tiền vàng, bánh kẹo từ hôm trước ra xe, lên nghĩa trang Lạc Hồng Viên ở Hòa Bình, nơi bố mẹ chị an nghỉ để dâng hương.

Hơn một tiếng chạy xe, gia đình chị Hạnh có mặt tại nghĩa trang. Xe dừng lại bên sườn đồi, sát bên là mộ phần của bố mẹ chị. 6 người trong gia đình xuống xe, tay xách đồ lễ, vài người cháu bê theo chậu quất chuẩn bị từ trước để trang trí cho phần mộ của ông bà.

"Ngày mai là giỗ của bố tôi, chúng tôi tranh thủ ngày nghỉ lên mời hai cụ về ăn cỗ, tiện ăn Tết sớm cùng con cháu", chị Hạnh nói.

Theo người phụ nữ, sinh thời, bố mẹ chị rất thích ăn bánh đậu xanh, nên mỗi lần lên thắp hương chị đều mua loại bánh này, cùng một số loại quả ông bà thích.

Gần Tết, để "ngôi nhà" của bố mẹ có thêm sinh khí, chị Hạnh mua hai chậu quất, hoa hồng mang "làm đẹp" cho mộ phần của các cụ.

"Gia đình tôi luôn cố gắng giữ phong tục thăm, dọn mộ, cuối năm dù công việc bận rộn. Không đi hết được cả nhà thì sẽ có 4-5 người đại diện", người phụ nữ cho hay.

Cẩn thận lau chùi bia mộ đã bám bụi, sắp đồ lễ, cả nhà 6 người dâng hương, báo cáo với bố mẹ về một năm vừa qua làm được gì, chưa làm được gì. Hi vọng năm tới, cả gia đình sẽ luôn được mạnh khỏe.

Tại một góc khác của nghĩa trang, chị Phạm Thu Hiền (57 tuổi, quận Tây Hồ, Hà Nội) đang tất bật dọn dẹp mộ phần của người bố đã khuất.

Chị Hiền cho biết, sáng nay 6h chị thức dậy, sắp đồ lễ chuẩn bị từ hôm trước ra, kiểm tra một lượt rồi cùng chồng bắt xe đi nghĩa trang để dâng hương cho bố. Cuối năm bận rộn, tranh thủ cuối tuần hai vợ chồng chị đi sớm, sợ những ngày sắp tới công việc bận rộn không thể lên "đón" ông bà về.

Theo chị Hiền, dọn mộ cuối năm là việc không thể thiếu. Đây không chỉ là truyền thống mà còn là dịp để gia đình gắn kết, nhắc nhở con cháu về cội nguồn và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Chị Hiền mang theo cành đào, hoa quả, tiền vàng để dâng lên bố. 

"Thời tiết hôm nay rất lạnh, nhưng gia đình vẫn cố gắng lên mộ đón các cụ về sớm cho các cụ chơi Tết", người phụ nữ nói.

Kế bên phần mộ nhà chị Hiền, chị Thúy Phi (57 tuổi) cùng con trai và cháu nội đang hóa tiền vàng cho người chồng đã khuất.

Vượt quãng đường hơn 50 km đến bên phần mộ của chồng mình, chị Phi không giấu được sự xúc động, dù anh đã rời xa chị được 9 năm.

Chị Phi cho biết, chồng chị mất năm 2016, sau khi bàn bạc với các con, cả nhà quyết định đưa anh về Hòa Bình an táng, dù gia đình vẫn sinh sống làm việc tại Hà Nội.

Mỗi năm vào dịp giỗ, lễ Tết, chị cùng các con dọn dẹp mộ cho anh, đồng thời thay mới toàn bộ hoa.

"Nghĩa trang có người chăm sóc, dọn dẹp thường xuyên, nhưng cuối năm, gần Tết mình vẫn muốn tự tay "trang trí" lại "nhà của anh" mới yên tâm", chị Phi nói.

Vừa dọn dẹp, lau chùi, người phụ nữ kể chồng nghe về công việc, học hành của các con, cháu. Chị mong anh phù hộ cho gia đình luôn khỏe mạnh.

Dù ở quận Tây Hồ, Hà Nội nhưng để chuẩn bị cho lễ tạ mộ diễn ra lúc 9h, gia đình bà Nhung (70 tuổi) đã thức dậy, chuẩn bị đồ lễ, từ 5h.

Nhờ con cháu khỏe mạnh bê đồ ra xe, bà Nhung tỉ mỉ kiểm tra lại 2 cây mẫu đơn mất cả ngày hôm qua đi tìm mua đem lên mộ bố mẹ.

"Các cụ nhà tôi rất thích hoa mẫu đơn, năm nào tôi cũng mua vài cây mới để trồng ở phần mộ", bà Nhung nói. Dù lớn tuổi, bà cụ vẫn luôn muốn tận tay chăm lo phần mộ của bố mẹ mới có thể yên tâm.

Bà Nhung cho hay, ngày thường mỗi lần viếng mộ các cụ, gia đình bà đi cả vài chục người, nhưng cuối năm bận rộn, nên chỉ đại diện 5-7 người.

Đến phần mộ, con cháu người trồng hoa, người lau chùi, bà Nhung sức yếu, phụ trách sắp lễ. Xong xuôi, cụ bà thắp hương, đọc to tên con cháu có mặt, mời ông bà về ăn Tết.

Tảo mộ dịp cuối năm từ lâu trở thành một nét đẹp trong văn hóa Việt Nam. Phong tục này không chỉ thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên mà còn là dịp để gia đình sum họp, cùng nhau ôn lại truyền thống và nhắc nhở con cháu về đạo lý "chim có tổ, người có tông".