“Đất vàng” - Vì đâu vẫn mãi một điệp khúc… “bỏ hoang”?

Trong một văn bản hồi đáp ý kiến cử tri, UBND TP. Hà Nội cho biết, tại Thủ đô có tới hơn 300 dự án “treo” rải rác khắp các địa bàn quận, huyện, khiến bộ mặt thành phố trở nên nhếch nhác, người dân sống trong vùng quy hoạch dự án, gặp khó khăn, đặc biệt là vấn đề lãng phí tài nguyên đất…

Thực tế hiện nay, không ít dự án được quy hoạch có tuổi đời từ 10 đến 20 năm vẫn nằm “đắp chiếu”, khiến quỹ đất hoang hóa ngày một gia tăng; đáng nói, ngoài việc đất bị bỏ hoang, thì tại một số dự án cũng đang xuất hiện tình trạng chậm tiến độ, sử dụng sai mục đích, dẫn đến nhiều tranh chấp, chiếm dụng, gia tăng vấn đề mất trật tự, văn minh đô thị.

Trong đó, hàng loạt những dự án được dư luận chỉ mặt điểm tên như: dự án Thành phố công nghệ Xanh Hà Nội thuộc phường Đại Mỗ (Nam Từ Liêm), do Công ty TNHH Thành phố công nghệ Xanh Hà Nội (Công ty đại diện pháp luật với chủ sở hữu Blenheim Vietnam) chủ sở hữu của dự án.

Mặc dù được UBND TP. Hà Nội chấp thuận Quy hoạch chi tiết 1/500 từ 2013, với diện tích đất thực hiện dự án khoảng 57,5 ha, quy mô dân số khoảng 4.000 người, tuy nhiên, đã hơn 6 năm trôi qua, dự án vẫn “bất động” với lý do vướng mắc trong bồi thường giải phóng mặt bằng.

Hay, dự án Khu đô thị mới Thịnh Liệt của Tổng công ty Xây dựng Licogi với diện tích hơn 35 ha tại quận Hoàng Mai, cũng là một trong những điểm “nóng” gây bức xúc cho dư luận vì vấn đề chậm tiến độ.

Dự án này được UBND TP. Hà Nội phê duyệt theo Quyết định số 3649/QĐ-UBND ngày 17/9/2007, cho phép thực hiện thu hồi 351.618 m2 đất thuộc các phường Thịnh Liệt, Hoàng Văn Thụ, Tương Mai thuộc quận Hoàng Mai, để thực hiện dự án. Tuy nhiên, do vướng mắc về giải phóng mặt bằng cùng năng lực tài chính trong cả quá trình thực hiện dự án của chủ đầu tư, nên đã khiến cho dự án liên tục lỡ hẹn thời gian “về đích”.

Đặc biệt, một trong những điểm “nóng” về hoang hóa, sử dụng sai mục đích “đất vàng” liên tục được dư luận nhắc tới trong thời gian vừa qua, chính là Khu đô thị Nam Trung Yên (quận Cầu Giấy) của Công ty Cổ phần đầu tư Thùy Dương (TD Group) với việc chậm triển khai nhiều năm, gây lãng phí tài nguyên đất, cùng với đó là việc sử dụng sai mục đích như làm sân bóng đá, gara ô tô,…

Mới đây, UBND TP. Hà Nội đã kiến nghị thu hồi và phục hồi điều tra sai phạm tại 3 khu đất gồm lô B9/CC1, B9/CC3 và C3/HH, tuy nhiên, lý giải về thực trạng này, chủ sở hữu lại cho rằng, nguyên nhân của sự chậm trễ này xuất phát từ chính quy trình quản lý, cấp phép từ UBND TP. Hà Nội.

Ngoài những hiện trạng đã nêu, thực tế hiện nay, rất nhiều khu “đất vàng” tại Thủ đô cũng đang rơi vào tình trạng tương tự. Vậy, nguyên nhân thực sự của hiện trạng trên từ đâu? Vì sao doanh nghiệp vẫn cố ôm “đất vàng” không chịu triển khai dự án?

Thông tin với báo chí, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư - TP. Hà Nội cho hay, có nhiều nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, dẫn đến các khu “đất vàng” bị bỏ hoang, có thể kể đến như chủ đầu tư không đủ năng lực về tài chính, điều chỉnh giấy phép, vướng trong khâu giải phóng mặt bằng,…

Cũng theo vị đại diện này, quy định tại Luật Đất đai, nếu dự án quá 1 năm không sử dụng đất hoặc chậm tiến độ quá 24 tháng theo tiến độ được duyệt thì sẽ bị thu hồi, nhưng trên thực tế, số dự án thu hồi được rất ít, việc chậm đưa đất vào sử dụng, không bảo đảm tiến độ dự án hay chậm nghĩa vụ tài chính với Nhà nước... đang gây ra nhiều hậu quả đối với kinh tế - xã hội.

Liên quan đến thực trạng đã nêu, TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm - Nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, cũng từng nhận định, mặc dù công tác quản lý được thực hiện chặt ở khâu giao đất, nhưng lại thiếu sự kiểm soát và xử lý về việc sử dụng đất, thiếu thể chế quản lý tiến độ các dự án nên dẫn đến thực trạng hiện nay.