Độc đáo chợ cua đồng lúc nửa đêm tại Sài thành

Buổi họp chợ chóng vánh lúc nửa đêm

Trải dài hơn 1km trên đường Cách Mạng Tháng 8, từ ngã sáu Công trường Dân chủ lên đến ngã ba ông Tạ (nối quận 3 và quận Tân Bình), có khoảng mười mấy vựa cua đồng được bày bán hai bên vỉa hè. Có người cho rằng đây là điểm giữa Sài Gòn, thuận tiện việc giao thương; cũng có người kể do khu vực này gần với vùng ông Tạ, nơi có nhiều bà con người Bắc di cư – những khách hàng sành ăn riêu cua, canh cua... nên chợ cua đồng xuất hiện. Nhưng chẳng ai nhớ chợ có từ tháng năm nào.

Anh Lê Thanh Tuấn, một người bán lâu năm ở đây khẳng định: “Chợ phải có khoản 30 năm vì tôi là người thứ ba tiếp nhận vựa cua này. Hai người trước bán được một thời gian độ hơn chục năm thì họ ra nước ngoài định cư, từ ngày đó tới giờ buôn bán cũng đã được gần mười năm…”.

Từ một vài vựa nhỏ, lâu dần hợp lại thành chợ nhưng vì thời gian buôn bán khá “thiêng” kéo dài từ 1h sáng đến khoảng 4h sáng thì mọi công việc phải được hoàn tất để trả lại lề đường cho thành phố nên ít người biết về sự hiện diện của ngôi chợ độc đáo này.

Cua phần lớn được chuyển từ Châu Đốc (An Giang) và Đồng Tháp lên. Ban ngày người ta đi đánh bắt, tới tối đại lý thu gom rồi đưa về thành phố tiêu thụ. Cua sau khi về chợ nhanh chóng sang tay cho những chủ sạp tại các chợ trong thành phố và những tỉnh lân cận. Cũng có một số người tới lấy đem về bán lẻ trên những chiếc xe rong trong các con hẻm nhỏ, hoặc một số tiệm bán bún riêu cua lớn ra chợ sỉ này mua cua để vừa có giá rẻ, lại dễ tìm cua ngon.

Theo dân trong nghề, chợ mỗi đêm tiêu thụ gần chục tấn cua đồng. Vựa nhỏ một phiên cũng mua bán trên dưới 50 bao (loại 12kg/bao), trung bình thì 70 – 80 chục bao, cá biệt có vựa mỗi đêm lấy hàng cả trăm hơn. Do quá trình vận chuyển, sẽ có một số chết hoặc dập nát, nên tại chợ được chia thành hai loại: cua sống và chết. Cua sống giá chừng 20.000đ/kg trong ngày thuận, những ngày trở trời hay con nước lớn, hoặc dịp lễ Tết, có thể lên đến 35 – 40 ngàn/kg.

"Giảm tải" gánh nặng mưu sinh nhờ cua đồng

Không chỉ độc đáo, kì lạ về giờ giấc hoạt động và cách thức mua bán, chợ cua đồng cũng giải quyết một lượng lao động nhất định, đảm bảo cuộc sống cho nhiều người. Dù chỉ mở cửa khoảng 3 giờ nhưng lao động làm việc tại đây khá nhộn nhịp, những người ngồi lựa cua sống và chết ra riêng sau đó vào bao trở lại để bán, người bốc hàng lên xe cho khách, người chạy giao hàng hoặc xay cua cho mối… Vựa nhỏ có đôi ba người phụ, vựa lớn thì hơn chục người. Ở mỗi phiên chợ cua đồng một lao động có thu nhập từ 200 - 250 nghìn/người/đêm.

Anh Võ Viết Hùng (một chủ vựa lớn tại chợ) giải thích: “Vựa của tôi mỗi ngày lấy vào gần 300 bao cua, không có mấy anh em phụ thì sao làm nổi. Làm ăn thời này phải phục vụ tốt và chất lượng mới giữ nổi khách, bởi vậy nên tui thuê nhiều nhân viên lựa cua và giao hàng cho khách đúng với yêu cầu của họ. Mình sống được thì mấy anh em làm cho mình cũng sống được”.

Ghi nhận tại chợ cua đồng lúc nửa đêm, chỉ tính riêng lao động phụ việc ở chợ cua này đã có cả trăm người, chưa kể cánh tài xế và phụ xe từ miền Tây lên. Sáu "Hận", một tài xế chở cua cho biết, lượng người làm việc tại chợ đông nhưng vẫn không bằng đội ngũ bắt cua ở các tỉnh, để đảm bảo được số lượng cua giao đến các vựa như hiện nay thì số lượng người tham gia bắt cua lên đến cả ngàn người.

"Vì cua đồng hiện nay chưa có nhiều người nuôi nên phần lớn số cua trên thị trường là được bắt ngoài tự nhiên. Chuyện bắt cua vì lẽ đó đã không còn là thu nhập kiếm thêm lúc nông nhàn mà đã trở thành một nghề mà người lớn, người nhỏ đều có thể tham gia. Một người bắt giỏi một ngày được gần mười ký, nếu đem so với mười mấy tấn cua lưu thông mỗi đêm, chợ cua đồng này đã giải quyết thu nhập được cho hàng ngàn lao động miền Tây sông nước", Sáu "Hận" kể.

Anh Tư Hiếu (một tài xế đang cà phê cùng Sáu "Hận") tỏ vẻ lo lắng: "Cua nhiều hay ít là do con nước, nhiều nhất là vào những tháng cuối năm nên vài người đã tận dụng triệt để trong cách đánh bắt cua. Họ dùng rớ đặt ở những vùng nước sâu, với mồi khoai mì, bắt tất tần tật từ con cua lớn đến cua nhỏ, có khi dùng cả thuốc sâu bẫy cua cho nhanh và nhiều nên cua ngày càng ít đi rồi nhiều khi hiếm như rắn".

Dù còn nhiều nguy cơ khác đang làm cua đồng ngày một hiếm dần thì các chủ vựa cua ở đây còn lo lắng không biết sẽ dời chợ về đâu khi thành phố đang chuẩn bị xây tuyến metro Bến Thành – An Sương ngang qua chợ này.

Trung Kiên