Hành trình 10 năm trồng khoai tây bền vững của nhà nông Đơn Dương

Nước cờ mạo hiểm thử thời vận

Anh Tùng nhớ lại giá rau màu vào mùa khô luôn thấp, tiền bán chẳng đủ trang trải hàng “tỷ” thứ phân bón, nước tưới, nhân công, vận chuyển… Gánh nặng trụ cột gia đình đè nặng trên vai người đàn ông tìm đủ cách xoay vần với cuộc sống. Sau đó, anh và vợ quyết định vay ngân hàng 30 triệu đồng để đầu tư với hy vọng sinh lời.

Cuối cùng may mắn cũng mỉm cười với gia đình anh: Mùa vụ năm đó gia đình anh thu lãi với năng suất 25 tấn/ha. Khởi đầu thuận lợi không chỉ vực dậy kinh tế mà cả tinh thần của gia đình anh .

Cuộc sống sang trang

Anh Tùng được Pepsico hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, thu mua với giá cam kết như hợp đồng. Sau 8 năm, sản xuất khoai tây là vụ chính của gia đình anh. Sản lượng dần được cải thiện: Từ 25 tấn/ha tăng lên 30-35 tấn/ha, cá biệt vụ mùa vừa qua năng suất đạt 42 tấn/ha. Diện tích trồng khoai tây mở rộng từ 0,3 ha ban đầu tăng lên 0,6 ha sau 2 năm.

Khác với anh Tùng, gia đình anh Phan Văn Trị kinh tế cũng khá giả. Nhưng anh Trị khá e dè khi hợp tác cùng PepsiCo.

Tuy nhiên, được đội ngũ kỹ sư của PepsiCo hướng dẫn trong việc chuẩn bị đất trồng tiêu chuẩn cao, sử dụng phân bò để tăng hàm lượng hữu cơ và độ màu mỡ của đất, cung cấp đủ nước và hóa chất nông nghiệp theo thời gian phù hợp, năng suất khoai tây gia đình anh thường xuyên ở mức 30 tấn/ ha - điều mà trước đây chưa ai nghĩ tới.

Gia đình anh Tùng, anh Trị là 2 trong số 580 hộ đã tham gia trồng khoai tây bền vũng cùng PepsiCo. Đến nay, lợi nhuận các hộ đã tăng 257%, cuộc sống được cải thiện đáng kể.

Khởi đầu cho hành trình vạn dặm

Để có được trái ngọt, PepsiCo đã trải qua hành trình đầy khó khăn. Tại Lâm Đồng, doanh nghiệp đã thí điểm nhiều nơi, nhưng duy có Đơn Dương là hội tụ đủ điều kiện về đất, độ cao và khí hậu để canh tác khoai tây chế biến. Hai giống khoai tây Atlantic và Frito-Lay trồng tại Đơn Dương giúp giảm nguy cơ sâu bệnh, tăng năng suất. Nhờ vậy, sản lượng khoai tây tăng 4 lần, từ 5,6 tấn/ha lên 24,3 tấn/ha cung cấp 70% nguồn nguyên liệu sản xuất snack Poca nội địa. Ngoài ra, mô hình còn áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt và phun sương, tiết kiệm 1,4 triệu m3 nước tưới tiêu trong năm nay.

Theo lãnh đạo công ty, con người cũng là yếu tố quyết định để PepsiCo chọn Đơn Dương. Người nông dân chăm chỉ, luôn tin và làm theo những gì được tập huấn. Dù vậy, để thuyết phục những hộ nông dân từ bỏ thói quen canh tác lạc hậu, đội ngũ kỹ sư nông học gồm 9 người của PepsiCo đã phải làm bài toán tài chính cho họ về chi phí đầu vào, năng suất hoà vốn. Đội ngũ còn thiết kế những chương trình canh tác phù hợp cho từng thổ nhưỡng, dành thời gian ngoài ruộng sẵn sàng hỗ trợ bà con.

Công ty ứng trước giống, phân bón, còn người nông dân bỏ công sức, đất đai, nước và hoá chất. Bên cạnh cam kết mua khoai tây với mức giá ấn định, công ty chia sẻ rủi ro với nông dân trong trường hợp không đạt năng suất hay hoà vốn sau khi đã áp dụng quy tắc

Năm 2018 đánh dấu chặng đường 10 năm phát triển vùng nguyên liệu khoai tây của PepsiCo Foods tại Việt Nam với năng suất cao nhất khu vực Đông Nam Á. Cùng với đó, thành quả lớn nhất hãng đạt được là tạo dựng được niềm tin với những người nông dân.

Việt Nam là một trong 8 thị trường trọng điểm của PepsiCo ở châu Á, Trung Đông và khu vực Bắc Phi. Trong 5 năm tới, công ty đặt mục tiêu sản lượng 30.000 tấn khoai tây, với 2.500-3.000 hộ nông dân tham gia. Hãng cũng muốn tăng 20% năng suất và đảm bảo chất lượng bằng việc phát triển giống liên tục.

“Chúng tôi có một triết lý kinh doanh toàn cầu - Performance with Purpose (hành động có chủ đích). Sau chặng đường 10 năm, chương trình không chỉ giúp cải thiện cuộc sống của người nông dân mà còn tăng ưu thế cạnh tranh cho chính doanh nghiệp. Trong 3 đến 5 năm tiếp theo, PepsiCo Foods Việt Nam dự định tăng tỷ lệ nguồn cung nội địa lên 100% với sản lượng tăng gấp 3 lần từ 10.000 tấn lên 30.000 tấn/năm; diện tích canh tác tăng 1.000 ha”, Giám đốc Điều hành Nguyễn Đức Huy chia sẻ.