Vụ 12 hộ dân ngập trong ô nhiễm: "Pháp luật đủ chế tài để chính quyền xử lý dứt điểm"

Vụ việc 12 hộ dân tại số 146 Quán Thánh (Ba Đình - Hà Nội) kêu cứu khi đang phải sống chìm trong ô nhiễm, xú uế suốt nhiều năm nhưng chính quyền quận Ba Đình vẫn chưa giải quyết dứt điểm khiến dư luận bức xúc.

Nhìn nhận sự việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Vi Văn Diện - Giám đốc Công ty luật Thiên Minh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: "Tôi cho rằng việc chậm chễ trong việc kiểm soát môi trường đã vi phạm nghiêm trọng “nguyên tắc bảo vệ môi trường” theo quy định của pháp luật và không tuân thủ các chính sách của Nhà nước, thậm chí còn có dấu hiệu thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền về bảo vệ môi trường. Đặc biệt môi trường khu dân cư 146 Quán Thánh trong tình trạng ô nhiễm đã kéo dài đến hai năm thì có thể xem xét là tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Việc cần thiết và cấp bách ngay lúc này là chính quyền sở tại, UBND phường Quán Thánh, UBND quận Ba Đình cần ngay lập tức quyết liệt ứng phó, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường tại đây theo đúng quy định tại Điều 109, Điều 112, Điều 143 Luật bảo vệ môi trường".

Luật sư Diện khẳn định: Sự ô nhiễm nghiêm trọng như vậy sẽ dễ gây ra các bệnh tật cho người dân, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt của bà con cụm dân cư, đặc biệt là người già và trẻ em. Chính quyền sở tại phải công khai thông tin về trách nhiệm xử lý môi trường đến cộng đồng dân cư và dư luận xã hội.

"Ngoài ra, cơ quan quản lý Nhà Nước, đoàn công tác liên ngành cần thiết đồng loạt vào cuộc, xử lý nghiêm những đối tượng cản trở công tác bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật, áp dụng các biện pháp hành chính, kinh tế hoặc có thể xử lý hình sự nếu có dấu hiệu của tội chống người thi hành công vụ… Bởi vỉa hè, công trình thoát nước, chất thải là hạ tầng kỹ thuật thuộc quyền quản lý và kiểm soát của Nhà Nước và nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm, “bức tử” hoặc hủy hoại những công trình phục vụ dân sinh, công cộng.

Để xác định rõ nguyên nhân trong việc gây ùn ứ xú uế, nước thải ô nhiễm môi trường trong trường hợp này sẽ không khó khăn gì đối với các cơ quan chuyên ngành nhưng vấn đề là trách nhiệm xử lý, chúng ta có đủ các cơ sở, căn cứ pháp lý để giải quyết vấn đề này thì chẳng có lý do gì khiến người dân phải chịu ô nhiễm suốt hai năm qua tại cụm dân cư 146 Quán Thánh. Nếu đã xác định được đối tượng gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thì lý do gì không xử lý trách nhiệm, thậm chí yêu cầu bồi thường thiệt hại, xử lý nghiêm minh để răn đe. Như thông tin đã đưa, cơ quan liên ngành đã vào cuộc và xác định được nguyên nhân ù ứ chất thải do bị tắc, bịt đường thoát tại vỉa hè nhà số 5 Đặng Dung thì các cơ quan chức năng cần đào, khơi thông lại đường thoát nước thải để trả lại đường thoát nước cho cụm dân cư, không thể vì một cá nhân mà có thể bỏ qua quyền và lợi ích hợp pháp của cả cụm dâm cư và cần phải xem xét trách nhiệm của các bên liên quan. Tôi khẳng định việc thông thoáng đường nước thải trong trường hợp này là hợp pháp, phù hợp với nguyên tắc bảo vệ, khắc phục và phục hồi môi trường chung theo quy định của pháp luật bảo vệ môi trường", luật sư Diện khẳng định.

Như thông tin báo Dân trí đã đưa, đại diện các hộ dân đang sinh sống tại cụm dân cư số nhà 146 Quán Thánh, quận Ba Đình, TP. Hà Nội gửi đơn kêu cứu phản ánh: Từ tháng 7/2013 đến nay, 12 hộ dân số nhà 146 phải sống trong cảnh ô nhiễm nghiêm trọng do đường thoát nước thải sinh hoạt có nhiều chục năm của khu dân cư chảy ra hệ thống thoát nước ở phố Đặng Dung bị chặn lại. Do không có đường thoát, khi trời mưa cả khu dân cư chìm sâu trong nước thải, nước bể phốt. Trong gần 2 năm chịu cảnh ô nhiễm, xú uế, cụm dân cư đã gửi hàng chục lá đơn kêu cứu đến UBND phường Quán Thánh, quận Ba Đình và TP. Hà Nội, nhưng đến nay tình người dân vẫn chưa được “giải cứu” khỏi tình trạng ô nhiễm, ứ đọng nước thải.

Sau khi đại diện cụm dân cư số nhà 146 gửi đơn kêu cứu, Thanh tra Chính phủ, UBND TP. Hà Nội và nhiều cơ quan chức năng đã ban hành văn bản gửi Chủ tịch UBND quận Ba Đình đề nghị xem xét, giải quyết quyền lợi hợp pháp của 12 hộ dân, với hơn 60 nhân khẩu đang ngày ngày chịu cảnh ô nhiễm, xú uế, đi kèm là những rủi ro sức khỏe có lường. Kể từ khi các cơ quan chức năng có ý kiến chỉ đạo, lãnh đạo UBND quận Ba Đình đã 2 lần chủ trì họp liên ngành cấp quận và cấp sở, ngành thành phố, nhưng vẫn chưa chốt được phương án “giải cứu” người dân khỏi cảnh ô nhiễm, bức bối, trong khi một mùa hè nắng nóng đã ập đến.

Ngày 3/4, ông Đỗ Viết Bình, Chủ tịch UBND quận Ba Đình tiếp tục chủ trì buổi làm việc có sự tham dự của Sở TN&MT, Công ty Thoát nước, Thanh Tra Thành phố…để phân tích tình hình thực tế, các căn cứ pháp lý để truy tìm nguyên dân dẫn đến tình trạng ô nhiễm, ứ đọng nước thải kéo dài từ tháng này, sang tháng khác tại số nhà 146 Quán Thánh.

Tình trạng ô nhiễm tại số nhà 146 Quán Thánh luôn trong tình trạng nguy cấp, nhưng kết thúc cuộc họp liên ngành chưa có biện pháp “giải cứu” nào được UBND quận Ba Đình đưa ra đối với 12 hộ dân. Trước mắt, quận Ba Đình đề nghị giao cho Công ty Thoát nước Hà Nội sử dụng các phương tiện, nghiệp vụ tiến hành kiểm tra hệ thống cống ngầm khu vực Quán Thánh - Đặng Dung, từ đó xác định rõ nguyên nhân và lên phương án “giải cứu” cụ thể. Trong lúc chờ xác định nguyên nhân ngập úng, biện pháp dùng máy bơm nước thải, nước bể phốt ứ đọng từ sân số nhà 146 Quán Thánh vẫn được sử dụng.

Theo đơn của cụm dân cư số nhà 146 Quán Thánh cho biết, nhà 146 Quán Thánh có nguồn gốc là một biệt thự rộng hơn 300m2xây dựng từ thời Pháp thuộc. Nhà chỉ có một đường cống thoát nước chạy từ sân chung dưới nền nhà của 3 gia đình, rồi đổ thẳng vào cống thoát nước lớn ở phố Đặng Dung.Qua nhiều chục năm sử dụng, hệ thống thoát nước vẫn hoạt động ổn định, không bao giờ xảy ra tình trạng ứ đọng.Tuy nhiên, từ tháng 7/2013, cả khu dân cư bất ngờ chìm trong nước thải chỉ sau một trận mưa nhỏ. Theo tường trình của người dân, khi kiểm tra sơ bộ, các hộ dân phát hiện cống thoát nước từ số nhà 146 Quán Thánh ra phố Đặng Dung, đoạn qua nhà ông Nguyễn Xuân Minh (số 5 Đặng Dung) có dấu hiệu bị chặn lại.

Phát hiện dấu hiệu bất thường, các hộ dân đã có đơn gửi UBND phường Quán Thánh và quận Ba Đình đề nghị kiểm tra, xử lý tình trạng ô nhiễm, nhưng sau gần 2 năm chờ đợi người dân tại số nhà 146 Quán Thánh vẫn ngày ngày phải vật lộn trong cảnh ô nhiễm, xú uế, đi kèm là những rủi ro khó lường về sức khỏe. Làm việc với PV Dân trí, ông Bùi Thanh Xuân, Phó Chủ tịch UBND phường Quán Thánh nhiều lần xác nhận: Trước tháng 7/2013, số nhà 146 Quán Thánh không xảy ra tình trạng ứ đọng nước thải. Sau khi người dân có đơn kiến nghị nước thải ứ đọng, phường Quán Thánh đã phối hợp với các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, lên phương án khắc phục nhưng đến nay chưa thể giải quyết triệt để do những vướng mắc về pháp lý.

Thực tế, sau khi xảy ra sự việc, UBND quận Ba Đình đã nhiều lần chỉ đạo xử lý, nhưng tình hình không chuyển biến.Thực hiện chỉ đạo tại Công văn số 1321/UBND-VP, ngày 7/10/2013, về việc giải quyết nước thải sinh hoạt úng ngập tại số nhà 146 Quán Thánh. Ngày 8/10/2013, UBND phường Quán Thánh đã phối hợp với Phòng Quản lý đô thị, Xí nghiệp Thoát nước số 1 và các đơn vị chức năng tiến hành khảo sát, kiểm tra hệ thống thoát nước tại hiện trường.

Kiểm tra tại thực địa, đoàn liên ngành xác định, “...hiện trạng thoát nước trong biển số nhà 146 Quán Thánh dốc vào phía cuối ngõ và chảy qua cống nhựa D200 đến nhà ông Minh (số 5 Đặng Dung) thì bị ùn tắc không tiêu thoát. Qua kiểm tra hệ thống thoát nước trên phố Đặng Dung nhận thấy: Có đường cống tròn D800 chạy dọc phố Đặng Dung cạnh mép bó vỉa, hiện trạng thoát nước ở đây tốt; từ vị trí ngã tư Quán Thánh - Đặng Dung, một khoảng cách 46,4m hiện có một cống tròn D300 ngang vỉa hè Đặng Dung đấu nối trực tiếp vào cống D800, hiện nay có nước chảy rất ít (vị trí đấu nối ở trước số nhà 5 Đặng Dung cách mép nhà 0,4m). Kiểm tra chiều dài cống D300 bằng thước từ vị trí đấu nối với cống D800 đo được một khoảng cách 8m thì không đo được nữa...”.

Dựa trên kết quả kiểm tra ngày 8/10/2013, của cơ quan liên ngành có thể thấy, hệ thống thoát nước thải từ số nhà 146 Quán Thánh ra hệ thống cống lớn đang có dấu hiệu bị tắc nghẽn không thể tiêu thoát nước. Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, UBND quận Ba Đình đã nhiều lần chỉ đạo phường Quán Thánh và các đơn vị chức năng kiểm tra thực tế, cấp phép cho phường Quán Thánh đào vỉa hè số 5 Đặng Dung kiểm tra hạ tầng kỹ thuật, nhằm tìm ra nguyên nhân dẫn đến ứ đọng nước thải nhưng mọi việc vẫn bế tắc.

Từ tháng 10/2013, cho đến nay, UBND quận Ba Đình đã nhiều lần ban hành văn bản đốc thúc, nhưng không có biện pháp “giải cứu” kịp thời khiến tình trạng ô nhiễm, xú uế tiếp tục kéo dài chưa hồi kết tại số nhà 146 Quán Thánh. Đồng nghĩa, 12 hộ dân, với hơn 60 nhân khẩu vẫn tiếp tục cảnh sống vật lộn trong “xóm nước đen” giữa thủ đô.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế - Ngọc Cương