Bài 5: VKSND tỉnh Hưng Yên quy kết sai tội bị can trong vụ án liên tục bị kêu oan

Như thông tin báo Dân trí đăng tải, vụ án Đỗ Văn Chung bị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên truy tố ra tòa xét xử về “Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 4 điều 139 BLHS có mức hình phạt tù từ 12 năm đến tù chung thân được TAND tỉnh Hưng Yên đưa ra xét xử sơ thẩm công khai hồi 7 giờ 30 phút ngày 08/12/2015.

Sau một ngày làm việc, phần tranh luận giữa các bên đối tụng là các luật sư bào chữa cho bị cáo và đại diện Viện kiểm sát cùng luật sư bảo vệ người bị hại kéo dài đến chiều tối. Đại diện VKS giữ nguyên quan điểm truy tố và đề nghị HĐXX tuyế phạt bị cáo Chung 12 đến 13 năm tù giam. Quan điểm của các luật sư cho rằng, quá trình khởi tố bắt tạm giam Đỗ văn Chung có nhiều vi phạm tố tụng hình sự. Lẽ ra cần ngăn chặn nạn tín dụng đen cho vay nặng lãi như vụ án này thì Cơ quan điều tra đã khởi tố bắt tạm giam bị cáo dựa vào lá đơn tố cáo đánh máy sẵn không có chữ ký của người cho vay để khởi tố và bắt tạm giam bị cáo là vi phạm nghiêm trong tố tụng ngay từ khi bắt đầu vụ án.

Các luật sư cũng cho rằng việc truy tố bị cáo ra tòa về tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là không có căn cứ. Hành vi của bị cáo không cấu thành tội phạm hình sự, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Hưng Yên đã hình sự hóa các quan hệ pháp luật dân sự và quá trình điều tra thu thập chứng cứ buộc tội đã có quá nhiều vi phạm tố tụng. Cụ thể, sau phần bào chữa của ba luật sư Trần Hồng Phúc, Phạm Thùy Linh và Vũ Công Dũng, luật sư Nguyễn Văn Chiến - Chủ nhiệm đoàn luật sư TP Hà Nội đã phân tích các tình tiết của vụ án đối chiếu với các yếu tố cấu thành tội phạm đã chỉ rõ: Quan hệ vay tiền giữa các bên chỉ là giao dịch dân sự, không có căn cứ chứng minh khi vay tiền bị cáo phải dùng thủ đoạn gian dối để người bị hại cho vay, bị cáo thừa nhận vay tiền, mỗi lần vay đều ghi giấy vay nêu rõ số tiền, thời hạn vay, thời hạn trả, nhưng không ghi mục đích vay và lãi xuất. Thực tế hai bên có thỏa thuận miệng lãi suất cao và các bên đều thừa nhận có trả một vài lần tiền lãi cho người bị hại; đến nay bị cáo vẫn nhận nợ và cam kết trả nợ, không bỏ trốn hoặc từ chối trả nợ nên việc thỏa thuận vay tiền này là giao dịch dân sự. Hành vi của bị cáo không cấu thành tội phạm hình sự như cáo trạng và lời cáo buộc của đại diện VKS tại phiên tòa. Với tinh thần cải cách tư pháp và thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội của pháp luật hình sự, Luật sư Chiến đề nghị HĐXX tuyên bố bị cáo không phạm tội và trả tự do ngay cho bị cáo tại phiên tòa. Kết thúc lời nói sau cùng của bị cáo, HĐXX quyết định nghị án kéo dài đến 14 giờ ngày 09/12/2015 tuyên án.

Hồi 14h10 ngày 9/12/2015, thay mặt HĐXX, thẩm phán chủ tọa phiên tòa Trần Đình Hiền đã tuyên đọc bản án. Bản án nhận xét: Cáo trạng số 65/QĐ-VKS-P1 ngày 22/10/2014 của VKSND tỉnh Hưng Yên quy kết bị cáo Chung phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 139BLHS là không đúng; chấp nhận một phần quan điểm của các luật sư bào chữa cho bị cáo, không chấp nhận quan điểm của luật sư bảo vệ cho người bị hại. HĐXX xác định bị cáo Chung không phạm tội lừa đảo. các khoản vay nếu có tranh chấp sẽ được giải quyết trong một vụ án dân sự khi có yêu cầu.

Tuy nhiên, Bản án nhận thấy trong 20 khoản bị cáo Chung vay, có một khoản 160 triệu bị cáo đã dùng đánh bạc mua trang mạng cá độ bóng đá. Hành vi này là “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” phạm vào điểm d khoản 2 Điều 140 BLHS. Theo đó, tuyên buộc Chung mức án 03 năm tù tính từ ngày bắt tạm giam 23/4/2014; buộc hoàn trả người bị hại 160 triệu đồng và 32.460.000 đồng tiền lãi.

Sau phiên tòa, bị cáo Chung cho biết sẽ kháng cáo tiếp tục kêu oan. Các luật sư bào chữa cho bị cáo có quan điểm: Việc tuyên bố Chung không phạm tội “lừa đảo” như VKS truy tố nhưng lại kết luận một khoản vay 160 triệu đồng như 19 khoản vay khác để kết án bị cáo 3 năm tù về tội danh “lạm dụng tín nhiệm tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là khiên cưỡng. Mặc dù mức án tù nhẹ hơn rất nhiều so với quan điểm truy tố và luận tội của VKS nhưng Bản án tuyên vẫn không có căn cứ. Bởi lẽ: Bản án nhận xét Chung vay tiền và dùng tiền để đánh bạc nên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, tại phiên tòa Chung khai không có việc dùng 160 triệu để cá độ bóng đá mà Chung nại ra lý do này để nhằm mục đích khất nợ khi Trang đến đòi và đưa người đến đe dọa, bản thân Trang cũng thừa nhận không biết đối tượng đánh bạc với Chung tên Hùng, không chứng kiến việc Chung đánh bạc chỉ nghe Chung nói.

Đặc biệt, tại phiên tòa khi bào chữa cho Chung, luật sư Nguyễn Văn Chiến (Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP. Hà Nội) đã chứng minh không có căn cứ tin vào lời khai của bị cáo và chỉ ra sự mâu thuẫn ngay chính trong kết luận tại Cáo trạng của VKS, cụ thể trang đầu của Cáo trạng cho rằng bị cáo Chung vay tiền để đánh bạc và tiêu xài cá nhân nên phạm tội nhưng trang cuối của cáo trạng lại kết luận chưa đủ căn cứ Chung cá độ bóng đá, “đánh bạc” với người tên Hùng.

Vì vậy việc Tòa án tuyên Chung phạm tội “lạm dụng” khi chưa chứng minh được Chung có đánh bạc và mục đích chiếm đoạt 160 triệu sau khi vay tiền của người bị hại thì việc buộc tội bị cáo mang tính phiến diện, thiếu cơ sở; Việc VKS kết luận không xác định được Hùng nên không kết luận được Chung đánh bạc nhưng cũng với tình tiết ấy và Chung đã lý giải tại tòa không có việc đánh bạc nhưng bản án của TAND tỉnh Hưng Yên vẫn đưa ra căn cứ mơ hồ để hình sự hóa quan hệ vay 160 triệu của bị cáo để tuyên phạt Chung 3 năm tù cho thấy sự kỳ quoặc trong việc kết tội bị cáo trong vụ án này. Các Luật sư cho biết sẽ tiếp tục đồng hành trợ giúp pháp lý cho bị cáo Chung tại Tòa án cấp phúc thẩm nhằm góp phần giảm thiểu nạn tín dụng đen và hình sự hóa các quan hệ pháp luật dân sự hiện nay.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế