Hà Nội "phố cũng như sông": Cái giá của việc lấn chiếm, san lấp ao hồ

Chỉ trong vòng một tuần, người dân Hà Nội hứng chịu 2 trận mưa lớn gây ngập lụt diện rộng trên toàn thành phố, khiến đời sống và những hoạt động sinh hoạt thường ngày của người dân bị đảo lộn. Thậm chí tại nhiều nơi, nước chưa kịp rút hết thì trận mưa khác lại ập đến, ngập chồng ngập khiến cuộc sống vốn vất vả lại càng trở nên khốn khổ, lao đao. 

Thực trạng Hà Nội mùa này "phố cũng như sông" hay "cứ mưa là ngập" khiến nhiều người ngán ngẩm. Hàng loạt vấn đề và giải pháp được nêu ra, trong đó, việc thiếu hụt các hồ chứa và hệ thống thoát nước không đồng bộ là những nguyên nhân chính được độc giả đề cập. 

Phân tích thực trạng hiện nay của thủ đô, độc giả Đào Văn Diệu cho rằng vấn đề hiện tại nằm ở tiết diện các hố ga hoặc khe thoát nước trong hệ thống thoát nước tại Hà Nội. Độc giả này viết: "Lượng mưa rất lớn đã dồn nước lại, trong khi các tấm đan, hố ga thoát nước của Hà Nội chỉ có những khe rất bé, không đủ độ rộng miệng để thoát nước dù hệ thống thoát nước ngầm đã thi công những đường ống rất lớn để thoát nước. 

Ngoài ra, lực lượng thoát nước cần ứng trực thường xuyên, khi mưa lớn cần nhanh chóng phản ứng, phối hợp CSGT để mở nắp hố kịp thời, phân luồng và có biển chỉ dẫn cho các phương tiện. Khi mở được hết nắp hố ga kịp thời, khơi thông dòng chảy, nước sẽ thoát rất nhanh thay vì ứ đọng quá lâu trên bề mặt". 

Còn với anh Tuấn Anh, vấn đề được người này đưa ra để giải thích cho câu chuyện Hà Nội "phố cũng như sông" chính là sự biến mất của các hồ điều hòa tại thủ đô. Bạn đọc này bình luận: "Khi đô thị hóa vùng ngoại thành tại các huyện cũ như Từ Liêm, Thanh Trì, Đan Phượng, Hoài Đức... chúng ta chỉ lấp đi đồng ruộng, sông ngòi, ao hồ mà không triển khai thêm các hồ chứa nước (hồ điều hòa) để phòng khi mưa lớn. 

Trước đây, các khu vực ngoại thành là cánh đồng rộng, nước mưa không cần tìm chỗ thoát mà tự chứa và ngấm xuống đất. Giờ đây, khi mọi thứ bị san lấp và bê tông hóa, nước không thoát được, ứ đọng trên bề mặt là lẽ tất yếu. Mỗi khu đô thị khi xây dựng lẽ ra phải bị buộc làm thêm hồ điều hòa có đủ dung tích để có thể chứa nước, đặc biệt trong những ngày mưa lụt như thế này". 

Có chung cảm nhận, bạn đọc Lê Hoàng viết: "Chúng ta bê tông hoá gần hết diện tích thành phố, không còn diện tích đất trống để nước mưa ngấm xuống lòng đất. Ao hồ cũng bị san lấp gần hết, không có chỗ chứa nước tạm thời còn hệ thống cống thoát nước thì bé và tắc nghẽn nên tiêu thoát chậm.

Các con sông có nhiệm vụ tiêu thoát nước cho toàn thành phố thì bị lấn chiếm hoặc bồi lấp nên lòng sông bị thu hẹp chỉ còn bằng 1/2 so với ngày xưa. Cuối cùng là gần chục hồ thuỷ điện đồng loạt xả nước rất lớn nên nước sông không thể hạ và nếu mực nước sông vẫn cao hơn phố xá sẽ dẫn đến các cống rãnh trong phố không thể tiêu thoát, thậm chí bị chảy ngược từ sông vào nên nhiều khu dân cư, đường phố vẫn ngập lụt dài ngày là vậy". 

"Đúng là đô thị hóa là tất yếu, nhưng cách chúng ta đô thị hóa mới là vấn đề. Thiếu không gian xanh, mặt nước và hệ thống thoát nước không theo kịp tốc độ phát triển là nguyên nhân chính", độc giả Lê Mạnh Cường bình luận. 

"Vấn đề hồ điều hòa và trạm bơm là cốt lõi. Cứ nhìn những khu vực có nhiều hồ như nội thành cũ hay Hoàng Mai thì thấy rõ hiệu quả. Cần có quy hoạch tổng thể và đầu tư mạnh tay hơn nữa", bạn đọc Nguyễn Văn An tiếp lời. 

"Cần tận dụng hệ thống hồ điều hòa trong toàn thành phố làm nơi trữ tạm nước khi mưa, đồng thời xây dựng thêm các hồ ngầm chuyên dụng có dung lượng chứa nước lớn để tạm thoát vào đó. Ngoài ra, nên nâng cấp hệ thống bơm ở nhiều vị trí xung quanh thành phố", anh Soi Nguyễn Xuân viết. 

Cũng theo luồng quan điểm trên, bạn đọc Hung Vu cho rằng cách tốt nhất để đối phó bão lụt là phải làm nhiều hồ tiêu thoát nước ở ngoại thành. "Chẳng thủ đô nào trên thế giới mưa 4-5 tiếng đã ngập cả thành phố. Trước đây, thành phố nhiều lần có mưa lớn nhưng không ngập đến mức như vậy. Rõ ràng hệ thống thoát nước đang có vấn đề, cần giao về từng phường nghiên cứu, đề xuất và tự giải quyết một phần dựa trên điều kiện thực tế tại địa phương. 

Lấy ví dụ như tại khu Ocean Park thuộc huyện Gia Lâm cũ, những ngày này dù mưa to nhưng không ngập hoặc ngập không đáng kể bởi hệ thống thoát nước, bảo trì của họ tốt, cộng với việc có nhiều sông ngòi, hồ chứa nên việc thoát nước đảm bảo, không ảnh hưởng tới cuộc sống người dân", độc giả này gợi ý.

Còn với anh Trần Thanh Thành, người này cho rằng hệ thống thoát nước không đồng bộ đang là nguyên nhân dẫn tới việc ngập lụt tập trung đặc biệt tại một số khu vực trên địa bàn thành phố.

"Quy hoạch mạng lưới thoát nước không đồng bộ; không thiết kế đúng lưu lượng nước thoát; các gói thầu thi công thì nhận chỗ nào làm chỗ đó, không kết nối hệ thống chính phù hợp lưu lượng; kết nối vùng thoát không hợp lý là những nguyên nhân chính. Tôi đề xuất lập đội quy hoạch tổng thể rà soát tất cả hệ thống thoát toàn thành phố, ưu tiên những điểm ngập trọng tâm rồi thiết kế chính xác với đội ngũ kinh nghiệm thực tế mới xử lý dứt điểm nạn ngập úng", bạn đọc bình luận.