Fica
DTiNewsGợi ý bài văn khấn Tết Đoan Ngọ và lưu ý về mâm cúng theo truyền thống
(Dân trí) - Tết Đoan Ngọ không chỉ là ngày “giết sâu bọ” mà còn là dịp để mỗi người tỏ lòng biết ơn tổ tiên, hướng về cội nguồn.
Tết Đoan Ngọ và những tục lệ ý nghĩa
Tết Đoan Ngọ là một trong những lễ tết lớn, gắn liền với tín ngưỡng nông nghiệp của người Việt.
Người xưa quan niệm rằng, trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi, nảy nở gây nguy hại cho con người.
Trong khi đó, "đoan" nghĩa là bắt đầu, "ngọ" là thời điểm giữa trưa. Tết Đoan Ngọ là lúc dương khí đạt đỉnh – thời điểm cần “trừ sâu bọ”, xua đuổi tà khí, bệnh tật - để bảo vệ mùa màng và sức khỏe con người.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ (Ảnh: Thu Huong Vu).
Dân gian quan niệm rằng, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Có nhiều tục lệ hình thành trong ngày này.
Vào sáng sớm, người ta thường súc miệng ba lần để sạch sâu bọ, ăn một quả trứng vịt luộc hoặc các loại quả có vị chua, chát.
Đặc biệt, ngày này, người Việt thường có thói quen ăn rượu nếp cho sâu bọ “say”. Nhiều nơi còn bắt chuồn chuồn cho cắn rốn để biết bơi, bắt thằn lằn, rắn mối… mổ bụng phơi để làm thuốc.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ - nguyên giảng viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Tết Đoan Ngọ gắn liền với một vị thần y có tên là Biển Thước - ông tổ của y học phương Đông và các hoạt động mang tính y dược, phòng bệnh, thu hái dược liệu vào đúng giờ Ngọ.
Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ còn gắn với truyền thuyết về Khuất Nguyên, một nhà thơ, nhà văn, nhà triết học lớn thời nước Sở. Ở Việt Nam, ý nghĩa ngày giỗ Khuất Nguyên mờ nhạt dần đi, yếu tố y dược dân gian nổi trội hơn hẳn.
Người Việt quan niệm, Tết Đoan Ngọ không chỉ là ngày “giết sâu bọ” mà còn là dịp để mỗi người tỏ lòng biết ơn tổ tiên, hướng về cội nguồn, tương tự như lễ Vu Lan hoặc Tết Thanh minh.
Tết Đoan Ngọ năm nay rơi vào thứ 7, ngày 31/5 Dương lịch. Nhiều gia đình vì thế có thời gian chuẩn bị chu đáo cho mâm cúng.
Cơm rượu hay các loại quả có vị chua, chát thường không thể thiếu trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ (Ảnh: Thu Huong Vu).
Bài văn khấn Tết Đoan Ngọ và lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng
Ngày Tết Đoan Ngọ còn gọi là ngày giết sâu bọ. Mâm lễ thường gồm có: Hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp, các loại quả như: mận, hồng xiêm, vải, dưa hấu, đào…
Dưới đây là bài văn khấn Tết Đoan Ngọ tham khảo trong cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin:
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy tổ tiên, hiển khảo, hiển tỷ, chư vị hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ Tỷ).
Tín chủ (chúng) con là:
Ngụ tại:
Hôm nay là ngày 5/5 âm lịch, gặp tiết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hương hoa, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ.... (họ của vợ chồng gia chủ), cúi xin các vị thương xót con cháu, chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
