Có thể đề nghị giám đốc thẩm bản án phạt tù chồng vì quan hệ với vợ?

Sau bản án tuyên phạt bị cáo Trần Huỳnh Kiệt (25 tuổi, ở phường Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) 3 năm tù về tội Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, vợ bị cáo đã có đơn đề nghị Hội Phụ nữ và Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa hỗ trợ pháp lý, kiến nghị xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm, xin cho chồng được miễn chấp hành án tù hoặc hưởng án treo.

Nhiều độc giả gửi ý kiến băn khoăn, theo quy định của pháp luật, việc xem xét bản án theo thủ tục giám đốc thẩm sẽ được diễn ra trong trường hợp nào? 

Giải đáp băn khoăn của độc giả Dân trí, luật sư Hoàng Trọng Giáp (Giám đốc Công ty Luật Hoàng Sa, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo quy định, giám đốc thẩm là xét lại bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị vì phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án.

Theo Điều 371, 373 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc kháng nghị và xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm sẽ được tiến hành nếu có một trong các căn cứ sau: (i) Kết luận trong bản án, quyết định của Tòa án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án; (ii) Có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án và (iii) Có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.

Về thẩm quyền, đối với bản án của TAND cấp khu vực, Chánh án TAND cấp tỉnh và Viện trưởng VKSND cấp tỉnh là những người có quyền kháng nghị. Đối với bản án của TAND cấp tỉnh và Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao, thẩm quyền kháng nghị thuộc về Chánh án TAND Tối cao và Viện trưởng VKSND Tối cao. 

Theo quy định của pháp luật, việc xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm sẽ được tiến hành nếu có kháng nghị của Chánh án, Viện trưởng VKSND có thẩm quyền và có một trong các căn cứ theo quy định tại Điều 371 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Thời hạn kháng nghị là 1 năm từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. 

Về thẩm quyền của Hội đồng giám đốc thẩm, theo Điều 388 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sau khi xem xét kháng nghị, Hội đồng giám đốc thẩm có thể ra một trong các phán quyết như không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án; hủy bản án đã có hiệu lực để điều tra, xét xử lại; hủy bản án đã có hiệu lực và đình chỉ vụ án hay sửa bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật... 

Đối với vụ án nêu trên, để có căn cứ yêu cầu Tòa án xem xét lại các bản án sơ thẩm và phúc thẩm, bị cáo Kiệt cần có đơn đề nghị xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm gửi Chánh án và Viện trưởng VKSND có thẩm quyền, trong đó nêu rõ những căn cứ cho thấy cần phải xem xét lại bản án theo thủ tục giám đốc thẩm theo quy định. 

Quá trình xem xét đơn đề nghị và các bản án sơ thẩm, phúc thẩm, Chánh án, Viện trưởng VKSND có thẩm quyền sẽ ra quyết định kháng nghị bản án khi xét thấy cần thiết. Trên cơ sở kháng nghị, Hội đồng giám đốc thẩm sẽ xem xét lại bản án, từ đó ra quyết định về việc giữ nguyên, hủy hoặc sửa bản án đã có hiệu lực pháp luật.