Bi kịch của chú cá voi sát thủ già nhất thế giới, 50 năm bị giam cầm

Sau 52 năm bị bắt ở vùng biển ngoài khơi phía tây bắc Thái Bình Dương và sống trong điều kiện nuôi nhốt suốt hơn nửa thế kỷ, cá voi sát thủ mang tên Lolita hay Tokitae mới đây được thông báo sắp được thả về đại dương.

Thông báo được đại diện thủy cung Miami Seaquarium ở Florida, Mỹ, đưa ra, chấm dứt quãng thời gian "cầm tù".

Vào mùa hè năm 1970, cá voi sát thủ Lolita bị bắt khi khoảng 4 tuổi. Nó được đưa ra khỏi Whidbey, một hòn đảo yên tĩnh thuộc ngoài khơi bang Washington. Thời điểm đó, Lolita cùng nhiều con cá voi khác bị tách khỏi cá mẹ.

Ít nhất, một chục con trong số đó đã chết trong quá trình đánh bắt, hơn 50 con được gửi tới các thủy cung để trưng bày hoặc "mua vui" cho người xem trong điều kiện nuôi nhốt.

Cùng chung số phận với nhiều đồng loại khác, Lolita được đưa về sống ở thủy cung Miami Seaquarium. Tại đây, nó được thả vào chiếc bể chật hẹp, chỉ có chiều sâu khoảng 6m. Một thời gian sau, người ta xếp cá voi sát thủ đực khác có tên Hugo sống cùng Lolita.

Chúng sống bên nhau được khoảng 10 năm thì Hugo chết. Một mình Lolita ở lại, sống một mình trong cô độc. Ròng rã hàng chục năm qua, Lolita trở thành tâm điểm của thủy cung, trình diễn các tiết mục cho công chúng thưởng thức trước khi bị bệnh tật.

Suốt hơn một thập kỷ, các tổ chức bảo vệ quyền động vật liên tục phản đối và kiện tụng với yêu cầu phải thả Lolita về môi trường sống tự nhiên. Cuối cùng, tổ chức phi lợi nhuận Friend of Toki đã đạt thỏa thuận với thủy cung Miami về việc thả con vật về đại dương. Kế hoạch di chuyển sẽ nhận được sự hỗ trợ tài chính từ nhà hảo tâm có tên Jim Irsay.

Dự kiến, quá trình di chuyển sẽ diễn ra sau 24 tháng và tiêu tốn khoảng 20 triệu USD. Theo kế hoạch, Lolita được đưa trở lại vùng biển tây bắc Thái Bình Dương.

Ban đầu, nó sẽ được các huấn luyện viên trong khu bảo tồn chăm sóc để học cách tự đi săn, thích nghi với môi trường sống tự nhiên. 

Tuy vậy, việc đưa Lolita trở lại môi trường mới còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe cho bản thân nó và cả nhiều sinh vật đang sống trên biển. Con vật được cho là bị vấn đề đường ruột và da nhiễm nấm do sống trong điều kiện nuôi nhốt quá lâu. Các chuyên gia lo ngại nó sẽ truyền bệnh cho đàn cá voi sát thủ khác đang cư trú ở khu vực phía nam.

Cá voi sát thủ Lolita vốn là thành viên của quần thể nguy cấp sống ở vùng biển giữa Washington và Canada. Quần thể này vốn chỉ có 73 cá thể. Trong thập niên 1960 và 1970, chúng bị sụt giảm số lượng nghiêm trọng, bị bắt và mang đem bán tới các công viên chủ đề, thủy cung trên khắp thế giới.