Kiếm tiền triệu mỗi ngày nhờ nghề săn nhộng ong

Đánh hơi ong từ vùng đất nhiều cây nở hoa

Một ngày theo chân “sát thủ” ong rừng Đinh Minh Quang (quê ở thị trấn Quy Đạt, huyện Minh Hóa), vào cánh rừng thuộc vùng ngọn Cối ở thượng nguồn đập Ba Nương, thị trấn Quy Đạt và xã Quy Hóa để săn nhộng ong, chúng tôi mới thấu hiểu được sự vất vả và không ít hiểm nguy của cái nghề “hái ra tiền” này.

Anh Quang là người gắn bó với vùng ngọn Cối đã trên 30 năm nên rất tượng tận đến đường đi, nước bước của các loài ong sinh sống ở đây. Theo anh Quang, vùng ngọn Cối có rất nhiều ong bầu và ong chành về sinh sống, làm tổ.

Theo anh Quang, để tìm ong phải ra khoảng đất rộng, xung quanh có nhiều cây hoa, ít bị cây cối che chắn để quan sát hướng ong bay. Sau khi kiếm được mồi, ong thường bay thẳng về tổ. Anh đã bắt con châu chấu nhỏ, lấy sợi dây chỉ buộc lại, đầu dây kia anh nối vào bông cỏ may rồi đem lại nơi ong thường đến ăn.

“Châu chấu là thức ăn ong non rất thích. Khi gặp loại này, ong mẹ liền mang về tổ cho con. Khi con châu chấu được gắn theo bông cỏ may sẽ làm cho ong bay chậm và mình dễ nhìn thấy hơn”, anh Quang truyền kinh nghiệm.

Nhìn theo hướng ong bay, anh Quang đi về phía bìa rừng chừng 50m rồi dừng lại quan sát. Một lát sau, rất nhiều con ong mẹ mang theo mồi lên xuống một lùm cây, chúng tôi tiến lại gần thì phát hiện một tổ ong hình gần giống quả bầu tròn, có hình sọc đen, nâu sẫm, cao cách mặt đất chừng 1,5m.

Công đoạn lấy tổ ong này được anh Quang làm rất nhanh gọn. Sau khoảng vài phút làm đuốc và châm lửa đốt vào chính cửa của tổ ong, đàn ong mẹ không thể bay ra ngoài mà tự chui vào đống lửa rồi chết. Lấy xong tổ ong này, anh Quang tiếp tục quay trở lại chỗ thả mồi để dò tiếp. Lần này, có gần chục con ong chành cũng đến ăn hoa và tìm thức ăn về cho con.

Lần theo đàn ong này, chúng tôi đi ngược lên cánh rừng phía trước chừng 500m. Ong chành thường làm tổ ở dưới đất, trên các sườn núi có nhiều cây to. Đi một đoạn, anh lại chọn những chỗ thoáng, có khi trèo lên cây để theo dõi hướng ong bay. Khoảng 30 phút sau, anh đã phát hiện tổ ong chành nằm dưới tán cây cổ thụ, tuy nhiên, anh Quang không đánh ngay mà chờ đến tháng 9, bởi thời điểm này, tổ ong chành chưa lớn nên lượng nhộng còn ít.

Một ngày rong ruổi nơi núi rừng, chiến lợi phẩm của “sát thủ” ong rừng Đinh Minh Quang là gần chục tổ ong. Mỗi tổ ong như thế, anh cũng thu được từ 0,5 đến 1kg nhộng. Với giá bán mỗi kg nhộng ong bầu mùa này khoảng hơn 300 nghìn đồng. Như vậy, anh Quang cũng kiếm tiền triệu mỗi ngày.

Hiểm nguy nghề săn ong

Hậu hĩnh là thế, nhưng theo anh Quang, trong các loại ong lấy nhộng thì ong bầu là dễ săn nhất, bởi ong bầu khá hiền và không độc như ong chành hay ong vò vẽ (tiếng địa phương gọi là ong trón). Để đánh được tổ ong chành, thợ săn ong phải đi vào ban đêm vì ong chành rất độc, tấn công người nhanh. Nếu bị đốt từ 3 phát trở lên có thể phải nhập viện cấp cứu. Còn bị đốt nhiều thì thợ săn ong có thể mất mạng.

Mỗi tổ ong chành thường có từ 2 đến 4 tầng. Có tầng ong có đường kính đạt từ 50 đến 70cm. Tổ to có khoảng từ 3 đến 5kg nhộng. Nhộng ong chành to gần bằng ngón tay út, ăn rất ngon nên có giá thành từ 4 đến 5 trăm nghìn đồng/kg. Nếu trúng được tổ ong to, thợ săn ong có thể bỏ túi tiền triệu.

Cũng theo anh Quang, trong số các loại ong thì ong vò vẽ là loại khó săn nhất. Chúng thường làm tổ trên những ngọn cây cao trơ trọi, có tổ cách mặt đất từ 10 đến 15m, hình dạng giống tổ ong bầu nhưng to hơn. Ong vò vẽ cũng phải đánh vào ban đêm, bởi loại này cực độc, nhất là ong vò vẽ vàng. Loài ong này thường tấn công người theo đàn, mục tiêu tấn công của chúng có thể xa đến hàng trăm mét nên không ai dám săn ban ngày.

Mỗi tổ ong vò vẽ có khoảng 4 đến 5 tầng và đạt từ 1 đến 2kg nhộng. Loại ong này cũng khai thác vào đầu tháng 9. Theo lời anh Quang, không phải thợ săn nào cũng có đủ can đảm để săn loại ong này. Bởi, trên địa bàn huyện đã có nhiều người bị thương do ong đốt rồi rơi từ trên cây cao xuống, thậm chí đã có người mất mạng vì bị ong vò vẽ tấn công.

Món nhậu “thượng hạng” nơi núi rừng

Cách chế biến món nhộng ong của người dân huyện núi rừng Minh Hoá khá đơn giản. Khi nước sôi, cho ong vào nồi, khoảng 2 phút sau thì ong chín. Lúc này vắt mấy quả tắt (một loại cây họ chanh, có vị thơm rất đặc trưng thường dùng để chế biến món ong hoặc tằm) vào nồi ong và thêm gia vị, làn khói bay lên mang theo mùi nhộng ong hấp dẫn. Vị ong rất ngon, béo ngậy nên dù chỉ được một lần nếm thử món đặc sản này, thực khách sẽ nhớ mãi.

Mùa này, thực khách hay ăn nhậu lên với huyện miền núi Minh Hoá, không ai bỏ qua món nhộng ong ngon ngất ngây này. Bà Hồng, chủ một nhà hàng ở xã Hoá Tiến cho biết, quán bà có ngày bán đến cả mấy chục yến nhộng ong.

“Nhiều vị khách ở xa đến, khi được tôi giới thiệu, họ không ngần ngại mà gọi món này ngay. Ăn xong, họ khen ngon và không quên mua vài kg về nhà làm quà và chiêu đãi bạn bè”, bà Hồng cười xuýt xoa.

Đặng Tài - Đinh Vương