Dân sinh
Fica
DTiNewsKết luận chính thức vụ lật cầu treo làm 8 người chết
(Dân trí) - Bộ GTVT vừa công bố kết luận chính thức vụ sập cầu Chu Va 6 tại Lai Châu, theo đó nguyên nhân sập cầu là do chế tạo sai ắc neo tăng đơ. Hàng loạt sai phạm khác trong thiết kế, thi công và nghiệm thu cũng xảy ra khi xây dựng cây cầu này.<br><a href='http://dantri.com.vn/event-2484/Sap-cau-kinh-hoang-45-nguoi-gap-nan.htm'><b> >> Sập cầu kinh hoàng, 45 người gặp nạn</b></a>
Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), có 2 sai sót lớn trong việc chế tạo ắc neo tăng đơ, đó là không đúng thiết kế và không tuân thủ qui trình kỹ thuật.
Cầu Chu Va 6 bị sập vì đứt ắc neo tăng đơ
Thiết kế thực tế sai với chỉ dẫn kỹ thuật trong hồ sơ thuyết minh thiết kế số 03-12/BC-KTKT ngày 15/5/2012 do Tư vấn thiết kế là Công ty tư vấn công nghiệp Lào Cai lập, tại trang 6: “Các lỗ luồn bu lông phải được chế tạo bằng cách khoan hoặc đột; tuyệt đối không được tạo lỗ bằng cách dùng que hàn để “thổi””. Việc gia nhiệt không đúng qui trình sẽ làm thay đổi tính chất cơ lý của vật liệu thép. Vết đứt ắc neo tăng đơ tại hiện trường thể hiện rõ việc phá hoại đột ngột do vật liệu hóa giòn. Theo nhận định của Tổ công tác đây là nguyên nhân trực tiếp gây sự cố.
Một sai phạm khác được phát hiện là thi công trụ tháp neo không đúng yêu cầu kỹ thuật, việc ốp gạch, trát phủ ngoài trụ tháp không có trong hồ sơ thiết kế và không đúng các quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng hiện hành.
Phân tích nguyên nhân vụ việc cũng cho thấy, việc đưa tang có tập trung nhiều người trên 1/2 chiều dài cầu nhưng tổng tải trọng còn nhỏ hơn so với khả năng chịu tải của cầu theo thiết kế nên nguyên nhân sự cố không phải do quá tải đông người.
“Mổ xẻ” các vấn đề
Kết quả kiểm tra hiện trường sự cố của Tổ công tác cho thấy nguyên nhân trực tiếp gây sự cố là do đứt đột ngột phần ắc neo tăng đơ tại đầu neo cáp thượng lưu cầu phía bản Chu Va 8, dẫn đến mất khả năng chịu lực của cáp chủ thượng lưu gây xoắn lật mặt cầu, làm nhiều người đi trên cầu rơi xuống suối.
Ắc neo tăng đơ bị đứt có hình dáng và kích thước không đúng thiết kế, tại vị trí nhỏ nhất có diện tích tiết diện gần bằng 25 cm2 bằng khoảng 50% diện tích tiết diện thiết kế.
Qua quan sát hiện trường thấy ắc neo bị đứt nói trên bị phá hoại giòn gây ra đứt vỡ đột ngột. Bề mặt lỗ chốt ắc neo phía trong lồi lõm, biểu hiện có khả năng được gia công tạo lỗ bằng cách gia nhiệt thổi xuyên chiều dày, làm thay đổi tính chất cơ lý của vật liệu.
Các bộ phận kết cấu khác của cầu không phát hiện có hư hỏng đáng kể. Hiện cấu kiện tăng đơ nêu trên đã được cơ quan chức năng thu giữ làm tang vật và đang trong quá trình giám định chất lượng phục vụ điều tra nguyên nhân sự cố.
Ắc neo tăng đơ cầu treo Chu Va
Về thiết kế, cấu tạo và tính toán thiết kế trước đó đã được tư vấn tham khảo các quy trình, tài liệu kỹ thuật về thiết kế cầu và cầu treo, đồng thời tham khảo các công trình tương tự về cầu treo dân sinh.
Theo hồ sơ thiết kế và báo cáo thẩm định, cầu Chu Va 6 thiết kế theo tải trọng cụ thể cho xe gắn máy, đoàn người đi bộ, xe súc vật kéo, tải trọng ≤ 1,5 tấn. Hoạt tải tính chung 100 kg/m2 mặt cầu, quy ra tải trọng rải đều tiêu chuẩn theo chiều dài cầu là 150 kg/m, trong tính toán đã xét đến hệ số vượt tải là 1,4 cho thấy cầu có thể chịu tải trọng rải đều theo chiều dài cầu là 210 kg/m tương ứng với tổng tải trọng là 11,34 tấn.
“Với đoàn người phân bố đều, đi không đều bước để không xảy ra cộng hưởng thì có thể chịu được số người trên cầu nhiều hơn 135 người (trung bình 60 kg/ người, không tính hệ số vượt tải)” - Bộ GTVT cho hay.
Hệ cáp chủ dùng cáp đường kính D32 xuất xứ Hàn Quốc, có khả năng chịu tải 72,4 tấn, tổng khả năng chịu lực của cáp là 148,8 tấn, gấp 4,43 lần lực kéo tính toán yêu cầu thể hiện trong hồ sơ thiết kế. Hệ neo được thiết kế có khả năng chịu lực tối thiểu 60 tấn /1 bên, tổng khả năng chịu lực là 120 tấn, gấp 3,67 lần lực kéo tính toán yêu cầu.
Bộ phận ắc neo tăng đơ theo thiết kế bằng vật liệu thép đúc, diện tích mặt cắt ngang chỗ nhỏ nhất là 50cm2. Trong hồ sơ thiết kế không chỉ rõ mác thép, tạm tính với cường độ vật liệu của thép kết cấu cầu thông thường thì có khả năng chịu lực khoảng 100 tấn /1 bên, tổng khả năng chịu lực là 200 tấn, lớn hơn khả năng chịu lực kéo tính toán yêu cầu thiết kế 6,1 lần.
Theo Tổ điều tra độc lập của Bộ GTVT, khi xem xét hình ảnh ghi lại thu thập được tại thời điểm xảy ra sự cố có khoảng 50 người đi trên một nửa chiều dài cầu phía bản Chu Va 6. Tính ra tải trọng rải đều dọc cầu là (50 người x 60 kg/người)/27m = 111 kg/m nhỏ hơn 150 kg/m. Như vậy, sự cố do nguyên nhân quá tải có thể loại trừ.
Ngoài ra, các hình ảnh ghi lại thu thập được cho thấy người đi trên cầu không đều bước, không thấy xuất hiện biên độ dao động mặt cầu lớn, chứng tỏ không xảy ra hiện tượng cộng hưởng ở thời điểm xảy ra sự cố.
Điều tra không phát hiện thấy các bất thường liên quan đến các yếu tố môi trường như gió, nhiệt độ.
Về thi công, cơ bản thực hiện theo thiết kế về hình dáng, kích thước chính của công trình. Để làm rõ nguyên nhân sự cố công trình, Tổ công tác tập trung nghiên cứu, đánh giá hiện trạng hư hỏng của ắc neo tăng đơ.
Tại thời điểm kiểm tra không phát hiện hư hỏng, nứt vỡ ở trụ tháp cầu. Kích thước thực tế đo được ở chân tháp là 66 x 36 cm, tại mặt cắt cách chân trụ tháp 1,2m là 59x 36 cm. Các kích thước này đều lớn hơn kích thước thiết kế: tại chân trụ tháp là 50 x 30 cm, tại mặt cắt cách chân trụ tháp 1,2m là 45 x 30 cm, tại đỉnh trụ tháp là 30 x 30 cm. Tuy nhiên, trong quá trình tháo dỡ cầu đã phát hiện bên trong thân trụ tháp cầu có ốp gạch lỗ. Theo báo cáo của Sở GTVT tỉnh Lai Châu, trụ tháp cầu được đổ bằng bê tông cốt thép M200 theo đúng kích thước thiết kế. Tuy nhiên, sau khi tháo dỡ ván khuôn, do thấy bề mặt bê tông xấu, không được phẳng, để tạo thẩm mỹ cho trụ tháp cầu, tư vấn giám sát đã yêu cầu nhà thầu ốp thêm hàng gạch và trát vữa tạo phẳng.
Về chất lượng bê tông trụ tháp cầu, Sở GTVT Lai Châu sẽ tiếp tục phối hợp với Ban QLDA huyện Tam Đường và các đơn vị liên quan kiểm tra, đánh giá cụ thể và báo cáo Bộ GTVT.
