70% người mua bất động sản để đầu tư

70% người mua bất động sản để đầu tư

Trong vụ án liên quan đến ông Nguyễn Hòa Bình (tức Shark Bình, Chủ tịch Tập đoàn NextTech), cơ quan điều tra đã tạm giữ, phong tỏa nhiều tiền mặt, tài khoản chứng khoán và tài sản của các đối tượng với tổng giá trị khoảng 900 tỷ đồng. Trong số này, 18 sổ đỏ cũng được tìm thấy.

Còn vụ án liên quan Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98), trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng cũng phát hiện 80 sổ đỏ, tiền mặt và sổ tiết kiệm trong két sắt.

Việc các bị can sở hữu nhiều sổ đỏ, ngoài vấn đề pháp lý liên quan đến nội dung vụ án, cũng đặt dấu hỏi với dư luận về hành vi đầu cơ và găm giữ bất động sản.

Từ nhiều năm nay, bất động sản vừa là tài sản đầu tư, tích lũy, vừa là kênh trú ẩn quan trọng. Sản phẩm đặc biệt này có giá trị gia tăng theo sự phát triển xã hội và tuân theo quy luật cung cầu với quan niệm người sinh ra chứ đất không nở ra. Giá nhà có xu hướng tăng ổn định và bền vững theo thời gian (nếu không có "bong bóng"). 

Một báo cáo mới đây của DKRA Consulting (thuộc DKRA Group) cho thấy, từ các dự án mà hệ sinh thái này phân phối, có đến 70% khách mua để đầu tư, chỉ 30% mua để ở. Độ tuổi của nhóm khách đầu tư tập trung ở 35-44 tuổi, trong khi người mua để ở thì trẻ hơn, tập trung ở khoảng 25-34 tuổi.

Đơn vị này khắc họa chân dung nhóm khách mua đầu tư có đặc điểm: đa số mua bất động sản thứ 2 trở lên, có nguồn tiền nhàn rỗi, có kiến thức về thị trường và tài chính. Khi mua, họ quan tâm đến khả năng sinh lời: vị trí giao thông, quy hoạch tương lai, giá, phương thức thanh toán và uy tín chủ đầu tư.

Báo cáo 9 tháng của Bộ Xây dựng thừa nhận đầu cơ đẩy giá nhà quá cao, người mua thực rất khó tiếp cận. Cụ thể, giá giao dịch bất động sản có xu hướng tăng dần theo năm nhưng chưa phản ánh đúng giá trị thực. Giá bất động sản cơ bản còn cao so với thu nhập bình quân của số đông người dân.

Thị trường còn hiện tượng găm hàng, nâng giá, đầu cơ, làm gia tăng mặt bằng giá bất động sản, gây mất cân đối cung - cầu và vượt quá khả năng chi trả của người dân có thu nhập trung bình, thấp tại khu vực đô thị, theo Bộ Xây dựng.

Có thể thấy, giấc mơ an cư tại các đô thị lớn như TPHCM đang ngày càng xa vời khi giá nhà tăng phi mã thời gian gần đây, một bộ phận người dân khó tiếp cận nhà ở. Làm sao để kiểm soát cơn bão giá nhà, hạn chế đầu cơ, đưa bất động sản về giá trị thực, đảm bảo quyền có chỗ ở cho người dân... là những vấn đề được đặt ra.

Sớm đưa thuế tài sản vào thực tiễn

TS Phạm Thế Anh - Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân - cho rằng Bộ Xây dựng nên bổ sung các biện pháp theo hướng làm giảm động cơ đầu cơ (kỳ vọng lợi nhuận từ chênh lệch giá). Khi lợi nhuận đầu cơ còn cao và chi phí nắm giữ thấp, các nhà đầu tư vẫn có động lực ôm đất, găm hàng, thổi giá dù tín dụng bị siết.

Theo chuyên gia, để điều tiết động cơ đầu cơ, không có gì tốt hơn các chính sách thuế, bao gồm thuế lũy tiến theo số lượng bất động sản sở hữu và thuế lũy thoái theo thời gian nắm giữ. Thực tiễn ở nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Singapore hay Trung Quốc đã chứng minh rằng, thuế cao đối với người sở hữu nhiều nhà hoặc mua bán trong thời gian ngắn là công cụ hữu hiệu, hướng dòng vốn đáp ứng được nhu cầu nhà ở thực hoặc phục vụ sản xuất và tiêu dùng.

Điển hình tại Singapore, đất mua đi, bán lại trong năm đầu tiên bị đánh thuế 100% trên giá trị chênh lệch mua, bán; sau 2 năm thì mức thuế suất là 50% và sau 3 năm là 25%.

Tại Đài Loan (Trung Quốc), giao dịch bất động sản thực hiện trong 2 năm đầu sau khi mua được áp dụng thuế suất 45%, thực hiện trong 2-5 năm thuế suất là 35%, trong 5-10 năm thuế suất 20% và thực hiện sau 10 năm thì mức thuế suất là 15%.

Ông Thế Anh cũng cho rằng thay vì băn khoăn siết đầu cơ có làm thị trường chững lại không thì nên đặt câu hỏi "nếu không làm, liệu có tránh được khủng hoảng khi bong bóng vỡ?". Hành động sớm để ngăn chặn rủi ro luôn tốt hơn là đi khắc phục hậu quả khi rủi ro đã xảy ra.

Để đạt được mục tiêu đề ra, chuyên gia đề xuất bổ sung nhóm giải pháp thuế, bao gồm thuế giao dịch ngắn hạn, thuế sở hữu căn nhà thứ 2 trở lên và thuế găm giữ bất động sản đối với các dự án được phê duyệt nhưng bỏ hoang. Chỉ khi kết hợp đồng bộ giữa minh bạch thông tin, cải thiện nguồn cung, tín dụng và thuế, Nhà nước mới có thể kiểm soát hiệu quả giá bất động sản, hạn chế đầu cơ và bảo đảm thị trường phát triển ổn định, lành mạnh.

Các giải pháp tổng thể hạn chế đầu cơ

Để minh bạch hóa thị trường, thời gian gần đây Chính phủ cùng các bộ, ngành đưa ra nhiều giải pháp kiềm chế giá nhà, trong đó có hạn chế đầu cơ.

Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo cần các chính sách thuế phù hợp để ngăn chặn các hành vi đầu cơ thổi giá, chào giá nhà ở quá cao so với mức trung bình của thị trường; chính sách tín dụng để điều tiết, ưu tiên, hướng dòng vốn vào các dự án nhà ở xã hội và các đối tượng có nhu cầu mua nhà ở xã hội. Đồng thời, kiểm soát dòng tiền đi vào các phân khúc nhà ở mang tính đầu cơ, trục lợi chính sách.

Thủ tướng cũng chỉ đạo xử lý kịp thời các vụ việc thao túng, đẩy giá và đầu cơ, nhằm ổn định thị trường bất động sản với thể chế đồng bộ hơn, cơ chế chính sách ưu đãi hơn, thủ tục hành chính thuận tiện hơn. Cùng với đó là tạo nguồn cung nhà ở lớn hơn, với phân khúc hợp lý hơn và giá cả thấp hơn, qua đó đảm bảo quyền có chỗ ở của người dân.

Chính sách thuế để ngăn chặn các hành vi đầu cơ từng được Bộ Tài chính đề xuất rồi rút lại vào giữa năm nay. Khi đó, Bộ Tài chính đề xuất thu thuế 20% theo từng lần chuyển nhượng bất động sản.

Bản thân Bộ Xây dựng cũng từng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách thuế đối với nhà ở, bất động sản không sử dụng; thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án. Bộ xác định, thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh đầu cơ, thổi giá bất động sản.

Bên cạnh đó là nhiều giải pháp kết hợp giữa biện pháp hành chính và công cụ thị trường như phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp, siết hạn mức cho vay mua nhà thứ 2 trở lên, thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản nhằm công khai và minh bạch hóa các giao dịch.