Hoang lạnh khu tái định cư cho người Đan Lai nơi đại ngàn!

Dự án hơn 35 tỷ nằm phơi sương.

Cộng đồng người Đan Lai sinh sống ở huyện Con Cuông, Nghệ An với khoảng 3.000 nhân khẩu. Trước đây người Đan Lai sinh sống ở vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, trong đó tập trung nhiều nhất ở thượng nguồn sông Giăng - Khe Khặng.

Trải qua một thời gian dài sống cách biệt với thế giới bên ngoài, phương thức sinh sống chủ yếu của người Đan Lai là săn bắt, hái lượm, dựa vào tự nhiên. Chính vì vậy họ đối diện với nguy cơ tụt hậu về kinh tế, xã hội, suy thoái giống nòi do quan hệ cận huyết.

Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cộng đồng Đan Lai hòa nhập và phát triển bền vững.

Ngày 16/12/2006, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 280/2006/QĐ-TTg phê duyệt: Đề án “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai hiện đang sinh sống tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, huyện Con Cuông. Mục tiêu của đề án là nâng cao điều kiện sống, phát triển kinh tế - xã hội nhằm bảo tồn và phát triển bền vững tộc người này, đồng thời đảm bảo khu vực an ninh biên giới, bảo vệ hệ sinh thái Vườn quốc gia Pù Mát.

Nằm trong đề án này có, khu TĐC Kẻ Tắt, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông được phê duyệt đầu tư xây dựng năm 2010 bao gồm 35 ngôi nhà và các công trình phụ trợ kèm theo như trường học, nhà ở giáo viên, nhà văn hóa cộng đồng, trạm y tế… trên tổng diện tích 100 ha với tổng số vốn 36,8 tỷ. Dự kiến sau khi hoàn thành xây dựng sẽ có 35 hộ dân người Đan Lai tại bản Cò Phạt, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông sẽ được di dời ra khu tái định cư để sinh sống.

Công trình đang xuống cấp, dân chưa biết khi nào tái định cư?

Theo ghi nhận của PV Dân trí, hiện nay phần lớn các hạng mục công trình ở khu tái định cư này đã được hoàn thành từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa có một hộ dân nào dám đến ở đây. Kéo theo đó, những công trình xây dựng, nằm phơi sương, dần rơi vào cảnh hoang tàn, xuống cấp. Trong khi thị sát tại khu tái định cư này, chúng tôi bắt gặp một người đàn ông đã trạc tuổi ngồi trên một căn nhà đã xuống cấp.

Khi được hỏi, người đàn ông này cho biết, mình được cắt cử đến để canh khu tái định cư này để đảm bảo hơn. Song khi PV hỏi lúc nào bà con sẽ ra đây ở, thì người đàn ông này lắc đầu ngao ngán: "Ta chỉ là người canh giữ ở đây thôi. Còn bà con có ra ở hay không ta cũng không biết".

Những ngôi nhà sàn được đầu tư trị giá khoảng 200 triệu đồng/căn sau khi hoàn thành. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết hơn 35 căn tại đây đã bắt đầu xuống cấp. Hệ thống nước, điện, trường học nhà y tế cũng đã bắt đầu hư hỏng... Tại đây cây cối, cỏ mọc um tùm tạo nên một khung cảnh hoang tàn, khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Về vấn đề này, ông Trần Anh Tuấn - GĐ Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng huyện Con Cuông, Nghệ An cho biết: "Tổng đầu tư của dự án khoảng hơn 36 tỷ đồng, đến thời điểm hiện tại đã giải ngân được hơn 30 tỷ đồng. Các công trình cơ bản đã được hoàn thành, tuy nhiên chưa được bàn giao. Các công trình đã được hoàn thành nhiều năm nay. Một số ngôi nhà có biểu hiện xuống cấp là đúng. Khi nào chúng tôi bàn giao, đưa vào sử dụng thì sẽ yêu cầu các nhà thầu sửa chữa hoàn thiện lại để cho người dân vào ở đúng như cam kết ban đầu".

Cũng theo ông Tuấn, lý do người dân chưa di dời ra khu tái định cư là vì nguồn vốn dùng để di dân, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống hiện nay vẫn chưa được bố trí. Dự kiến trong khoảng quý 3 năm 2018 sẽ thực hiện di dời người dân ra nơi ở mới để sinh sống.

Trong khi 35 ngôi nhà, công trình trường học, nhà ở giáo viên, trạm y tế, đường ống nước ... ở khu tái định cư này đang xuống cấp nghiêm trọng, còn nguồn vốn di dời dân vẫn chưa có thì liệu đến khi người dân được ra tái định cư thì những công trình tại đây sẽ còn lại là gì?. Câu hỏi này chúng tôi xin gửi về lãnh đạo tỉnh Nghệ An và mong muốn rằng cấp trên cần quan tâm hơn nữa đến bà con đồng bào Đan Lai để họ được tái định cư như mong muốn.

Dưới đây là một số hình ảnh hoang lạnh khu tái định cư Đan Lai được PV Dân trí ghi lại:

Nguyễn Duy