Trách nhiệm pháp lý của Shark Bình

Công an TP Hà Nội đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Hòa Bình (tức Shark Bình, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tập đoàn NextTech) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Theo công an, tháng 5/2021, Shark Bình cùng một số đối tượng góp tiền phát triển dự án đồng tiền số Antex (được lưu giữ trên ví binance), dự kiến bán tổng số 100 tỷ đồng tiền số Antex (gọi tắt là 100 tỷ token) ra thị trường. Từ tháng 8 đến tháng 11/2021, các đối tượng bán 33,2 tỷ token cho khoảng 30.000 nhà đầu tư trên các sàn giao dịch, thu về số tiền trên sàn là 4,5 triệu USDT (khoảng 117 tỷ đồng). 

Ngoài ra, công an xác định trong tháng 11 và 12/2021, Shark Bình còn ra mắt Quỹ đầu tư "Next100 Blockchain" và cam kết đầu tư vào các dự án công nghệ, trong đó có AntEx, với tổng số vốn 50 triệu USD trong 10 năm để huy động vốn của các nhà đầu tư. Số tiền đầu tư trên danh nghĩa được sử dụng cho AntEx, song trên thực tế đã bị ông Bình cùng các cổ đông NextTech chuyển, rút sang nhiều sàn giao dịch ảo và VND khác nhau, gây thiệt hại cho khoảng 30.000 nhà đầu tư

Với diễn biến hành vi như trên, bị can Bình có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý ra sao là điều mà nhiều độc giả quan tâm. 

Luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhìn nhận đây là vụ án có tính chất hết sức nghiêm trọng với số tiền đặc biệt lớn, gây ảnh hưởng tới tài sản cũng như xâm phạm các quyền, lợi ích hợp pháp khác của hàng chục nghìn người.

Trong đó, nhóm đối tượng được xác định đã sử dụng danh tiếng của ông Bình để gây dựng niềm tin của các nhà đầu tư về dự án, từ đó huy động vốn rồi sử dụng trái phép, sai mục đích, gây thiệt hại cho các nhà đầu tư. Với những thông tin hiện có, việc cơ quan điều tra bước đầu khởi tố bị can về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là có cơ sở. 

Do đây là tội danh mang tính định lượng, vấn đề mấu chốt trong quá trình giải quyết tiếp theo là việc xác định giá trị tài sản chiếm đoạt. Trong đó, nếu giá trị tài sản chiếm đoạt ở mức từ 500 triệu đồng trở lên, người phạm tội có thể bị áp dụng chế tài ở mức cao nhất của tội danh này theo khoản 4, Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 là phạt tù 12-20 năm hoặc tù chung thân. 

"Hiện nay, công an xác định từ tháng 8 đến tháng 11/2021, các đối tượng đã bán 33,2 tỷ token, thu về 4,5 triệu USDT trên các sàn giao dịch (khoảng 117 tỷ đồng). Tuy nhiên, đây có thể chưa phải con số cuối cùng bởi cơ quan điều tra sẽ tiếp tục mở rộng điều tra để xác định chính xác số lượng bị hại và tổng mức độ thiệt hại trong vụ án", luật sư bình luận. 

Về trách nhiệm pháp lý của từng cá nhân, hiện nhóm đối tượng thực hiện hành vi được xác định có 10 người. Cơ quan điều tra sẽ khoanh vùng, sàng lọc, phân loại hành vi để xác định tổng mức độ thiệt hại trong vụ án là do hành vi độc lập của cá nhân hay do một chuỗi các hành vi có tính chất thông đồng, giúp sức của các bị can. 

Nếu công an xác định đây là một chuỗi các hành vi có tính móc nối, liên kết, trách nhiệm theo khoản 4, Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 có thể được áp dụng với tất cả nghi phạm. Trong đó, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ bóc tách, phân loại vai trò, xác định chủ mưu và các đồng phạm giúp sức để áp dụng các chế tài xử lý khác nhau. 

Về các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét các tình tiết tăng nặng, đồng thời đánh giá các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 như người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, chủ động khắc phục hậu quả thiệt hại hay tích cực hợp tác với cơ quan điều tra...

Trong trường hợp người phạm tội có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên theo khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, cơ quan tiến hành tố tụng có thể xem xét áp dụng quy định tại Điều 54 Bộ luật này để quyết định khung hình phạt thấp hơn khung hình phạt có thể bị truy tố đối với người phạm tội. 

Bình luận thêm về vụ việc, luật sư nhìn nhận trong các vụ án xảy ra thiệt hại về kinh tế, việc người phạm tội khắc phục hậu quả thiệt hại sẽ là một trong các tình tiết quan trọng để cơ quan tiến hành tố tụng xem xét, đưa ra các chế tài xử lý theo quy định của pháp luật. 

Về việc xác định bị hại khắc phục hậu quả thiệt hại trong Vụ án, luật sư cho rằng bị hại trong vụ án là các nhà đầu tư đã đầu tư vào dự án của Shark Bình. Do quyền lợi của họ đang được giải quyết bằng vụ án hình sự, họ cần tới trình báo cơ quan công an, đồng thời cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ để chứng minh thiệt hại bởi hành vi có dấu hiệu trái pháp luật mà nhóm ông Bình gây ra. 

Nếu chứng minh được các yếu tố trên thông qua các chứng cứ, tài liệu hợp pháp, nhà đầu tư có thể được ghi nhận là bị hại trong Vụ án. Khi đó, số tiền mà họ đã đầu tư sẽ được hoàn trả sau khi có bản án có hiệu lực của Tòa án có thẩm quyền. 

Trường hợp không tới trình báo cơ quan công an, các nhà đầu tư không thể được ghi nhận là bị hại để có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại trong Vụ án.