Huế đề nghị công nhận 4 bộ hiện vật thời Nguyễn là Bảo vật quốc gia

Hội đồng thẩm định hiện vật và hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận Bảo vật quốc gia Thừa Thiên Huế vừa tổ chức đánh giá, thẩm định hồ sơ đối với 4 bộ hiện vật, gồm: Chuông Ngọ Môn, Ngai hoàng đế Duy Tân, Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng và Tượng rồng thời Thiệu Trị (2 hiện vật).

Các hiện vật đều hội tụ những giá trị đặc sắc, như: Tính độc bản, các bộ phận cấu thành nên hiện vật còn nguyên vẹn, họa tiết hoa văn đầy đủ, sắc nét; hiện vật có hình thức thể hiện độc đáo và có giá trị về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật tiêu biểu.

Bốn bộ hiện vật lựa chọn đề nghị công nhận đợt này đều có kích thước lớn, chất liệu bền vững.

Ba hiện vật, gồm: Chuông Ngọ Môn đang được đặt tại Lầu Ngũ Phụng - Đại Nội Huế; Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng đang trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế; Tượng rồng thời Thiệu Trị đặt tại sân trước Nhà hát Duyệt Thị Đường - Đại Nội Huế.

Riêng Ngai vua Duy Tân đang được bảo quản tại kho cổ vật của Bảo tàng.

Theo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế (thuộc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế), dưới thời Nguyễn, chuông đồng được đúc để sử dụng gắn liền với tất cả các nghi lễ cung đình.

Chuông Ngọ Môn là chiếc chuông duy nhất (độc bản) được đúc để đặt tại không gian là cổng chính, ở phía Nam, cổng lớn nhất trong 4 cổng chính của Hoàng Thành Huế. Chuông dùng để sử dụng vào các hoạt động mang tính chất hành chính; được coi là biểu tượng của vương triều phong kiến.

Chuông Ngọ Môn là một tác phẩm mỹ thuật đặc sắc của ngành điêu khắc, hội họa, kỹ nghệ đúc đồng thời Minh Mạng (1820-1841) nói riêng và triều Nguyễn (1802-1945) nói chung.

Đối với Ngai hoàng đế Duy Tân, có kích thước nhỏ hơn Ngai hoàng đế triều Nguyễn tại điện Thái Hòa (hiện vật được công nhận Bảo vật Quốc gia năm 2015).

Hoàng đế Duy Tân lên ngôi ngày 5/9/1907, là hoàng đế thứ 11 của triều Nguyễn (1802-1945) khi ông mới 7 tuổi. Để phù hợp với vóc dáng của hoàng đế, triều đình đã cho đặc chế chiếc ngai với kích thước nhỏ dùng trong lễ đăng quang của nhà vua.

Ngai hoàng đế Duy Tân là hiện vật gốc độc bản, với kiểu thức, hoa văn trang trí kỹ thuật sơn son, thếp vàng thể hiện sự phong phú, đa dạng của nghệ thuật điêu khắc gỗ.

Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng là hiện vật bằng đá cẩm thạch duy nhất lưu lại dấu ấn của hoàng đế Minh Mạng.

Theo nghiên cứu của Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, chưa có cá nhân, tổ chức, đơn vị nào công bố thông tin về một hiện vật có đặc điểm mô tả, các thông số, hiện trạng như hiện vật mà Bảo tàng lưu giữ.

Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng là một kiệt tác tiêu biểu, độc đáo; không chỉ thể hiện đỉnh cao của kỹ nghệ chạm khắc đá mà còn thể hiện trình độ, kỹ thuật điêu khắc gỗ của các nghệ nhân dưới thời Nguyễn

Tượng rồng thời Thiệu Trị là bộ hiện vật có giá trị lịch sử, nghệ thuật, văn hóa. Đây có thể xem là một trong những đỉnh cao của nghệ thuật đúc đồng với trình độ tạo dáng trong thẩm mỹ của nghệ nhân điêu khắc dưới thời Nguyễn.