Điều tra theo đơn thư bạn đọc:
Đề nghị Cục Cảnh sát Môi trường điều tra vụ ô nhiễm ở Hải Dương
(Dân trí) - Sau bài viết phản ánh Công ty khai thác, chế biến xuất nhập khẩu Khoáng sản Việt Nam gây ô nhiễm ở thị trấn Phú Thứ, tòa soạn đã nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc mong muốn Cục Cảnh sát Môi trường sớm điều tra làm rõ vụ việc này.
Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam được cấp Giấy chứng nhận ĐKKD lần đầu ngày 20/3/2013, nhưng đến ngày 9/7/2013, Tổng Cục môi trường - Bộ Tài nguyên & Môi trường mới ban hành văn bản số 1116/TCMT-QLCT&CTMT, phê duyệt kế hoạch vận hành thử nghiệm xử lý chất thải nguy hại (CTNH).
Văn bản số 1116 của Tổng Cục môi trường nêu rõ: “Chấp thuận việc Công ty TNHH Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam triển kahi vận hành thử nghiệm các phương tiện, thiết bị chuyên dụng xử lý CTNH cũng như các công trình bảo vệ môi trường tại Nhà máy xử lý chất thải ngành luyện kim (địa chỉ lô CN19 cụm công nghiệp Phú Thứ, thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) với các yêu cầu nêu tại phụ lục kèm theo.
Sau khi kết thúc vận hành thử nghiệm, yêu cầu Công ty TNHH Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam báo cáo kết quả vận hành thử nghiệm và ngừng xử lý CTNH cho đến khi có ý kiến khác của Tổng cục Môi trường hoặc được cấp Giấy phép hành nghề quản lý CTNH.
Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam mới được phê duyệt phương án chạy thử nghiệm, nhưng theo phản ánh của người dân thì từ giữa tháng 7/2013 Công ty đã tiến hành hoạt động tái chế chất thải ngành luyện kim khiến không khí hôi thối bốc lên nồng nặc, gây chết cá, lúa, hoa màu của nông dân nằm xung quanh nhà máy. Vì quá bức xúc, ngày 14/8/2013, rất đông người dân đã tập trung phản đối, buộc Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Kinh Môn và các cơ quan chức năng phải tạm đình chỉ hoạt động.
Trở lại diễn biến vụ việc, theo ý kiến phản ánh của người dân, việc hàng nghìn tấn chất thải có chứa đồng, chì, sắt, kẽm, nhôm... tại nhà máy của Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam không được che đậy cẩn thận đã khiến chất thải bị rò rỉ, gây chết cá, lúa, hoa màu xung quanh. Mỗi khi nhà máy tiến hành hoạt động tái chế, người dân trong khu vực luôn phải chịu đựng mùi hôi thối nồng nặc, đe dọa sức khỏe của hàng ngàn con người mỗi ngày, trong đó có nhiều người già và trẻ em.
Sau nhiều lần Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam không thực hiện đúng cam kết tạm dừng hoạt động đưa ra tại các buổi làm việc với người dân, ngày 14/8/2013, đông đảo người dân thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn đã tập trung tại nhà máy gây sức ép, buộc UBND huyện Kinh Môn, UBND thị trấn Phú Thứ mời lãnh đạo Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam đến làm việc.
Ngày 24/8/2013, PV Dân trí đã có mặt tại thị trấn Phú Thứ để làm rõ nội dung đơn phản ánh của công dân. Nhà máy tái chế chất thải kim loại của Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam nằm tọa lạc trên diện tích rộng hơn 1ha ở gần khu dân cư và trường học. Chất thải làm nguyện liệu xử lý được liệt vào danh sách chất thải nguy hiểm, nhưng việc che đậy chỉ được thực hiện lấy lệ, nước thải đổ vào hệ thống kênh mương cấp nước tưới phục vụ việc trồng trọt của nông dân.
Ông Trương Ngọc Huy ở khu dân cư số 5 thị trấn Phú Thứ cho biết: “Khi nhà máy này hoạt động là người dân không chịu được mà trường cấp 1, cấp 2, cấp 3 nằm ngay đây thì các cháu học sinh và người dân nơi đây ngửi nhiều nhất, ảnh hưởng trực tiếp nhất. Sau đó là thiệt hại đến kinh tế của dân, vào vụ trước khi tập kết các vật liệu này về đã bị chết lúa và phải đền 4 triệu rồi”.
Về vụ việc này, trao đổi với PV Dân trí qua điện thoại, ông Tô Văn Hanh - Phó Chủ tịch thị trấn Phú Thứ xác nhận việc Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam bị đình chỉ hoạt động do chưa làm đầy đủ thủ tục, hồ sơ. Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam đang ở giai đoạn chạy thử nghiệm đã tập kết chất thải giữa khu dân cư khiến người dân bức xúc. Theo lời ông Hanh, hoạt động của nhà máy tái chế chất thải kim loại sẽ bị đình chỉ cho đến khi có đầy đủ điều kiện mới xem xét lại.
Theo nội dung Thông tư 12/2011/TT-BTNMT ngày 14/4/2011của Bộ Tài nguyên & Môi trường Quy định Quản lý chất thải nguy hại: Vỏ bao bì chuyên dụng có khả năng chống ăn mòn, không bị gỉ, không phản ứng hoá học với chất thải bên trong, có khả năng chống thấm hoặc thẩm thấu; bao bì mềm có ít nhất 2 lớp vỏ; chịu được va chạm, không bị hư hỏng, rách vỡ vỏ bởi trọng lượng chất thải trong quá trình sử dụng thông thường.
Các thiết bị lưu chứa phải có khả năng chống được sự ăn mòn, không bị gỉ, không phản ứng hoá học với chất thải nguy hại chứa bên trong, có khả năng chống thấm hoặc thẩm thấu, có gia cố hoặc thiết kế đặc biệt tại điểm tiếp nối và vị trí xếp, dỡ hoặc nạp, xả chất thải để tránh rò rỉ.
Khu vực lưu giữ tạm thời hoặc trung chuyển phải có cao độ nền đảm bảo không bị ngập lụt; mặt sàn trong khu vực lưu giữ chất thải nguy hiểm được thiết kế để tránh nước mưa chảy tràn từ bên ngoài vào; có sàn bảo đảm kín khít, không rạn nứt, bằng vật liệu chống thấm, chịu ăn mòn; không chảy tràn chất lỏng ra bên ngoài khi vệ sinh, chữa cháy hoặc có sự cố rò rỉ, đổ tràn.
Tuy nhiên, ghi nhận thực tế khu vực tập kết chất thải của Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam tại cảng Phú Thái ngày 24/8/2013 cho thấy có hàng trăm túi đựng chất thải đã bị bục, vỡ, chất thải đổ tràn xuống sân cảng nằm bên cạnh sông Kinh Thầy, nhiều túi chất thải bị nước mưa hòa tan tạo thành vũng.
Việc Công ty Khai thác, Chế biến, XNKKS Việt Nam tập kết hàng vạn tấn chất thải ở cảng Phú Thái và tiến hành sản xuất tái chế chất ngay giữa khu dân cư đã có từ nhiều tháng qua. Tuy nhiên, không hiểu vì sao UBND tỉnh Hải Dương, các Sở, Ngành chức năng lại không có biện pháp kiểm tra nhằm hạn chế tối đa những rủi ro đe dọa môi trường, lẫn sức khỏe của hàng ngàn người dân.
Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc trên đến bạn đọc trong thời gian tới.
Vũ Văn Tiến - Ngọc Cương - Vũ Thúy