Ba tình huống sau khi tòa án trả hồ sơ vụ bà Phương Hằng

Như đã đưa tin, TAND TP HCM vừa trả hồ sơ vụ án Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, liên quan tới bà Nguyễn Phương Hằng (52 tuổi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam).

Theo tòa án, việc trả hồ sơ để làm rõ yêu cầu bồi thường của 10 cá nhân có đơn tố cáo bà Hằng, cùng với đó là xác minh vai trò đồng phạm của chồng bà Hằng là ông Huỳnh Uy Dũng (tức Dũng "Lò Vôi") trong vụ án này. Ngoài ra, TAND TPHCM cũng đề nghị làm rõ dấu hiệu làm nhục, vu khống người khác của bà Phương Hằng và đồng phạm.

Theo dõi tin tức, độc giả Dân trí đặt câu hỏi, trong trường hợp này, vụ án có thể diễn biến ra sao sau khi tòa án trả hồ sơ?

Luật sư Dương Đức Thắng - Phó giám đốc Công ty Luật Myway, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, do tòa án là đơn vị trả hồ sơ, thời hạn điều tra bổ sung tối đa theo quy định của pháp luật sẽ là một tháng. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, VKSND TPHCM sẽ xem xét các tình tiết và có thể xử lý vụ án theo các hướng như sau:

Thứ nhất, nếu xét thấy các vấn đề cần xác minh không quá phức tạp, đơn vị có đầy đủ năng lực và không cần trả hồ sơ cho cơ quan điều tra, VKS sẽ trực tiếp tiến hành các hoạt động như củng cố lời khai, xác minh thêm dấu hiệu phạm tội của ông Dũng, bà Hằng cùng các đồng phạm khác (nếu có) để bổ sung tài liệu, chứng cứ vụ án. Hồ sơ vụ án sau khi được củng cố đầy đủ sẽ được chuyển sang TAND TPHCM để tiến hành xét xử.

Thứ hai, trong trường hợp các vấn đề cần xác minh, điều tra thêm có nhiều tình tiết phức tạp, đơn vị không đủ năng lực để tự điều tra bổ sung, VKSND TPHCM sẽ trả hồ sơ, chuyển ngay cho cơ quan điều tra cùng cấp mà cụ thể trong trường hợp này là Công an TPHCM để điều tra bổ sung.

Theo khoản 2, Điều 174 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, thời hạn điều tra bổ sung tối đa sẽ là 2 tháng đối với trường hợp VKS trả hồ sơ.

Trong 2 trường hợp này, nếu kết quả điều tra bổ sung cho thấy nhiều tình tiết mới, ảnh hưởng tới bản chất vụ án và làm thay đổi cơ bản nội dung bản cáo trạng đã ban hành, VKS sẽ ban hành cáo trạng mới để thay thế và chuyển hồ sơ tới tòa án.

Thứ ba, nếu xét thấy quyết định trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung không có căn cứ, cơ quan công tố sẽ giữ nguyên quyết định truy tố và chuyển lại hồ sơ cho tòa án. Trường hợp này, VKS sẽ có văn bản nêu rõ lý do giữ nguyên quan điểm.

Đối với tòa án, nếu xét thấy cần xét xử bị cáo về khung hình phạt cao hơn so với cáo trạng của VKS, tòa án có thể ra văn bản thông báo về việc đưa ra xét xử bị cáo về điều khoản nặng hơn điều khoản VKS truy tố, căn cứ quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Trường hợp xét thấy còn các cá nhân có dấu hiệu phạm tội nhưng hành vi chưa được làm rõ trong cáo trạng, tại bản án, tòa án có quyền giao cơ quan điều tra tiếp tục điều tra, xác minh đối với những người này.

Về việc tạm giam, do vụ án được trả hồ sơ để điều tra bổ sung, các bị cáo sẽ bị gia hạn tạm giam. Thời hạn tạm giam để điều tra bổ sung không được quá thời hạn điều tra bổ sung.

Cụ thể, với trường hợp VKS điều tra bổ sung, thời hạn tạm giam sẽ là một tháng còn nếu hồ sơ trả về cho công an, thời hạn tạm giam tối đa sẽ là 2 tháng. Khoảng thời gian gia hạn này sẽ được trừ vào thời gian thi hành án phạt tù.