Camera ngụy trang được rao bán công khai: Làm gì để tránh bị quay lén?

Camera quay lén được rao bán công khai

Theo thông tin ban đầu của vụ việc, một phụ huynh ở Hà Nội phát hiện hình ảnh con gái bị phát tán trên mạng, nghi bị quay lén tại một tiệm chụp ảnh trên phố Bạch Mai (Hà Nội). Cơ quan công an đã tiếp nhận đơn trình báo và đang điều tra vụ việc.

Dù kết luận cuối cùng chưa được công bố, sự việc này gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ xâm phạm hình ảnh cá nhân trong những không gian vốn riêng tư như phòng thử đồ, spa, khách sạn...

Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, chỉ cần gõ các cụm từ “camera quay trộm”, “camera ngụy trang” hoặc “thiết bị giám sát siêu nhỏ” trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, có thể dễ dàng tìm thấy hàng trăm mẫu sản phẩm với giá chỉ từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng.

Các thiết bị này có kích thước rất nhỏ, chỉ bằng đầu bút hoặc nút áo, được quảng cáo có thể ghi hình liên tục nhiều giờ, kết nối Wi-Fi và truyền dữ liệu trực tiếp về điện thoại. Nhiều mẫu còn được ngụy trang tinh vi dưới dạng cục sạc, móc treo, đầu báo khói hay ổ điện.

Việc mua bán diễn ra công khai, giao hàng tận nơi, hầu như không có bước kiểm chứng mục đích sử dụng. Chính sự dễ dàng trong việc tiếp cận các thiết bị ghi hình đang khiến ranh giới giữa giám sát hợp pháp và xâm phạm đời tư ngày càng mờ nhạt.

Chị N.N. (TPHCM) chia sẻ với phóng viên Dân trí một tình huống bất ngờ mà chị từng gặp phải: “Tôi vào một cửa hàng quần áo, sau khi chọn trang phục thì qua khu vực che rèm để thay. Khi chuẩn bị cởi áo ngoài, tôi bất ngờ thấy camera nhấp nháy. Hỏi nhân viên thì được giải thích rằng chỗ tôi đứng chỉ là “hành lang” của phòng thử đồ chứ chưa phải phòng thử.

Cửa hàng không sai, nhưng việc thiếu hướng dẫn và biển báo rõ ràng khiến khách rất dễ hiểu lầm”.

Những nguyên tắc cơ bản để tự bảo vệ mình

Để hạn chế nguy cơ bị quay lén, mỗi người nên chủ động quan sát và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản trong đời sống hằng ngày.

Trước hết, khi bước vào phòng thay đồ hoặc studio chụp ảnh, cần quan sát kỹ không gian xung quanh: Phòng phải có cửa kín, tường liền, không xuất hiện khe hở hay vật thể lạ ở tầm mắt. Những chi tiết như lỗ nhỏ trên tường, hộp cảm biến, ốc vít hoặc đồng hồ treo sai vị trí đều có thể là dấu hiệu đáng ngờ.

Một cách kiểm tra đơn giản là dùng điện thoại để phát hiện ống kính camera: Bật chế độ quay video rồi lia quanh phòng, nếu thấy chấm sáng nhỏ phản chiếu (màu đỏ hoặc xanh), có thể đó là thấu kính ẩn.

Ngoài ra, nên kiểm tra gương hai chiều bằng cách chạm ngón tay lên bề mặt gương. Nếu hình phản chiếu chạm sát đầu ngón tay, hãy cảnh giác và yêu cầu đổi phòng hoặc không sử dụng khu vực đó.

Các cơ sở dịch vụ cũng cần minh bạch trong việc bố trí và thông báo hệ thống camera. Spa, tiệm chụp ảnh hoặc cửa hàng thời trang phải có biển báo rõ ràng khu vực có hoặc không có giám sát hình ảnh.

Khi cần thay trang phục, khách có quyền đề nghị sử dụng phòng riêng để đảm bảo an toàn. Nếu có thể, hãy đi cùng bạn bè hoặc người thân, vừa tăng sự an toàn, vừa là nhân chứng nếu xảy ra sự cố.

Nếu phát hiện dấu hiệu bị quay lén hoặc hình ảnh riêng tư bị phát tán, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh để xử lý đúng quy trình.

Người bị hại nên nhanh chóng thu thập bằng chứng như hình ảnh thiết bị nghi ngờ, không gian xảy ra vụ việc, hóa đơn dịch vụ, thông tin nhân viên hoặc biển hiệu cơ sở, sau đó trình báo cho công an phường hoặc cơ quan chức năng gần nhất.

Tuyệt đối không tự ý chia sẻ hoặc chuyển tiếp video, hình ảnh cho người khác - kể cả với mục đích “tố cáo” - bởi hành động đó có thể khiến nạn nhân tổn thương thêm và vi phạm quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bên cạnh đó, những người bị xâm phạm hình ảnh thường rơi vào khủng hoảng tâm lý, sợ hãi, tự ti. Vì vậy, gia đình và người thân cần đồng hành, động viên, đồng thời tìm đến chuyên gia tâm lý khi cần, để giúp họ ổn định tinh thần và vượt qua biến cố.

Trong bối cảnh camera hiện diện ở khắp nơi, ranh giới giữa an ninh và xâm phạm riêng tư ngày càng mong manh. Cả người sử dụng lẫn người vận hành thiết bị đều cần ý thức rằng một hình ảnh riêng tư bị phát tán có thể hủy hoại cả cuộc đời người khác.

Từ một vụ việc đau lòng, bài học lớn hơn là chủ động bảo vệ mình trong cả không gian số lẫn đời thực. Dẫu không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ bị quay lén, song có thể giảm thiểu bằng sự cảnh giác, quan sát kỹ lưỡng và hiểu rõ quyền của bản thân.